موسوی در بیانیه خود که روز ۱۵ بهمنماه منتشر شد، برای گذار از جمهوری اسلامی، سه مرحله “برگزاری همهپرسی آزاد و سالم در مورد ضرورت تغییر یا تدوین قانون اساسی جدید، تشکیل مجلس مرکب از نمایندگان واقعی ملت از طریق انتخاباتی آزاد و منصفانه در صورت رای مثبت مردم و به همهپرسی گذاشتن متن مصوب این مجلس به منظور استقرار نظامی مبتنی بر حاکمیت قانون” را پیشنهاد کرد.
امضاکنندگان بیانیه روز یکشنبه ضمن اعلام حمایت از نخستوزیر پیشین جمهوری اسلامی نوشتند: «آنچه نهایتا اکنون و همچنان لاینحل باقی ماندهاست، فساد، بیعدالتی و سرکوب آزادیهای سیاسی و مدنی است.»
این بیانیه از ”ناکارآمدیِ ناشی از ساختار ولایتمداری” به عنوان دلیل مشکلات یادشده در جمهوری اسلامی نام برده است.
به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
در میان امضاکنندگان نام چهرههایی همچون هاشم آقاجری، نوشین احمدیخراسانی، کمال اطهاری، علی باباچاهی، ژیلا بنییعقوب، مهران براتی، سیدعلیرضا بهشتیشیرازی، حبیبالله پیمان، علیرضا رجایی، عیسی سحرخیز، احسان شریعتی، ماشاالله شمسالواعظین، فخری محتشمیپور، علی مزروعی، عبدالله مومنی و صدیقه وسمقی دیده میشود.
اغلب امضاکنندگان این بیانیه در ایران زندگی میکنند.
آنها با اشاره به اعتراضهای سراسری و ”ظهور شعار زن، زندگی، آزادی” در پی مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت پلیس امنیت تهران افزودهاند که این شرایط، ”چنانتکانی به پیکر نظام سیاسی وارد ساخت که حکومت با همه قدرت سرکوبش نتوانست قفلی بر اندیشههای رها شده بزند.”
این فعالان رسانهای، سیاسی و مدنی تاکید کردند که ”با بیداری اجتماعی پدید آمدهی کنونی و یأس جامعه از اصلاح در چارچوب ساختار موجود، چارهای نیست کهسرنوشت ملت به دست خود او رقم خورد.”
بیشتر بخوانید: میرحسین موسوی و تقویت امکان انقلاب آرام
امضاکنندگان در پایان این بیانیه ضمن تاکید بر ”گذار مسالمتآمیز و خشونتپرهیز” از جمهوری اسلامی نوشتند: «ما پیام میرحسین موسوی در پس دوازده سال حصر و مقاومت و همنوایی با اعتراضها ومطالبات ملت را پاس مینهیم و بر تحقق برنامه سه مرحلهای وی پافشاری خواهیم کرد.»
این بیانیه دو روز پس از آن منتشر شد که نشست هشت چهره سرشناس مخالف جمهوری اسلامی در خارج از کشور در شهر واشنگن آمریکا برگزار شد. این هشت چهره شناختهشده نیز بر گذار از جمهوری اسلامی تاکید کردند.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
در بخشی از این نشست، از سخنرانان درباره بیانیه اخیر میرحسین موسوی نیز سوالی پرسیده شد. شاهزاده رضا پهلوی در پاسخ به این پرسش، با اشاره به “تمرکز بر فروپاشی” و ”ضرورت مشارکت حداکثری برای ریزش بیشتر از حکومت جمهوری اسلامی” گفت: «مسلما ما از افرادی که از حکومت جدا شوند، استقبال خواهیم کرد؛ از افرادی که به این نتیجه رسیدند که اصلاحات راه خروج از این بنبست نیست.»
مسیح علینژاد هم در این باره گفت، با وجود آنکه موسوی باید بابت مسئولیتش در دهه شصت پاسخگو باشد، اما این اقدام او مایه خوشنودی است. او گفت: «همان طور که ما از خارج تبر میزنیم، آدمهایی که به این حکومت متعلق بودند باید از درون مثل موریانه و کرم آن را سست کنند.»
حامد اسماعیلیون هم از بیانیه میرحسین موسوی استقبال کرد و اظهار داشت، کسانی که جنایت نکردهاند باید بتوانند به مردم برگردند. او تاکید کرد که چنین کاری سازوکار حقوقی لازم دارد و باید حقوقدانان و فعالان حقوق بشری آن را فراهم کنند.
میرحسین موسوی، نخستوزیر پیشین جمهوری اسلامی که از ۱۲ سال پیش در حصر خانگی بهسر میبرد، در بیانیه روز ۱۵ بهمنماه خود با اشاره به انواع بحرانها در ایران کنونی، از ساختار تناقضآلود و غیرقابل دوام کشور به عنوان ”بحرانِ بحرانها” نام برده و نوشته بود: «این قدرت غیرپاسخگو و مسئولیتناپذیر است که روزگار را بر ما تاریک میسازد و راه را بر بهروزی مردم رنجدیده میبندد.»
بهنظر میرسد که حال طیفهای مختلفی از مخالفان و منتقدان نظام جمهوری اسلامی، علیرغم تفاوت دیدگاههای سیاسی اما در ادبیاتی تقریبا مشابه از ”گذار مسالمتآمیز از جمهوری اسلامی” سخن میگویند.