کیسه‌های پلاستیکی و عمری به بلندای نابودی محیط زیست

ایسنا/خراسان جنوبی معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: کیسه‌های پلاستیکی عمدتا از ترکیبی پلیمری به نام “پلی اتیلن” سبک درست می‌شوند که نیم‌عمر آن در طبیعت بین ۵۰ تا بیش از ۳۰۰ سال است.

فاطمه دعاگویان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: کیسه‌های نایلونی، در آستانه رقم زدن فاجعه زیست محیطی هستیم؛ این را می‌شود با یک سر چرخاندن به پیرامون خود و مشاهده سیل زباله‌های‌ رها شده در طبیعت فهمید.

وی با بیان اینکه پلاستیک قاتل طبیعت بوده و در نگاه اول این جمله بسیار اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد، افزود: پلاستیک مدت‌هاست در زندگی ما ریشه دوانده؛ هم خانه، هم کلاس و همکار ماست؛ هر روز صورتمان را می‌شوید، صبحانه خوردنمان را آسان می‌کند، خوراکی‌هایمان را سالم نگه می‌دارد و حتی ساعت‌ها کودکانمان را سرگرم می‌کند.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: پلاستیک هر روز کنار ماست تا راحتی، زیبایی، ارزانی و حتی بهداشتی بودن خودش را به رخ‌مان بکشد، اما این تمام ماجرا نیست؛ حقیقت این است که پلاستیک در ازای هر خدمتی که به ما می‌کند چیزی گرانبهاتر از دنیای اطرافمان را می‌بلعد. درست شنیدید. ما مدت‌هاست چشم هایمان را روی این واقعیت بسته‌ایم که “پلاستیک قاتل طبیعت” است.

دعاگویان  ادامه داد: زباله‌های پلاستیکی یکی از بزرگ‌ترین معضلات زیست محیطی جهان امروز را به وجود آورده‌ است؛ این ساخته دست بشر، به علت قابلیت‌های فراوانی که دارد و البته با تکیه بر قیمت ارزان آن که چه بسا برترین برتری‌اش به شمار می‌رود به شکل‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: دامنه کاربرد این محصول به حدی در زندگی امروزی گسترده شده که می‌توان انواع آن را در وسایل و ابزارهای پیش پا افتاده و روزمره گرفته تا وسایل فوق پیشرفته و استراتژیک به راحتی دید، تا جایی که شاید زندگی بدون آن ممکن به نظر نرسد.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: این در حالی است که به گواه آمار و ارقام، یکی از پرکاربردترین انواع پلاستیکی که نقش فراوانی در زندگی ما دارد، کیسه‌های پلاستیکی است.

وی با بیان اینکه این کیسه‌ها به علت مصرف روزانه و عمومی‌شان، تقریبا یک‌بار مصرف استفاده شده و به سرعت تبدیل به زباله‌هایی می‌شوند که‌ گاه غیرقابل بازیافت بوده و مشکلات بسیاری برای محیط زیست پدید آورده‌اند، تصریح کرد: کشور ما نیز از جمله کشورهایی است که به مدد بهره‌مندی از نعمت خدادادی نفت، سالانه مقادیر زیادی لوازم پلاستیکی تولید می‌کند، تا جایی که ایران یکی از عمده تولیدکنندگان مواد پلاستیکی به شمار رفته و به دنبال آن سهم چشمگیری در تولید این نوع زباله در جهان دارد.

قاتلان ۵۰۰ ساله!

دعاگویان ادامه داد: طبق آمار و ارقام سازمان محیط زیست، در هر دقیقه یک میلیون پلاستیک به چرخه محیط زیست جهان وارد می شود و رکورد استفاده از این قاتل خاموش طبیعت برای مردم کشور ماست؛ این یعنی هر ایرانی ۳ برابر بیش از باقی مردم دنیا از پلاستیک استفاده می‌کند. حال تصور کنید، فقط اگر هر هفته یک پلاستیک کمتر مصرف کنیم، چه کمک بزرگی به محیط زیست‌مان خواهیم کرد؟.

وی بیان کرد: هنگامی که کیسه‌های پلاستیکی به عنوان زباله دورریخته می‌شوند، به علت ماندگاری بیش از ۵۰۰ سال در محیط، باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند. این کیسه‌ها به همراه باد جابه جا شده و وارد رودخانه‌ها و کانال‌های آب می‌شوند؛ در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه‌ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زادوولد انواع حشرات افزایش می‌یابد.

دعاگویان با بیان اینکه با آگاهی از این موارد درک عمق فاجعه‌ای که در آینده‌ای نه چندان دور به وقوع می‌پیوندد، چندان سخت نخواهد بود، تصریح کرد: کیسه‌های پلاستیکی درصورت ورود به محیط زیست دریایی، وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی شده و سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فک و لاک پشت و نیز پرندگان دریایی اشتباهاً بر اثر خوردن این کیسه‌ها و خفگی ناشی از آن می‌میرند.

وی افزود: کیسه‌های بلعیده شده حتی پس از مرگ جانوران و تجزیه آن‌ها نیز سالم باقی می‌مانند، بنابراین دوباره پراکنده شده و از بین بردن حیاتی دیگر را ادامه می‌دهند؛ پلاستیک‌ها درصورتی که به عنوان زباله دفن شوند، به علت تجزیه آرام و کند در محل‌های دفن می‌توانند سبب تشکیل شیرابه و نفوذ آن به آب‌های زیرزمینی شوند. این شیرابه شامل ترکیباتی نظیر فلزات سنگین و سایر ترکیبات خطرناک است که جزو ترکیبات زیان آور برای محیط زیست هستند.

با وضع قانون به داد محیط زیست برسیم

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: اکنون اگر به قاتل طبیعت بی‌توجه باشیم، در آینده‌ای نه چندان دور شاهد فاجعه ‌ی عظیم خواهیم بود، اما سوال اینجاست چه باید کرد؛ از خود شروع کنیم. با کم کردن حداقل یک پلاستیک در هفته، قدم آغازین مسیر نجات را خودمان برداریم، اما آیا چند نفر از ما  به خاطر دارد تا در زمان خرید، کیسه پارچه‌ای و مشابه آن را همراه خود داشته باشد، حاضر است چقدر هزینه کند تا یک بطری آب قابل استفاده فلزی بخرد و یا در شب‌هایی که مراسم عزا و شادی برگزار می‌شود برای توزیع نذری از ظروف یک بار مصرف استفاده نکند.

دعاگویان ادامه داد: راه حل کاهش مصرف کجاست؛ آیا صرف تبلیغ از رسانه‌ها برای استفاده کمتر از کیسه‌های نایلونی و یا نمایش‌های استفاده نکردن از لیوان یک بار مصرف کافی است یا برای رسیدن به نقطه‌ای از فرهنگ استفاده درست از مواد تجزیه ناپذیر پلاستیکی، باید با وضع قانون به داد محیط زیست رسید؟؛ آیا می‌توان برای استفاده از پلاستیک مالیات وضع کرد یا استفاده از کیسه‌های نایلونی را در زمان خرید را محدود کرد؟ مالیات اولین راهکار است و دیگری الزام قانونی و نظارت دقیق بر آن.

تمهیدات بازدارنده وارد ادبیات اجرایی کشور شود

وی افزود: دولت می‌تواند قوانین سختی برای نجات آینده کشور در این موارد وضع کند و مجلس از ارائه آن‌ها استقبال کرده، صدا و سیما به فرهنگ سازی بپردازد و مجموعه‌ای از مشوق‌ها و تمهیدات بازدارنده وارد ادبیات اجرایی کشور شود و زمینه برای سرمایه گذاری موثر در طرح‌های بازیافت یا تولید ظروف قابل تجزیه برداشته شود.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی یادآور شد: در حال حاضر اگرچه بسیاری از تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف یا صنایع غذایی که برای بسته بندی محصولات خود از ظروف و کیسه‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند، با مصرف کمتر این ماده متضرر می‌شوند، اما باید قوانین مالیاتی آن مقدار محکم باشد که این گروه از ذینفعان مصرف پلاستیک، برای ادامه حیات خود، مجبور به  پایبندی به قوانین کشور باشند.

وی خاطرنشان کرد: سازمان حفاظت محیط زیست و مجموعه هایی که وظیفه حفظ این آب وخاک را برای نسل‌های آینده بر عهده دارند، نباید منتظر بمانند تا کوه‌های زباله تجدیدناپذیر از دشت‌ها به شهرها برسد و پیش از اینکه روندی غیرقابل برگشت در مصرف منابع محدود آغاز شود خود و جامعه را برای مقابله با این همه گیری جنون آمیز آماده کنند.