انتخابات در قزاقستان؛ تداوم اقتدارگرایی یا گشایش سیاسی؟

برای نخستین‌بار در ۲۰ سال گذشته نامزدهای مستقل اجازه یافتند در انتخابات پارلمانی قزاقستان شرکت کنند. هفت حزب سیاسی در این انتخابات رقابت کردند. اما آیا امکان رقابت‌ واقعی برای این نامزدها وجود داشت؟قزاقستان به لحاظ وسعت بزرگ‌ترین جمهوری در میان پنج کشور آسیاسی مرکزی (ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و ترکمنستان) است و حدود ۲۰ میلیون جمعیت دارد.

شهروندان این کشور روز یکشنبه ۱۹ مارس (۲۰ اسفند) پای صندوق‌های رای رفتند تا در انتخابات زودهنگام پارلمانی و شوراهای محلی شرکت کنند. در انتخابات هفت حزب سیاسی و ۵۲۵ نامزد مستقل شرکت کردند.

دویچه وله فارسی در اینستاگرام دنبال کنید

قزاقستان با چین و روسیه هم مرز است و همچنان تحت تاثیر اعتراضات سال گذشته در این کشور قرار دارد.

قاسم جومارت توقایف، رئیس جمهور قزاقستان این اعتراضات را به کمک نیروهای روس سرکوب کرد. در نتیجه ناآرامی‌ها بیش از ۲۰۰ نفر کشته شدند. منتقدان توقایف را متهم می‌کنند که از انتخابات زودهنگام پارلمان برای تحکیم قدرت خود استفاده می‌کند.

توقایف ۶۹ ساله در نوامبر ۲۰۲۲ با بیش از ۸۰ درصد در انتخابات ریاست جمهوری که زودهنگام برگزار شده بود، به قدرت رسید.

رئیس جمهور قزاقستان اصلاحات متعددی را آغاز کرد و وعده داد که روند دموکراتیزه شدن کشور را تسریع کند. اما ناظران انتخابات از نبود آزادی مطبوعات و آزادی بیان انتقاد می‌کنند. علاوه بر این، بسیاری از احزاب مخالف نیز از شرکت در انتخابات منع شدند.

بیشتر بخوانید: ۷۷ درصد مردم قزاقستان به تغییر قانون اساسی رای مثبت دادند

دیماش آلشانوف، کارشناس سیاسی قزاق در گفتگو با خبرگزاری آلمان دستگاه حکومتی را متهم کرده است که به سختی اجازه رقابت داده و فقط حزب حاکم و شش حزب دیگر که تا حد زیادی به دولت وفادار هستند در انتخابات شرکت کرده‌اند.

این کارشناس پیش‌بینی کرده است که حدود ۹۰ درصد اعضای پارلمان متشکل از نمایندگانی خواهند بود که به توقایف وفادار هستند.

ناظران بین‌المللی چه می‌گویند؟

اما ناظران بین‌المللی انتخابات از برخی اصلاحات استقبال کردند. آنها کاهش حدنصاب ورود احزاب سیاسی به پارلمان از هفت به پنج درصد و مشارکت نامزدهای مستقل غیرحزبی در انتخابات را مثبت دانستند. نامزدهای مستقل برای اولین بار در دو دهه گذشته موفق شدند در انتخابات فعلی شرکت کنند.

همچنین در پارلمان سهمیه ۳۰ درصدی برای زنان، جوانان و افراد دارای معلولیت در نظر گرفته شد. همه ۹۸ نماینده پارلمان نیز مستقیما توسط مردم انتخاب می‌شوند.

بیشتر بخوانید: روسیه ترانزیت نفت از قزاقستان به اروپا را متوقف کرد

خبرگزاری رویترز از حضور شدید پلیس در آلماتی، بزرگ‌ترین شهر قزاقستان که معمولاً بیشترین حمایت را از مخالفان نشان می‌دهد خبر داده است. رویترز همچنین از کندی روند رای‌گیری گزارش کرده است.

توقایف که صبح روز یکشنبه ۱۹ مارس رای خود را در آستانه، پایتخت به صندوق رای انداخت، گفت که این رای‌گیری به او اجازه می‌دهد اصلاحات و همچنین توزیع عادلانه‌تر درآمد نفت را آغاز کند.

تقویت توقایف در عرصه سیاست خارجی

توقایف به‌رغم دریافت حمایت مسکو در جریان شورش‌های سال ۲۰۲۲ از حمله روسیه به اوکراین پشتیبانی نکرده و از به رسمیت شناختن الحاق سرزمین‌های اوکراین به روسیه نیز خودداری کرده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

قزاقستان در تلاش است روابط خوب خود با مسکو، همسایه و شریک تجاری کلیدی خود و همچنین غرب را حفظ کند.

کمیسیون انتخابات اعلام کرده است روند رای‌گیری ساعت ۲۰ به وفت محلی به پایان می‌رسد و انتظار می‌رود نتایج نهایی انتخابات ظرف ۱۰ روز آینده اعلام شود.