محمدمهدی اسماعیلی روز یکشنبه (۲۷ فروردین) در جریان مراسمی در حوزه هنری در پاسخ به پرسشی در رابطه با ممنوعیت کاری بعضی از هنرمندان به رغم اینکه گفته شده نام “تمامی هنرمندان” از فهرست هنرمندان مشکل‌دار خارج شده، گفت: «کاری که دوستان ما گفتند مربوط به امور قضایی است. بحث‌های صنفی مقررات خاص خود را دارد و این مقررات طبق رویه خود انجام می‌شود.»
اسماعیلی اضافه کرد تلاش می‌شود تا برای هنرمندانی که “اظهار ندامت و پشیمانی” کرده‌اند فضای کار فراهم شود اما به آن‌هایی که “سرناسازگاری” دارند اجازه کار داده نخواهد شد.
پس از خیزش “زن زندگی آزادی” در ایران شمار زیادی از هنرمندان از اعتراضات سراسری حمایت کرده و برخی از آنان در شبکه‌های اجتماعی پست‌هایی با همین مضمون را منتشر کرده یا به اشتراک گذاشتند. تعداد قابل‌توجهی از هنرمندان و دست‌اندرکاران سینما نیز با تحریم جشنواره فیلم فجر در سال گذشته، ضمن اعلام برائت از این جشنواره حاضر به شرکت در این رویداد سینمایی نشدند.
مهدی کوهیان، یک عضو کمیته پیگیری وضعیت هنرمندان بازداشتی، آذرماه سال گذشته اعلام کرده بود حدود ۴۰ سینماگر در جریان اعتراضات دستگیر شده‌اند. او گفته بود که بیشتر این هنرمندان را “چهره‌های گمنامی تشکیل می‌دهند که هنوز خانواده‌هایشان اسامی‌شان را اعلام نکرده‌اند.” در این میان بازداشت چهره‌های سرشناسی از جمله ترانه علیدوستی، کتایون ریاحی، محمد رسول‌اف و جعفر پناهی با واکنش‌های فراوان داخلی و بین‌المللی همراه بود.
بخوانید: چهار هنرمند سرشناس به حکم قوه قضاییه ایران ممنوع‌المعامله شدند
این کمیته در آن زمان فهرستی ۱۵۰ نفره از سینماگرانی را تهیه کرده بود که در طول اعتراضات گسترده به کشته شدن مهسا (ژینا) امینی احضار، بازداشت، تفهیم اتهام، ممنوع‌الخروج و یا به اشکال مختلف توسط نهادهای امنیتی با محدودیت‌هایی مواجه شده بودند.
وزیر فرهنگ مردادماه سال گذشته نیز پس از انتشار بیانیه‌ای تحت عنوان “تفنگت را زمین بگذار” از سوی جمعی از سینماگران ایران، تهدید کرده بود که اگر هنرمندان “کاری بر خلاف منافع ملی” انجام دهند با آنها “برخورد خواهد شد” و اجازه فعالیت نخواهند داشت. اسماعیلی هشدار داده بود که در رابطه با ممنوعیت کاری هنرمندان “جایی برای مسامحه وجود ندارد.”
هشدار فرمانده پیشین سپاه نسبت به ورود نیروی انتظامی به مسئله حجاب
حسین علایی، رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه، در یادداشتی که روز ۲۷ فروردین در روزنامه جمهوری اسلامی منتشر شد، از فعالیت گشت ارشاد انتقاد کرده و نوشت: «فعالیت چندین ساله گشت ارشاد نه تنها از میزان بدحجابی در جامعه نکاست بلکه موجب واکنش شدید و گسترش کم حجابی در بین برخی از خانم‌ها شد.»
این فرمانده ارشد پیشین سپاه با بیان اینکه “نوع پوشش و حجاب یک مسئله اجتماعی و یک موضوع اخلاقی است” خاطرنشان کرد که این امر با “وظایف انتظامی و امنیتی فاصله بسیار دارد و ساختار نیروی انتظامی برای روبرو شدن با آن مناسب نیست.”
علایی در این یادداشت نسبت به ورود نیروهای انتظامی به مقوله حجاب و استفاده از شیوه‌هایی که “موجب نفرت و افزایش ناراحتی در جامعه” می‌شود هشدار داده و افزود این امر منجر به “فاصله افتادن بعضی از مردم با حاکمیت می‌شود.”
احمدرضا رادان، فرمانده کل نیروی انتظامی، پیش‌تر تهدید کرده بود از روز شنبه ۲۶ فروردین با زنان “بی‌حجاب” برخورد و برای ثبت بی‌حجابی‌ها از فناوری‌های هوشمند استفاده خواهد شد. شمار زیادی از زنان در پاسخ به تهدیدات رادان روز شنبه بدون حجاب اجباری در اماکن عمومی حاضر شدند و تصاویری از خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند.
تهدید به عدم ارائه خدمات به زنان “بی‌حجاب” در فرودگاه بوشهر
رسانه‌های داخلی ایران ویدئویی را منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد کارکنان فرودگاه بوشهر به زنانی که حجاب اجباری بر سر نداشته‌اند، تذکر داده و می‌گویند در صورت عدم رعایت حجاب به آنها خدمات ارائه نمی‌دهند. در این گزارش‌ها اشاره‌ای به تاریخ ضبط این ویدئو نشده و به نظر می‌رسد مسافران از حضور دوربین و ضبط مکالمات توسط کارکنان بی‌اطلاع هستند.
چندی پیش ویدئویی مشابه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود که در آن دیده می‌شد مدیریت و پرسنل فرودگاه شیراز از سوار شدن زنان “کم‌حجاب” یا بدون داشتن حجاب اجباری به هواپیما خودداری کرده و به آنها تذکر می‌دهند.
ویدئوی دیگری نیز که صدا و سیما از یکی از ایستگاه‌های مترو در تهران منتشر کرده بود یک مأمور مرد را نشان می‌داد که در گیت ورودی مترو مانع ورود زنانی می‌شد که روسری بر سر نداشتند.
بخوانید: هشدار حقوقدانان به مجریان طرح مقابله با پوشش اختیاری
انتشار این ویدئوها واکنش‌های فراوانی را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشته و خشم کاربران را برانگیخته است. این واکنش‌ها تا حدی بوده است که اصغر ناظم‌زاده قمی، یکی از اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم نیز با صدور بیانیه‌ای از “عدم ارائه خدمات به زنان بی‌حجاب” انتقاد کرده و نزاع و توهین به “زنان بی‌حجاب را شرعا حرام” خواند.
در همین رابطه جمعی از وکلا و حقوقدانان ایرانی نسبت به عواقب طرح جدید نیروی انتظامی هشدار داده و این تصمیمات و اقدامات را “غیرقانونی” خواندند.
در این بیانیه تأکید شده: «بر اساس قوانین موجود، حتی دادگاه هم نمی‌تواند زنانی که تن به حجاب اجباری نمی‌دهند را از خدمات اجتماعی مانند استفاده از مترو، کارت ملی، ورود به مراکز خرید و نظایر آن محروم کند، چه رسد به نیروی انتظامی.»
توفان توییتری برای حمایت از سامان یاسین
شمار زیادی از کاربران تویتر شامگاه یکشنبه (۲۷ فروردین) با به راه انداختن یک توفان توییتری از سامان صیدی (یاسین)، رپر کرد ایرانی، حمایت کردند. سامان یاسین مهرماه سال گذشته به دلیل انتشار پیام‌هایی در حمایت از اعتراضات سراسری بازداشت شد.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه جمهوری اسلامی، روز ۷ آبان از برگزاری جلسه دادگاه شماری از معترضان بازداشت‌شده از جمله سامان یاسین خبر داد و اعلام کرد، این خواننده رپ به “محاربه” متهم شده است.
همزمان رسانه‌های حکومتی تصاویری از اعترافات اجباری این خواننده رپ را منتشر کرده و نوشتند که او به “محاربه” و “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور” متهم شده است.
همزمان با توفان توییتری، ویدئویی از مادر سامان یاسین در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که او در آن خواستار حمایت مردم و فعالان حقوق بشر از فرزندش شده و می‌گوید: «من یک مادر جگرسوخته هستم، به خاطر خدا به داد پسرم برسید.»
سامان یاسین در طول بازداشت و محاکمه از داشتن وکیل و دیدار با خانواده محروم بوده است.
