این سابقه به منطقهای دور دست در قفقاز مربوط میشود که برخلاف اوکراین در قلب اروپا قرار ندارد و حدود ربع قرن از آن میگذرد.
اکنون دادگاه حقوق بشراروپا به درگیری نظامی میان روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸ و در منطقه اوستیای جنوبی پرداخته است.
این منطقه که مدتها مورد مناقشه بوده و همچنان هست، در گرجستان قرار دارد، با روسیه هممرز است و با پشتیبانی مسکو ادعای استقلال میکند.
مستقل از نظر مسکو و متحدان انگشتشمارش
امروز اوستیای جنوبی در عمل مستقل است اما به جز روسیه و کشورهای انگشتشماری از متحدانش مانند نیکاراگوئه، ونزوئلا و سوریه کسی این استقلال را به رسمیت نمیشناسد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به لحاظ حقوق بینالملل و از نظر اکثریت قاطع اعضای جامعه جهانی اوستیای جنوبی همچنان بخشی از قلمرو جمهوری گرجستان شناخته میشود.
گرجستان سال ۲۰۰۸ کوشید حاکمیتش بر اوستیای جنوبی را با استفاده از قدرت نظامی اعمال کند اما با دخالت ارتش روسیه در این کار ناکام ماند.
جنگ بر سر تسلط بر اوسیای جنوبی در مجموع پنج روز بیشتر طول نکشید و با میانجیگری اتحادیه اروپا مناقشه خیلی سریع خاتمه یافت.
روسیه، شاهد منفعل و شریک جرم
گرجستان به دادگاه حقوق بشر اروپا شکایت برده که روسیه پس از خاتمه این جنگ زمینه امکان ارتکاب جرایمی نظیر به آتش کشیدن خانهها، تجاوز و چپاول را فراهم کرده یا شاهد منفعل این گونه اقدامها بوده است.
در شکایتنامه گرجستان آمده که پس از خاتمه جنگ، در منطقه مواردی از اعدامهای خودسرانه و بدرفتاری با شهروندان غیرنظامی نیز رخ داده است.
مطابق این شکوائیه عاملان اصلی این گونه اقدامهای مجرمانه، سربازان اوستیای جنوبی بودهاند اما سربازان روسی نیز در مواردی با آنها همکاری کردهاند.
از نظر دادگاه، روسیه در آن زمان قدرت نظامی حاکم در منطقه بوده و به همین دلیل در رویدادهایی که رخ داده مسئولیت دارد.
گرجستان به لحاظ مساحت و جمعیت، پس از جمهوری آذربایجان دومین کشور قفقاز جنوبی است و از شمال با فدراسیون روسیه بیش از ۸۰۰ کیلومترمرز مشترکدارد.
این کشور هم آسیایی، هم اروپایی است و یکی از اهداف سیاسی مهم آن عضویت در اتحادیه اروپا است که در حال حاضر عضو ناظر آن به شمار میرود.
دادگاه حقوق بشر مستقر در استراسبورگ از چند سال پیش رسیدگی به شکایت گرجستان را آغاز کرد و سال ۲۰۲۱ روسیه را به دلیل نقض کنوانسیون اروپایی حقوق بشر محکوم شناخت.
قاضیان دادگاه حقوق بشر اروپا اکنون حکم دادند که روسیه باید به خاطر نقض کنوانسیون حدود ۱۳۰ میلیون یورو غرامت به گرجستان پرداخت کند.
سابقه محکومیتهای روسیه
روسیه سال گذشته از شورای اروپا خارج شد با این حال دادگاه استراسبورگ معتقد است مسکو همچنان یکی از طرفهای دعوا در این پرونده است زیرا جرائم در زمانی رخ دادهاند که این کشور عضو شورا بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این که قربانیان زمانی پولی از روسیه دریافت کنند بسیار غیرمحتمل است. با این حال دادگاه میزان غرامتی که به هر قربانی باید پرداخت شود را مشخص کرده؛ به عنوان نمونه به هرکس باید ۷۰ هزار یورو غرامت پرداخت شود.
آبان ماه سال پیش اکثریت اعضای حاضر در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامهای رای موافق دادند که مطابق آن روسیه باید به دلیل تهاجم نظامی به اوکراین و نقض قوانین بینالمللی غرامت پرداخت کند.
دادگاه حقوق بشر اروپا، سال ۲۰۱۹ نیز روسیه را به پرداخت ۲۰ هزار یورو به آلکسی ناوالنی، از رهبران مخالف پوتین به دلیل محدود کردن خودسرانه آزادی او محکوم کرد.
روسیه نه تنها این غرامت را پرداخت نکرده که به تازگی اتهامهای جدیدی علیه این زندانی سیاسی مطرح کرده که قرار است دادگاه به آنها رسیدگی کند.