آدری آزولای، مدیرکل یونسکو، ضمن اعلام نام برندگان در مراسمی در نیویورک گفت: «اکنون بیش از هر زمان دیگری قدردانی از همه زنان روزنامه‌نگاری اهمیت دارد که به خاطر انجام وظایف خود با تهدید مواجه می‌شوند و امنیت‌شان به خطر می‌افتد.»
زینب سلبی، رئیس هیئت داوران بین‌المللی کارشناسان رسانه که برندگان را انتخاب کردند، گفت که کار شجاعانه این سه “به یک انقلاب تاریخی به رهبری زنان منجر شد.”
سلبی افزود: «آنها بهای گزافی برای تعهد خود به گزارش و انتقال حقیقت پرداختند. به همین دلیل ما متعهد هستیم که به آنها ارج بگذاریم و اطمینان حاصل کنیم که صدای آنها در سراسر جهان تا زمانی که آزاد شوند و ایمن باشند، انعکاس خواهد یافت.»
این جایزه در قدردانی از فرد، نهاد یا سازمانی اهدا می‌شود که در دفاع از آزادی مطبوعات در جهان نقشی ارزنده ایفا کرده باشند.
روز جهانی آزادی مطبوعات سوم ماه مه است. جایزه جهانی آزادی مطبوعات سازمان علمی و فرهنگی آموزشی سازمان ملل (یونسکو) در احترام به گیلرمو کانو، روزنامه‌نگار کلمبیایی نام‌گذاری شد. او در ۱۷ دسامبر ۱۹۸۶ مقابل دفتر روزنامه‌اش ال اسپکتادور در بوگوتا به خاطر گزارش‌هایش درباره تجارت مواد مخدر ترور شد.
نیلوفر حامدی، خبرنگار روزنامه “شرق” و الهه محمدی، خبرنگار روزنامه “هم‌میهن” از نخستین خبرنگارانی بودند که موضوع مرگ مهسا امینی را گزارش دادند. نیلوفر حامدی پس از تهیه گزارش درباره وضعیت مهسا امینی در بیمارستان کسری و الهه محمدی پس از گزارش مراسم خاکسپاری مهسا امینی، بازداشت شدند.
این دو خبرنگار که به خاطر گزار‌ش‌های شجاعانه درباره حقوق بشر، مسائل زنان و سیاست شناخته‌شده هستند، پس از گذشت نزدیک به هشت ماه از شروع اعتراضات سراسری در ایران هنوز در بازداشت به سر می‌برند. آنها از سوی جمهوری اسلامی به “اقدام علیه امنیت ملی” و “تبلیغ علیه نظام” متهم شده‌اند.
گزارش نیلوفر حامدی و الهه محمدی در روزهای پس از کشته شدن مهسا امینی در افشای هرچه بیشتر ماهیت رفتار جمهوری اسلامی با زنان بسیار تاثیرگذار بود. بازداشت آنها با انتقادهای بین‌المللی روبرو شد.
با کشته شدن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز خیزشی سراسری در ایران آغاز گشت که در سراسر جهان انعکاس یافت و با موجی از همبستگی بین‌المللی همراه شد. بر اساس گزارش نهادهای حقوق بشری، در این خیزش ۵۲۹ نفر کشته و ده‌ها هزار نفر بازداشت شدند.
نرگس محمدی، فعال مدنی بارها به خاطر دفاع سرسختانه از حقوق بشر به زندان افتاده و شکنجه شده است. او در حال حاضر در حال گذراندن حکم ۱۶ سال حبس در زندان اوین است. نرگس محمدی در خارج از مرزهای ایران به دلیل فعالیت‌هایش، از جمله علیه مجازات اعدام در ایران، چهره‌ای شناخته شده است.
نرگس محمدی موئلف کتاب “شکنجه سفید” درباره سلول انفرادی است. او در این کتاب با زنان زندانی مصاحبه کرده است. طرف‌های مصاحبه در این کتاب از چگونگی رفتار مأموران زندان با خویش می‌گویند و اینکه چگونه با انواع شکنجه سفید تا پای مرگ پیش رفته‌اند و چه بسا ترجیح داده‌اند بمیرند و در هویتی جدید به آن کسی بدل نشوند که نهادهای امنیتی می‌خواهند.
او ماه گذشته در نامه‌‌ای از زندان به حجاب اجباری اعتراض کرد و نوشت: «علی رغم تهدید، فشار و سرکوب اجازه ندهیم حکومت با اعمال حجاب اجباری اقتدار پوشالی و سستش را تداوم بخشد و به نمایش بگذارد.»
محمدی در این نامه که در صفحه شخصی‌اش در اینستاگرام منتشر شد، می‌گوید: «گرانیگاه راهبرد سرکوب جنبش انقلابی توسط حکومت، زنان هستند و از قضا مرکز ثقل راهبرد پایان دادن به جمهوری اسلامی توسط مردم هم، زنان هستند.»
