شاخص فلاکت یک نشانگر اقتصادی است که طبق تعریفی ساده از مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم بدست می‌آید و به طور سالانه محاسبه می‌شود. این شاخص در دهه هفتاد میلادی توسط آرتور اکون، اقتصاددان اهل آمریکا مطرح شد و ارزیابی نسبتا جامعی در راستای وضعیت اقتصادی یک کشور بدست می‌دهد.
در فهرست ارائه شده توسط هانکه ایران در میان ۱۵۷ کشور رتبه‌بندی‌شده در جایگاه ۱۹ قرار دارد. طبق ارزیابی این اقتصاددان شاخص فلاکت در ایران بیشتر متأثر از نرخ تورم بوده است تا بیکاری.
بخوانید: میزان رسمی تورم در فروردین ماه در ایران ۵۵.۵ درصد اعلام شد
پنج کشور نخست این فهرست به ترتیب زیمباوه، ونزوئلا، سوریه، لبنان و سودان هستند که به دلیل تورم و نرخ بالای بیکاری بالاترین میزان شاخص فلاکت اقتصادی در جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
اوکراین که از بیش از یک سال پیش درگیر جنگی خونین و ویرانگر با روسیه بوده، در جایگاه هشتم این رده‌بندی قرار گرفته است. ترکیه که با نرخ تورم بی‌سابقه و بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و در آستانه انتخاباتی سرنوشت‌ساز قرار دارد، در جایگاه دهم این فهرست قرار گرفته است.
ایران با شاخص ۷۳/۳ درصدی فلاکت در حالی در رتبه ۱۹ قرار دارد که وضعیت در کشورهای ماداگاسکار، گابون، اتیوپی، لیبی، پاکستان، میانمار و عراق، بهتر از ایران ارزیابی شده است. این کشورها به ترتیب در رده ۲۲، ۲۵، ۲۹، ۳۰، ۳۵، ۳۹ و ۵۰ این فهرست قرار گرفته‌اند.
بخوانید: فلج اقتصادی دولت رئیسی و فقیرسازی در جامعه
استیو هانکه در مقاله‌ای که هفته گذشته در سایت “نشنال ریویو” منتشر شد، نوشت: «وضعیت بشر در یک طیف گسترده میان ‘بدبخت‘ و ‘شاد‘ قرار دارد. در حوزه اقتصادی سرمنشاء بدبختی تورم بالا، هزینه‌های استقراضی شدید و بیکاری است.»
این اقتصاددان مطرح، راه مطمئن برای کاهش بدبختی را “رشد اقتصادی” معرفی کرده و ادامه داد: «مقایسه معیارهای کشورها می‌تواند نکات زیادی را در مورد اینکه در کجای جهان مردم شاد یا غمگین هستند، به ما بگوید.»
طبق فهرست هانکه، سوئیس کمترین میزان فلاکت اقتصادی را دارد و به این ترتیب در پایین‌ترین رده قرار گرفته است. پس از سوئیس، کشورهای کویت، ایرلند، ژاپن، مالزی و تایوان پنج کشور آخر این رتبه‌بندی هستند.
رکورد فلاکت
مرکز آمار ایران اسفندماه سال ۱۴۰۱ گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌داد شاخص فلاکت در ایران طی پنج سال با افزایش حدود ۱۵۵ درصدی، از ۱۹/۳ درصد به ۴۹/۴ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
این آمار با بررسی هشت حوزه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، سلامت، زیرساختی، جنسیتی و بین نسلی بدست آمده بود و نشان می‌داد شاخص فلاکت در ایران در سال ۱۴۰۰ به اوج خود در ۲۵ سال گذشته رسیده است.
به اعتقاد اقتصاددانان شاخص فلاکت نشانگر میزان سختی زندگی مردم است و هر چه این شاخص در یک کشور بالاتر باشد، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی بالاتر و به تبع آن میزان رفاه مردم آن کشور پایین‌تر است. برخی کارشناسان بر این باورند که این شاخص همچنین رابطه مستقیمی با نرخ جرم و جنایت در جامعه دارد و هرچه این متغیر اقتصادی افزایش یابد، امنیت اجتماعی نیز بیش از پیش به خطر می‌افتد.
به گزارش سایت “اقتصاد نیوز” تا قبل از سال ۱۴۰۰، بالاترین میزان شاخص فلاکت در ایران با ۵۸/۴ درصد، در سال ۱۳۷۴ به ثبت رسیده بود.
