به نوشته سایت “اسرائیل نشنال نیوز” و به نقل از این روزنامه، مقامات ارشد سعودی این دیدگاه را که بهبود رابطه ریاض و تهران مانع از پیشرفت در مسیر عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل شود، رد کردهاند.
منابع سعودی گفتهاند که ریاض به تهران همچنان به چشم “دشمن” نگاه میکند و توافق امضا شده با ایران تغییری در اساس روابط عربستان با جمهوری اسلامی ایجاد نخواهد کرد.
“اسرائیل هیوم” به نقل از یکی از این منابع مطلع نوشته است: «ما هیچ شکی در مورد ایرانیها نداریم. باورش سخت است که این توافق دوام آورد.» این منابع اضافه کردهاند باید به توافق ریاض و تهران بدون تجزیه و تحلیلهای عمیق نگاه کرد زیرا “تهران [به یکباره] به یک گوسفند بیگناه یا خواهر دوقلوی عربستان تبدیل نشده است”.
آنها با اشاره به دشمنی دیرین جمهوری اسلامی با عربستان سعودی گفتهاند که تهران همچنان به دنبال “فتح مکه و مدینه” و نیز “تحمیل هژمونی شیعیان در خلیج فارس و خاورمیانه” است.
به نوشته اسرائیل هیوم، این مقامات سعودی هدف اصلی امضای توافق با ایران را تلاش عربستان برای نزدیکتر به چین ارزیابی کردهاند. چین یکی از مشتریان اصلی نفت عربستان به شمار میرود و در مقابل حجم واردات عربستان از چین نیز بسیار بالاست. مقامات سعودی از همین رو گفتهاند که ریاض با از سرگیری روابط خود با تهران، در اصل به دنبال نشان دادن “حسن نیت” خود به چین بوده است.
به نوشته این نشریه اسرائیلی و به نقل از این منابع، توافق ریاض و تهران زمانی ممکن شد که پکن پیشنهاد داد تا بین دو کشور میانجیگری کند.
منابع مطلع سعودی گفتهاند با وجود اینکه توافقنامه با تهران شامل چند شرط بود که ریاض آنها را مشکلساز ارزیابی میکند، با این حال سعودیها برای اینکه به چینیها نشان دهند که حاضر به مصالحه حتی به قیمت گزاف هستند، با این پیشنهاد موافقت کردند.
یکی از شروط مشکلساز برای عربستان، درخواست برای تجدید روابط این کشور با سوریه بوده است. افکار عمومی در عربستان به شدت مخالف این امر بوده است. مقامات ارشد سعودی به اسرائیل هیوم گفتهاند دعوت از بشار اسد برای شرکت در نشست سران اتحادیه عرب در جده، چندان خوشایند محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، نبوده است اما او به دلیل توافق با تهران، مجبور به پذیرش آن شده است.
به گفته آنان بن سلمان در مقابل برای اینکه به غرب نشان دهد کشورش هنوز متحدی قابل اعتماد به شمار میرود، همزمان از ولودمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین نیز برای سخنرانی در این نشست دعوت کرد.
منابع سعودی در گفتوگو با اسرائیل هیوم خاطرنشان کردهاند که ریاض از نگرانیهای ایجاد شده در اسرائیل به دلیل نزدیکی عربستان با تهران که در پرتو امضای این توافق ایجاد شده، آگاه است.
بخوانید: هشدار نتانیاهو به عربستان: شرکای ایران خود را بدبخت کردند
در ماههای اخیر سعودیها صراحتا اعلام کردهاند که مسئله عادیسازی روابط با اسرائیل همانند گذشته بر یک اصل مهم استوار است و آن اینکه اسرائیل پیش از عادیسازی کامل روابط با ریاض باید برای حل مناقشه با فلسطینیها تلاش کند.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، ۱۹ مه در سخنرانی خود در نشست سران اتحادیه عرب گفته بود که فلسطین “مسئله محوری” کشورهای عرب و مسلمانان بوده و باقی خواهد ماند و این موضوع “در صدر اولویتهای عربستان” است.
او بر “ارائه کمک به فلسطینیها برای بازپسگیری سرزمینهایشان، احیای حقوق مشروع آنها و ایجاد یک کشور مستقل در مرزهای پیش از جنگ سال ۱۹۶۷ با پایتختی بیتالمقدس شرقی” تأکید و اضافه کرده بود برای این کمکها “درنگ نخواهیم کرد”.
کانال ۱۲ اسرائیل به تازگی گزارشی را منتشر کرد که در آن گفته شده بود، واشنگتن و ریاض در راستای عادیسازی روابط میان اسرائیل و عربستان سعودی از دولت اسرائیل خواستهاند تا مذاکرات صلح با فلسطینیها را از سربگیرد که در نهایت به “جدایی” دو طرف، یعنی تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی منجر شود.