جزئیات فاجعه زیست محیطی انباشت و دفن غیراستاندارد پسماندها را بررسی کرده و برنامه حفاظت محیط زیست کشور را برای جلوگیری جویا شده ایم.
بیان فردا | ابر و باد و مه و خورشید و فلک، از رفتارهای محیط زیستی ما به فریاد آمده‌اند و پسماندهای ما سالانه 45 هزار میلیارد تومان خسارت به آن‌ها وارد می‌کند، با این حال ما همچنان فقط در فکر آنیم که نانی به کف آریم و به غفلت بخوریم!
گزارش پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، حاکی از آن است که مناسب نبودن شیوه تفکیک پسماندها، علمی نبودن شیوه امحای آن، تصفیه نشدن شیرابه‌ها و دیگر معایبی که در سیستم مدیریت پسماند کشور ما وجود دارد، سالانه ۴۴۸ هزار میلیارد ریال به محیط‌زیست خسارت می‌زند.
«مهدی خادم ثامنی»، مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، در گفت‌وگو با ایلنا، به این گزارش علمی استناد کرده و گفته است: «درست است که هیچ‌گاه نمی‌توان رقم دقیقی از میزان خسارت‌های محیط‌زیستی ناشی از مدیریت نشدن پسماند و شیرابه در کشور به دست آورد و برای انجام آن باید ارزش اقتصادی یک متر مکعب هوا، خاک و منابع آبی در هر منطقه را برآورد کنیم اما میزان این آسیب، قابل تخمین زدن است و بر همین اساس آسیب هرکدام از محل‌های انباشت پسماند در نقاط مختلف کشور بر عرصه‌های طبیعی و منابع آبی و خاکی محاسبه شده است».
تقصیر ما، تقصیر مسئولان
در هر حال، چه کمی کمتر و چه کمی بیشتر از 45 هزار میلیارد تومان، ماهیت این خسارت پنهان سنگین قابل کتمان نیست و حتما باید دنبال مقصران و مسببان تحمیل آن بود و نتیجه این جست‌وجو هم کاملا مشخص است: ما مردم و شما مسئولان. ما مقصریم از این رو که میزان تولید زباله‌هایمان و تفکیک نکردن آن، روز به روز نفس محیط زیست را تنگ‌تر می‌کند و مدیران مقصرند از این رو که در استفاده از روش‌های استاندارد دفن و انباشت زباله‌های تولیدی ما، عملکرد ضعیفی دارند. ما سالانه حدود ۲۱ میلیون تن پسماند عادی (به غیر از پسماندهای صنعتی و کشاورزی) تولید می‌کنیم که ۷۰ درصدش پسماندهای تر و بقیه پسماندهای خشک است. خروجی عملکرد مسئولان هم این بوده که همچنان اکثر مراکز دفن پسماند در کشور، غیراستاندارد است.
چه باید کرد؟
طبق گفته مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، برای جلوگیری از تحمیل این خسارت و کاهش آن، باید مراکز دفن پسماند در کشور، استاندارد و مهندسی شوند. ثمره این مهندسی این است که شیرابه زباله‌ها به جای نفوذ به منابع آبی و خاکی، تصفیه می‌شود و علاوه بر آن با استفاده از لندفیل‌ها، می‌توانیم گاز متان حاصل از دفن زباله‌ها را استحصال کنیم تا به گفته خادم‌ثامنی، اتفاقاتی مانند تشکیل ابر متان در جنوب تهران، که احتمالا ناشی از خروج چندین ساله گاز از مجتمع دفن زباله آرادکوه بود، تکرار نشود و به جای آن از این گاز برای تولید برق استفاده کنیم.
