تهران- ایرنا- مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی با بیان اینکه حذف توانایی زایش سرزمین با تغییر اقلیم و دخالت‌های انسان است، گفت: رانش جاده چالوس پیامد تخریب سرزمینی است.
به گزارش ایرنا از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، بیابان حاصل خشکسالی‌هایی است که با مداخلات غیراصولی در طبیعت وسعت آن در حال افزایش است و به گفته مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی این سازمان، ایران دارای ۳۵ هزار کیلومتر مربع کانون‌های جدی گرد و غبار است، ضمن آنکه ۳۲۵ هزار کیلومتر مربع اراضی مستعد کانون گرد و غبار در کشور شناسایی شده است.
از سویی رانش بی‌سابقه زمین در محدوده پل زنگوله و نشست جاده موجب مسدود شدن محور شد. این رانش در کیلومتر ۸۰ جاده چالوس با شکاف‌های عمیق و نشست ۲۰ تا ۳۰ سانتی متری جاده در برخی نقاط همراه بوده است. این جدیدترین فاجعه زیست‌محیطی کشور است که «رضا شهبازی» از آن به عنوان «تخریب سرزمینی» یاد می‌کند؛ تخریبی که مانع بازپروری و زایش محیط زیست می‌شود.
روزی برای مرثیه‌خوانی طبیعت
وی با اشاره به ۲۷ خرداد، روز مبارزه با بیابان‌زایی گفت: سابقه این نامگذاری به اوایل دهه ۹۰ میلادی بر می‌گردد که سران کشورها گرد هم آمدند و متوجه شدند که موضوعاتی مانند تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی و فشاری که انسان به طبیعت وارد می‌کند، از ظرفیت پذیرش طبیعت خارج شده است و علائم و نشانه‌هایی از خود نشان می‌دهد که به آن تخریب سرزمین می‌گوییم.
شهبازی، تخریب یک سرزمین را به مفهوم حذف توانایی تولید، بارآوری و زایش یک سرزمین معنا کرد و ادامه‌داد: در تخریب سرزمینی واحدهای سرزمینی، توانایی بازپروری خود را ندارد که این امر بر اثر دو عامل تغییر اقلیم و دخالت‌های انسان است.
مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور خاطرنشان‌کرد: از دهه ۹۰ که جامعه جهانی به فکر نامگذاری روزی برای مبارزه با بیابان‌زایی افتاد، حدود ۳۰ سال می‌گذرد و در آن سال‌ها افرادی زیادی درباره این موضوع حساس نبودند، اما امروزه به دلیل فرایند فزاینده تخریب‌های سرزمینی در سراسر جهان، حساسیت‌های جوامع نسبت به آن افزایش یافته است که به نظر من این امر یک دستاورد محسوب می‌شود.
وی، با اشاره به شرایط زیست‌محیطی حاکم در کشور تصریح‌کرد: مهمترین ویژگی‌های تغییر اقلیمی که در کشور حاکم است، تغییر الگوی بارش و خشکسالی‌های شدید است. نمونه آن رانش زمین در جاده چالوس است؛ در فصلی که کمتر انتظار داریم، سیل‌های بسیار شدید را تجربه می‌کنیم و در حالی که در فصل پاییز و زمستان که بارش‌های مؤثر را انتظار داریم، کمتر بارش را شاهد هستیم.
این محقق حوزه مخاطرات زیست محیطی، نمونه دیگر این رخدادها را سیل‌های بسیار وسیع در اسفند ۹۷ و فروردین و اردیبهشت ۹۸ عنوان کرد و با تاکید بر اینکه قبل این دو سال کشور خشکسالی‌های بسیار شدید را پشت سر گذاشته بود، یادآور شد: اینها رخدادهای نامتعارفی هستند که به آنها «رخدادهای حدی» می‌گویند که در حال حاضر شانس وقوع آنها دائم بیشتر و بیشتر می‌شود؛ به این معنا که در زمان‌های کوتاه‌تر پدیده‌های حدی مانند سیل‌های مخرب را تجربه می‌کنیم.
مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، تجربه کردن خشکسالی‌ها و دوره‌های خشکی شدیدتر در زمان‌های کوتاه‌تر را از دیگر تبعات رخدادهای حدی ذکرد کرد و گفت: اینها در حالی است که فشار ما بر منابع و جمعیت بیشتر شده و در کنار آن از آنجایی که استانداردهای زندگی در حال تغییر است، خواسته‌های مردم تغییر کرده است و بر این اساس فشار آنها بر منابع طبیعی نیز افزایش یافته است.
