شورای بنیاد ناشران و کتابفروشان آلمان روز دوشنبه ۱۹ ژوئن ۲۰۲۳ (۲۹ خرداد) در فرانکفورت اعلام کرد که نویسنده زادهی هند “به دلیل تسلیمناپذیری، ذهنیت گشوده به زندگی و این واقعیت که با شور داستانسرایی، به جهان غنا بخشیده است” مورد تجلیل قرار میگیرد.
رشدی از زمان انتشار شاهکار ادبی خود در سال ۱۹۸۱ با عنوان “بچههای نیمهشب”، با تبیین خود از مهاجرت و سیاست جهانی، خوانندگان را تحت تأثیر قرار داد. او در رمانها و کتابهای موضوعی خود، ترکیبی از جهاننگری روایی را با نوآوری مداوم ادبی، طنز و خرد ارائه میدهد: «او نیروی پرخاشگری را توصیف میکند که رژیمهای پرخشونت نه تنها جوامع را در تمامیت خود، بلکه همچنین روحیه نابودیناپذیر و روح مقاومت فرد را نابود میکنند.»
بیشتر بخوانید: سلمان رشدی: هیچگاه مثل امروز آزادی بیان را در خطر ندیدهام
رشدی تابستان گذشته در جریان یک سخنرانی در نیویورک با چاقو مورد حمله یک اسلامگرای افراطی قرار گرفت و به شدت مجروح شد. او از آن زمان تاکنون بینایی یک چشم خود را از دست داده است. این حمله حدود ۳۰ سال پس از فتوای سال ۱۹۸۹ روحالله خمینی، رهبر پیشین انقلاب اسلامی ایران برای ترور این نویسنده به خاطر نگارش رمان “آیات شیطانی” صادر شد.
شورای بنیاد ناشران و کتابفروشان نوشت، رشدی اکنون در حال نوشتن کتابی درباره این حمله نافرجام است. با وجود پیامدهای پس از سوءقصد، او همچنان به نوشتن ادامه میدهد: «پرابداع و عمیقاً انسانی».
“کمی مرعوب شدم”
این نویسنده برای چندین دهه در معرض خطر دائمی زندگی کرد. در بیانیه شورای بنیاد ناشران و کتابفروشان آمده است: «با این وجود، او همچنان یکی از پرشورترین مدافعان آزادی اندیشه و زبان است؛ آنهم نه تنها برای خود، بلکه همچنین برای نگرش افرادی که با نظرشان موافق نیست. او با به جان خریدن ریسکهای شخصی بزرگ، از یک پیششرط ضروری برای همزیستی مسالمتآمیز دفاع میکند.»
شورای بنیاد ناشران و کتابفروشان آلمان به نقل از رشدی میگوید او ضمن سپاسگزاری از اعطای این جایزه احساس افتخار کرده و گفته است: «فقط میتوانم از بزرگواری هیئت داوران تشکر کنم. میدانم که این جایزه تا چه اندازه اهمیت دارد و با دیدن فهرست برندگان پیشین که نام من اکنون به آن میپیوندد، کمی مرعوب شدم. از صمیم قلب خوشحالم.»
بیشتر بخوانید: انتشار “شهر پیروزی” سلمان رشدی شش ماه پس از سوءقصد به جان او
جایزه صلح ناشران و کتابفروشان آلمان با ۲۵هزار یورو توأم است. این جایزه از شخصیتهایی تجلیل میکند که در تحقق اندیشه صلح در حوزههای ادبیات، علم یا هنر سهیم بودهاند. سال گذشته سرهی ژادان، نویسنده اوکراینی این جایزه را دریافت کرد.
انجمن تجارت کتاب آلمان، سازمان صنفی ناشران و کتابفروشان این کشور است که این جایزه را از سال ۱۹۵۰ اهدا میکند. این جایزه به طور سنتی در پایان نمایشگاه کتاب فرانکفورت اهدا میشود. امسال این مراسم در ۲۲ اکتبر برگزار خواهد شد.