کنوانسیون استکهلم: کنوانسیون آلاینده‌های آلی پایدار POPs

کنوانسیون استکهلم: کنوانسیون آلاینده‌های آلی پایدار POPs

هدف از این پیمان، حذف و یا کاهش آلوده کننده‌های آلی پایدار و ممنوع کردن تولید، مصرف، صادرات و واردات و فروش آنها، مساعدت و ترغیب کشورها به انجام اقدامات ملی و منطقه‌ای برای کاهش خطرات مواد مزبور، مساعدت به کشورها برای ایجاد صنایع پاکیزه به منظور جلوگیری و یا کاهش انتشار مواد مذکور، استفاده از جایگزین‌های مناسب، ترغیب کشورها به شناسایی منابع مواد آلوده کننده آلی پایدار و نابود کردن آنها است.

کنوانسیون استکهلم (در خصوص آلاینده‌های آلی پایدار(POPs))

مقدمه

کنوانسیون استکهلم در زمینه آلاینده‌های آلی پایدار (POPs) شامل مواد شیمیایی با کاربرد صنعتی و آفتکش با هدف حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست در برابر این مواد و برنامه‌ریزی جهت کاهش و حذف کاربرد آنها در تاریخ 22 می سال 2002 توسط 126 کشور امضا گردید. بر این اساس «قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون استکهلم در خصوص آلاینده های آلی پایدار»  در تاریخ 10/3/1384 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و توسط شورای نگهبان تأیید شد. همچنین هیأت وزیران، طی ابلاغیه شماره 7861/ت24616هـ  مورخ 26/2/1380، سازمان حفاظت محیط زیست را به عنوان مرجع ملی کنوانسیون استکهلم تعیین نمود و رونوشت ابلاغیه فوق‌الذکر به کلیه مراجع قانونی مربوطه ارسال گردید. هدف اصلی این کنوانسیون حفاظت سلامت انسان و محیط زیست در مقابل آلاینده‌های آلی پایدار می‌باشد.

آلاینده‌های آلی پایدار ترکیبات آلی طبیعی یا مصنوعی بوده که در برابر تجزیه بیولوژیکی، شیمیایی و حتی پرتوها مقاوم می‌باشند. این مواد بطور کلی دارای مشخصه‌هایی نظیر حلالیت کم در آب و حلالیت زیاد در چربی هستند که سبب انباشت این مواد در بافتهای چربی موجودات زنده می‌شود. این ترکیبات در غلظت‌های پایین از طریق حرکت آب رودخانه‌ها و دریاها انتقال می‌یابند و چون این مواد ازجمله مواد آلی نیمه‌فرار به شمار می‌روند، قادر به طی مسافت‌های طولانی در اتمسفر  به همراه جریان هوا هسنتد که این امر سبب انتشار گسترده‌ی آنها در سطح زمین می‌گردد، حتی در مناطقی که از این مواد استفاده  نمی‌شود. بنابراین انسان و موجودات زنده در نقاط مختلف دنیا در معرض تماس باPOPs  هستند که گاه این موضوع در یک دوره زمانی افزایش می‌یابد.

در این راستا، سازمان حفاظت محیط زیست اقداماتی همچون ممنوعیت و محدودیت تولید، مصرف، صادرات و واردات آلاینده‌های آلی پایدار مشمول کنوانسیون، نظارت بر جابجایی، نگهداری و دفع مناسب پسماندهای این مواد را در دستور کار خود قرار داده است و برنامه اجرای ملی کشور در اجرای مفاد کنوانسیون را بر این اساس تدوین نموده است و در حال حاضر در حال به روزرسانی آن می‌باشد.

کنوانسیون استکهلم مشتمل بر 30 ماده و 7 ضمیمه است که ضمیمه‌های الف و ب آن مندرج در جدول پیوست شامل مواد شیمیایی صنعتی و آفتکش‌هایی است که به عنوان آلاینده آلی پایدار با خصوصیات سمی بودن، پایداری زیستی، زیست تجمع‌پذیری، توانایی انتقال به مسافت‌های دور به ثبت رسیده‌اند.

عناوین بندهای کنوانسیون:

ضمایم کنوانسیون:

ضمیمه الف: اعضا باید در جهت حذف تولید و استفاده از مواد شیمیایی فهرست شده تحت ضمیمه الف اقدام کنند. معافیت ویژه برای استفاده و تولید مواد فهرست شده در این ضمیمه و تنها برای اعضای ثبت شده امکان‌پذیر است.

ضمیمه ب: اعضا باید در جهت حذف تولید و استفاده از مواد شیمیایی فهرست شده تحت ضمیمه الف اقدام کنند. معافیت ویژه برای استفاده و تولید مواد فهرست شده در این ضمیمه و تنها برای اعضای ثبت شده امکان پذیر است.

ضمیمه ج: اعضا باید در جهت کاهش انتشار مواد شیمیایی فهرست شده تحت ضمیمه ج با هدف کاهش مستمر و در صورت امکان حذف نهایی آنها اقدام کنند.

ضمیمه د: اطلاعات مورد نیاز و معیار تصحیح: یک عضو که پیشنهادی برای درج یک ماده شیمیایی در ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) را ارائه می‌کند، باید اطلاعات خواسته شده در این ضمیمه را جهت بررسی اولیه در خصوص آن ماده شیمیایی به کمیته بازنگری شیمیایی کنوانسیون ارائه دهد.

ضمیمه هـ: اطلاعات مورد نیاز برای تهیه نمایه خطر: این ضمیمه شامل فهرست اطلاعاتی برای تدوین یک نمایه خطر است به نحوی که اطلاعات مربوط به ضمیمه (د) را برآورد و به طور کامل در بر بگیرد.

ضمیمه و: اطلاعات در خصوص ملاحظات اجتماعی اقتصادی

ضمیمه ز: رویه داوری و مصالحه برای حل و فصل اختلافات

مواد مشمول کنوانسیون استکهلم :

• این کنوانسیون مدیریت مواد مشمول خود را در کل دوره حیات تحت پوشش قرار می دهد:
• تولید
• مصرف
• واردات و صادرات
• مدیریت پسماند
• دستورالعمل‌های فنی مدیریت پسماند آلاینده‌های آلی پایدار اغلب در مجموعه دستورالعمل‌های فنی کنوانسیون بازل موجود می‌باشند.
• مواد مشمول الحاقیه‌های الف، ب و ج کنوانسیون در سطح بین‌الملل به عنوان آلاینده‌های آلی پایدار شناخته می‌شوند.
• مواد مشمول الحاقیه‌های الف و ب کنوانسیون از جمله تولیدات عمدی و مواد مشمول الحاقیه ج کنوانسیون از جمله تولیدات غیرعمدی در نظر گرفته می‌شوند.

مفاهیم مهم در متن کنوانسیون استکهلم:

ماده3- تدابیر لازم برای کاهش یا حذف انتشار از تولید و استفاده عمدی

1- هر عضو باید برای جلوگیری از تولید، استفاده، واردات و صادرات مواد شیمیایی ضمیمه (الف) و  تولید و استفاده از مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (ب) این فعالیتها را ممنوع و یا تدابیری رسمی و قانونی در خصوص آنها اتخاذ کند.

2- هر عضو باید اطمینان حاصل کند که:

الف- واردات مواد شیمیایی ضمیمه‌های (الف) یا (ب) تحت شرایط زیر صورت می‌پذیرد:

(1) با هدف دفع کاملاً زیست محیطی طبق روش‌های صحیح زیست محیطی جابجا، جمع‌آوری، حمل و نقل و نگهداری.

(2) برای یک کاربرد یا منظور خاص که برای عضو مجاز شمرده شده است.

ب- صادرات مواد شیمیایی مشمول ضمیمه (الف) و (ب) تحت معافیت ویژه فقط تحت شرایط زیر صورت می‌پذیرد:

(1) به منظور دفع کاملاً زیست محیطی طبق روش‌های صحیح زیست محیطی جابجا، جمع‌آوری، حمل و نقل و نگهداری.

(2) به کشور عضو که مجاز به کاربرد این مواد شیمیایی

(3) به یک کشور غیرعضو دارنده گواهینامه سالیانه

• گواهینامه سالیانه باید شامل موارد زیر باشد:
• شرح کاربرد ماده مورد نظر
• تمامی مستندات و قوانین، مقررات یا دستورالعمل‌های مدیریتی یا استراتژیکی
• تعهد کشور واردکننده مبنی بر حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست، رعایت روش‌های صحیح زیست محیطی در جابجا، جمع‌آوری، حمل و نقل و نگهداری و انطباق با شرایط مندرج در ضمیمه‌ها
• این گواهینامه باید تا شصت روز بعد از صدور توسط کشور صادرکننده به دبیرخانه کنوانسیون تسلیم شود.

ماده4- ثبت معافیت ویژه

این ماده در خصوص معافیت ویژه در خصوص بعضی از مواد مشمول الحاقیه‌های (الف) یا (ب) است.

معافیت ویژه: درصورتیکه یک کشور هنوز نیازمند کاربرد یک ماده فهرست شده در کنوانسیون باشد می‌تواند برای استفاده از آن ماده شیمیایی در موارد مورد قبول کنوانسیون از کنوانسیون برای مدتی کسب مجوز کند که به این امر اصطلاح معافیت ویژه اطلاق می‌گردد.

دارنده معافیت‌های ویژه مواد ضمیمه‌های (الف) و (ب) باید برای حصول اطمینان از هر گونه تولید و کاربرد بر طبق این معافیت و ممانعت از تماس مستقیم با انسان و رها شدن در محیط زیست اقدام کند.

1. ثبت معافیت ویژه از طریق تسلیم نامه‌ای از کشور عضو به دبیرخانه امکان‌پذیر است. اطلاعات شناسایی اعضایی که معافیت ویژه مندرج در ضمیمه (الف) یا ضمیمه (ب) دارند مشتمل بر:

• فهرستی از انواع معافیت ویژه
• فهرستی از اعضا دارنده معافیت ویژه
• فهرستی از تاریخ سررسید هر معافیت ویژه ثبت شده

مدت زمان معافیت: تمامی معافیت‌های ویژه ثبت شده باید پنج سال پس از تاریخ لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون باطل گردد.

تمدید معافیت: اگر عضو خواهان ادامه معافیت باشد باید یک گزارش توجیهی دال بر ادامه نیاز به ثبت آن معافیت به دبیرخانه تسلیم نماید. دبیرخانه این گزارش را به تمامی اعضا ارائه می دهد. در نهایت کنفرانس اعضا می‌تواند یک معافیت ویژه را برای یک دوره حداکثر پنجساله دیگر تمدید کند.

بازپس‌گیری معافیت: عضو می‌تواند در هر زمان معافیت ویژه ثبت شده را از طریق تسلیم یک نامه به دبیرخانه پس بگیرد، این بازپس‌گیری باید در تاریخ قید شده در نامه مذکور مورد ترتیب اثر قرار گیرد.

ماده5- تدابیر لازم برای کاهش یا حذف انتشار از طریق تولید غیرعمدی

حداقل تدابیری که باید به منظور کاهش و جلوگیری نهایی از کل انتشار مواد شیمیایی ضمیمه (ج) صورت پذیرد:

الف- تهیه طرح اقدام ملی یا در صورت امکان منطقه‌ای به منظور شناسایی، تعیین خصوصیات و محل‌های انتشار مواد شیمیایی ضمیمه (ج)، ظرف دو سال پس از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون که متعاقباً آن را به عنوان بخشی از برنامه اقدام ملی (NIP) اجرا نماید.

این طرح باید مشتمل بر موارد زیر باشد:

• فهرست‌برداری و برآورد منابع انتشار مواد شیمیایی ضمیمه (ج)
• برآوردی از وضعیت قوانین و استراتژی‌های مرتبط عضو
• تعیین خط ‌مشی براساس برآوردهای انجام شده
• ارتقاء سطح آموزش
• انجام بازنگری میزان موفقیت این استراتژی‌ها براساس گزارش‌های تسلیم شده مطابق ماده (15)
• (گزارش‌دهی میزان مؤثر بودن اقدامات عضو در رسیدگی به اهداف کنوانسیون)هر پنج سال
• زمانبندی طرح اقدام

ب- ترویج به ‌کارگیری تدابیر متخذه به منظور کاهش یا جلوگیری از انتشار

ج- الزام به کاربرد مواد جایگزین یا محصولات و فرایندهای اصلاح شده، به منظور جلوگیری از تشکیل و انتشار مواد شیمیایی ضمیمه (ج)

د- الزام به کاربرد بهترین روش‌های موجود بر اساس راهنمای فنی در خصوص بهترین روش‌های موجود و بهترین تجربیات زیست محیطی (BAT & BEP) نیز باید از طریق تصمیم‌گیری مجمع اعضا به‌روز گردد.

ماده6- اقدامات لازم برای کاهش یا جلوگیری انتشار آلودگی از وسایل از کارافتاده و پسماندها

هر عضو به باید:

• از مدیریت وسایل از کارافتاده به منظور حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست حصول اطمینان کند.
• وسائل از کارافتاده حاوی مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (الف) یا (ب) با رعایت موارد معافیت ویژه با هدف قابل قبول تعیین شده در ضمیمه (ب) مجاز به استفاده نیستند، بجز وسایل از کارافتاده‌ای که به منظور صادرات مجاز شمرده شده‌اند.
• انجام تدابیر مناسب برای آن دسته از محصولات و وسایلی که در شرف تبدیل به پسماند می‌باشند، شامل:

(1)- جابجا، جمع‌آوری، حمل و نقل و نگهداری آنها  به روش‌های صحیح زیست محیطی.

(2)- انجام عملیات دفع به روشی که آلاینده‌های آلی پایدار موجود در آنها یا تخریب شود و یا تغییر ماهیت به شکل برگشت‌ناپذیر به نحوی که خصوصیات آلاینده‌های آلی پایدار را از خود نشان ندهد.

(3)- پسماندهایی که مجاز به انجام عملیات دفع به روش بازیافت، بازیابی، احیا، استفاده مجدد مستقیم یا کاربردهای دیگر آلاینده‌های پایدار نمی‌باشد.

(4)- پسماندهایی که بدون در نظر گرفتن دستورالعمل‌ها، استانداردها و قوانین بین‌المللی مرتبط نمی‌توان از طریق مرزهای بین‌المللی حمل و نقل شوند.

• به منظور تدوین راهکارهای مناسب برای شناسایی مکان‌های آلوده به مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه‌های (الف) و (ب) یا (ج) تلاش گردد.
• در صورتی که پاکسازی این مکان‌ها برعهده گرفته شد، باید این عمل طبق اصول صحیح زیست محیطی اجرا گردد.
• کنفرانس اعضا باید با کنوانسیون بازل در خصوص کنترل نقل و انتقالات برون مرزی پسماندهای ویژه و دفع آنها همکاری نزدیک داشته باشد.

ماده7- طرح‌های اجرائی (NIP)

• هر عضو باید ظرف دو سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون طرحی را برای اجرای تعهدات خود به موجب این کنوانسیون تدوین و به مجمع اعضا تسلیم نماید برای اجرای آن تلاش نماید.
• سپس طرح اجرایی خود را بر اساس جدول زمانی که با تصمیم مجمع اعضا مشخص خواهد شد مورد بازنگری قرار داده و به‌روز کند.

ماده8- فهرست‌بندی مواد شیمیمایی در ضمائم (الف)، (ب) و (ج)

• یک عضو می‌تواند پیشنهادی را شامل اطلاعات مشخص شده در ضمیمه (د)برای درج یک ماده شیمیایی در ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) به دبیرخانه ارائه دهد.
• دبیرخانه باید تعیین نماید آیا پیشنهاد شامل اطلاعات مشخص شده در ضمیمه (د) می‌باشد یا خیر، چنانچه دبیرخانه تأیید نماید که پیشنهاد شامل اطلاعات مذکور می‌باشد، باید پیشنهاد را به کمیته تجدیدنظر آلاینده‌های آلی پایدار (POPRC) تسلیم نماید.
• کمیته مذکور باید پیشنهاد را در چارچوب تعیین شده در ضمیمه (د) و پس از آن در مراحل بعد ضمیمه (هـ)، بررسی نماید و در نهایت پیشنهاد برای پذیرش نهایی به کنفرانس اعضا ارائه می شود.
• در صورت رد طرح در هر مرحله توسط کمیته، عضو پیشنهاد دهنده می‌تواند اعتراض خود را همراه با اطلاعات اضافی و فوق‌العاده را به کنفرانس اعضا تسلیم نماید و کنفرانس کمیته را مکلف به بررسی بیشتر اسناد ارائه شده می‌کند.

ماده15- گزارش‌دهی

• هر عضو هر سه سال گزارشی از تدابیر اتخاذ شده در جهت اجرای تدارکات این کنوانسیون و میزان مؤثر بودن این اقدامات در رسیدگی به اهداف کنوانسیون، مشتمل بر مطالب ذیل را به دبیرخانه ارائه خواهد داد.

الف- اطلاعات آماری در مورد میزان کل تولید، واردات و صادرات هریک از مواد شیمیایی مندرج در فهرست ضمیمه (الف) و ضمیمه (ب) و یا تخمین معقولی از این گونه اطلاعات.

ب- فهرستی از کشورهای محل واردات و صادرات هریک از این گونه مواد

کمیته بررسی آلاینده‌های آلی پایدار (POPRC)

• POPRC بدنه تخصصی کنوانسیون مسئول تصمیم‌گیری برای درج مواد در هریک از ضمایم (الف)، (ب) یا (ج) کنوانسیون طبق رویه مندرج در ماده 8 کنوانسیون می‌باشد:
• پیشنهادی درج یک ماده شیمیایی توسط یک عضو کنوانسیون از طریق ارائه اطلاعات ضمیمه (د) به دبیرخانه می‌شود.
• در صورتیکه دبیرخانه تعیین نماید که شاملاطلاعات خواسته شده در ضمیمه (د) تهیه شده است، آن پیشنهاد را به کمیته بررسی آلاینده‌های آلی پایدار (POPRC) جهت بررسی ارائه می دهد.
• اگر کمیته تأیید کند که چارچوب تعیین شده در ضمیمه (د) رعایت شده از طریق دبیرخانه پیشنهاد و ارزیابی کمیته را در اختیار همه اعضا و ناظرین قرار داده و آنان را به ارائه اطلاعات تعیین شده در ضمیمه (هـ) دعوت نماید.
• در غیر اینصورت مراتب را از طریق دبیرخانه به همه اعضا و ناظرین اطلاع و پیشنهاد را به همراه ارزیابی در اختیار اعضا قرار داده و پیشنهاد باید کنار گذارده شود.
• عضو می‌توان پیشنهاد خود را همراه با هر گونه ابراز نظر عضو و همین طور استدلال برای ملاحظات فوق‌العاده مجدداً به کمیته‌ ارائه دهد.
• در صورت رد مجدد پینهاد توسط کمیته، عضو می‌تواند نسبت به تصمیم کمیته اعتراض و از COP تقاضا نماید که موضوع را در اجلاس آتی خود بررسی نماید.
• درصورتی که COP تصمیم بگیرد که پیشنهاد باید مورد ارزیابی قرار بگیرد، کمیته باید پیشنهاد را دقیق‌تر بررسی کند با در نظر گیری دیگر اطلاعات مرتبط دریافتی، یک طرح اولیه نمایه خطر طبق ضمیمه (هـ) تهیه و پیش‌نویس آن را از طریق دبیرخانه در اختیار همه اعضا و ناظرین قراردهد، نظرات فنی آنان را جمع‌آوری و با مدنظر قرار دادن آن طرح نمایه خطر را تکمیل نماید.
• در این مرحله دوحالت وجود دارد:

1- اگر کمیته بر اساس طرح نمایه خطر مذکور، تصمیم بگیرد که «به نظر می‌رسد که آن ماده شیمیایی در نتیجه انتقال درازمدت در محیط زیست، آثار سوء بر سلامت انسان یا آثار محیط زیست در مقیاس جهانی بر جای می‌گذارد» پیشنهاد باید مورد ارزیابی قرار می گیرد.

• درصورت فقدان اطمینان علمی کامل، کمیته از طریق دبیرخانه اعضا و ناظرین را دعوت به ارائه اطلاعات مربوطه بر اساس ملاحظات مشخص شده در ضمیمه (هـ)، می نماید.
• سپس نتیجه ارزیابی مدیریت خطر که شامل تجزیه و تحلیلی از تدابیر کنترلی احتمالی درخصوص این مواد شیمیایی است را براساس آن ضمیمه تهیه خواهد کرد

2- اگر قرار است پیشنهاد به پیش برده نشود، کمیته از طریق دبیرخانه طرح اولیه نمایه خطر را در اختیار اعضا و ناظرین قرار داده و سپس پیشنهاد را کنار خواهد گذاشت.

• برای هر پیشنهاد کنار گذاشته شده عضو می‌تواند از COP درخواست نماید که به کمیته تکلیف نماید که اطلاعات اضافی و فوق‌العاده‌ای از کشور پیشنهاددهنده و دیگر اعضا در ظرف مدتی که بیش از یک سال طول نخواهد کشید درخواست نماید. پس از این مدت و براساس هرگونه اطلاعات دریافتی، کمیته پیشنهاد را براساس بند (6) و با اولویت‌هایی که از سوی مجمع اعضا تصمیم‌گیری و ارائه خواهد شد، مورد تجدیدنظر قرار می‌دهند.
• چنانچه پس از طی این مرحله کمیته مجدداً پیشنهاد را باطل نماید، آن عضو می‌تواند نسبت به تصمیم کمیته اعتراض و COP مسئله را در جلسه آتی خود مورد بررسی قرار دهد.
• اگر COP بر اساس طرح نمایه خطر با احتساب ارزیابی کمیته و هرگونه اطلاعات فوق‌العاده که از سوی اعضا و ناظرین ارائه می‌شود، تصمیم بگیرد که پیشنهاد به پیش برود، کمیته باید طرح برآورد مدیریت خطر را تهیه نماید.
• کمیته براساس طرح نمایه خطر می‌تواند توصیه نماید که آیا باید آن ماده شیمیایی توسط مجمع اعضا در فهرست‌بندی ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) مورد توجه قرار گیرد
• COP با احتساب توصیه‌های کمیته و از جمله هرگونه عدم اطمینان علمی باید به شکلی احتیاط‌آمیز درخصوص در فهرست قرار گرفتن ماده شیمیایی و تعیین تدابیر کنترل مربوط به آن در ضمائم (الف)، (ب) و یا (ج) تصمیم بگیرد.

اجرای کنوانسیون استکهلم در کشور

• در هر کشور عضو یک مرجع ملی جهت اجرای مفاد کنوانسیون معرفی شده است.
• مرجع ملی کشور جمهوری اسلامی ایران سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد.
• مسئولیت مرجع ملی کشور را معاونت محترم محیط زیست انسانی سازمان عهده‌دار می‌باشد.
• در هنگام انجام بررسی‌های لازم جهت صدور مجوز واردات مواد شیمیایی مفاد کنوانسیون استکهلم و فهرست‌های ضمایم الف و ب کنوانسیون با در نظرگیری معافیت‌ها (در صورت وجود) مد نظر واقع می شود.
• نحوه رعایت مفاد کنوانسیون استکهلم در ضمیمه 5 کتاب مقررات واردات و صادرات سازمان توسعه تجارت ثبت شده است.
• در اجرای مفاد کنوانسیون در خصوص مواد مشمول ضمیمه الف  تحت عنوان «حذف» توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:
• کشورهای عضو باید در جهت حذف تولید و کاربرد مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه الف کنوانسیون اقدام کنند. معافیتهای ویژه برای استفاده و تولید مواد فهرست شده در این ضمیمه و فقط برای اعضای ثبت شده اعمال می شوند.
• بر اساس درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت، برای ماده دکابرومودی فنیل اتر (مخلوط تجاری، c-decaBDE) منطبق بر ماده 4 کنوانسیون، اقدام به کسب معافیت ویژه از زمان درج این ماده در فهرست کنوانسیون استکهلم به مدت 5 سال (2022-2017 برابر با 1401-1396) گردید. لذا ضرورت دارد واردات این ماده با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مرجع ذیصلاح کنوانسیون در مراحل ثبت سفارش و واردات به ترتیب صورت پذیرد.
• صادرات مواد مشمول ضمیمه الف ممنوع می‌باشد.
• در اجرای مفاد کنوانسیون در خصوص مواد مشمول ضمیمه ب تحت عنوان «محدودیت» توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:
• کشورهای عضو باید در جهت محدودسازی تولید و کاربرد مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه ب کنوانسیون با توجه به اهداف قابل قبول و یا معافیت های خاص ذکر شده در ضمیمه ب اقدام کنند
• اهداف قابل قبول تاکنون تنها برای مواد مشمول ضمیمه ب تعریف شده‌اند.
• کشور جمهوری اسلامی ایران تا کنون برای اهداف قابل قبول مندرج در ضمیمه ب کنوانسیون  تقاضایی را به دبیرخانه کنوانسیون نداده است و لذا ثبت نامی در دبیرخانه کنوانسیون برای کشورمان در این خصوص انجام نشده است.
• در حال حاضر معافیتی برای کشور جمهوری اسلامی ایران برای مواد مشمول ضمیمه ب انجام نشده است.
• لذا بر این اساس تولید و کاربرد مواد مشمول ضمیمه ب در کشور ممنوع است و به تبع آن واردات این مواد به کشور نیز ممنوع می باشد.
• صادرات مواد مشمول ضمیمه ب کنوانسیون منوط به کسب مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مرجع ملی کنوانسیون استکهلم می باشد

هماهنگی با دستگاههای اجرایی کشور:

سازمان به عنوان مرجع ذیصلاح کنوانسیون در انجام واردات و صادرات پسماندهای مشمول کنوانسیون بازل هماهنگ با دستگاه های زیر عمل می کند:

• سازمان توسعه تجارت
• گمرک
• گمرکات مرزی
• ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز