نقطه عطف سامانه‌های آب و هوایی که به آن Tipping Point گفته می‌شود نقطه‌ای است که گذر از آن می‌تواند به پیامدهای بزرگ و اغلب بازگشت‌ناپذیر در این سامانه‌ها منجر شود.
مؤسسه تحقیقات تأثیرات آب و هوای پوتسدام (PIK) که از جمله دانشگاه‌های سهیم در این مطالعه تحقیقاتی است می‌گوید، اگر دمای زمین در دهه ۲۰۳۰ یک و نیم درجه دیگر افزایش یابد، علاوه بر پنج سیستمی که قبلاً در معرض نابودی قرار داشتند، سه سیستم دیگر نیز ممکن است تهدید شوند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سینا لوریانی، یکی از نویسندگان اصلی گزارش به این اشاره می‌کند که عبور از نقاط عطف در این سامانه‌ها می‌تواند “تغییرات اساسی و گاه ناگهانی را ایجاد کند” و این تغییرات ممکن است “به‌طور برگشت‌ناپذیر سرنوشت بخش‌های مهمی از سیستم زمین را برای صدها یا هزاران سال آینده تعیین کنند”.
بیش از ۲۰۰ پژوهشگر با مدیریت دانشگاه بریتانیایی اکستر (Exeter) در تهیه این گزارش مشارکت داشته‌اند. به گفته لوریانی، این “جامع‌ترین نمای کلی از نقاط عطف در سیستم زمین تا به امروز” است.
آستانه‌های بازگشت‌ناپذیر
نقاط عطف سامانه‌های آب و هوایی نقاطی‌اند که در صورت عبور برخی پدیده‌های اقلیمی از آنها دیگر نمی‌توان آنها را معکوس کرد و به عبارتی بازگشت داد.
بنا بر تحقیقات یاد‌شده، این سیستم‌ها شامل لایه‌های یخی در گرینلند و قطب جنوب و گرداب‌های قطبی در شمال اقیانوس اطلس هستند. اما سیستم‌هایی که ممکن است از دهه ۲۰۳۰ به بعد نیز در معرض تهدید قرار گیرند، شامل جنگل‌های شمالی، جنگل‌های مانگرو یا حرا و علفزارهای دریایی است.
بیشتر بخوانید: محیط زیست
یوناتان دونگز، یکی از پژوهشگران مؤسسه تحقیقات تأثیرات آب و هوای پوتسدام می‌گوید که تجزیه و تحلیل این روندها روشن می‌کند که تغییرات آب و هوایی کنونی می‌تواند “تغییرات اساسی در عناصر کلیدی سیستم زمین” ایجاد کند. اینها به نوبه خود می‌توانند به دلیل تأثیرشان بر جوامع انسانی به “درگیری‌های خشونت‌آمیز یا فروپاشی نهادهای سیاسی” منجر شوند.
نقاط عطف مثبت
نویسندگان این گزارش همچنین فرصت‌هایی را به عنوان “نقاط عطف مثبت” ارزیابی می‌کنند که می‌توانند در “با ثبات کردن سیاره زمین و جلوگیری از اثرات منفی بر جوامع” نقش بازی کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
چنین “تغییرات غیرخطی” را می‌توان در بازارهای انرژی‌های تجدیدپذیر و وسایل نقلیه الکتریکی مشاهده کرد. علاوه بر این، تصمیمات سیاسی نیز می‌توانند باعث ایجاد این تغییرات مثبت اجتماعی و تکنولوژیکی “ناگهانی” شوند.
این گزارش قرار است امروز ششم دسامبر در کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی “کاپ ۲۸” (COP28) در دوبی ارائه شود.
