دولتمند خال‌اف یکی از نوازندگان و خوانندگان نامی موسیقی سنتی “فلک” بود، سبکی کە در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
این هنرمند در سال اکتبر ۱۹۵۰ در ناحیه شمس‌الدین شاهین (شورآباد) ولایت ختلان در خانوادەای اهل فرهنگ و هنر بەدنیا آمد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نخستین کنسرت دولتمند خال‌اف در سال ۱۹۶۳ در سن ۱۳ سالگی از تلویزیون سراسری شوروی سابق پخش شد. او اگرچه موسیقی را نزد پدر و برادر خود آموخت، اما در جوانی وارد دانشگاه شد و در رشتە موسیقی و آواز تحصیل خود را با درجە ممتاز به پایان رساند.
سپس در سال ١٩٧١ وارد موسسە هنر شد و یک گروه تئاتر را در شهر کولاب بنیان‌گذاری کرد و کم کم بە عنوان استاد موسیقی سنتی “فلک” در میان مردم شناختە شد.
از فلک‌خوانی تا شوالیه هنر و ادب
دولتمند خال‌اف در سال ١٩٨٩ “گروه ملی فلک” را تشکیل داد و طی سال‌ها کنستر‌های زیادی در بیش از صد کشور جهان، از جملە در ایران برگزار کرد. به همین دلیل از او به عنوان کسی یاد می‌شود کە سهم بسزای در معرفی فرهنگ و هنر تاجیکستان بە جهان دارد.
ده‌ها آهنگ اجرا شده توسط این هنرمند در “صندوق طلایی موسیقی ملی تاجیکستان” ثبت و ضبط شدەاند. او علاوه بر خوانندگی در نواختن سازهایی همچون قیچک، دوتار و رباب نیز مهارت داشت.
خال‌اف در طول زندگی هنری خود جوایز بسیاری از جملە جایزه رودکی، نشان شرف، نشان دوستی و هنرمند ملی سال تاجیکستان را بە دست آورد. او همچنین نشان هنر و ادب فرانسه؛ شوالیه را از دستان ژاک شیراک رئیس‌جمهوری سابق این کشور دریافت کردە است.
فلک‌خوانی کە بە مولانا علاقه داشت
فلک‌خوانی یکی از سبک‌های موسیقی سنتی در تاجیکستان می‌باشد کە متشکل از روایت‌های فلکلور است کە سینە بە سینە نە نسل کنونی انتقال یافتەاند. فلک‌خوانی در تاجیکستان و بخش‌های از ترکمنستان و شمال ا‌فغانستان نیز رواج دارد.
در عین حال بخشی از آوازهای دولتمند خال‌اف از میان اشعار مولانا انتخاب شدە بود. او بارها از علاقه وافر خود بە اشعار مولانا گفتە بود.
او سال‌ها پیش در مصاحبەای گفتە بود کە در دوران شوروی سابق، دولت بە دلیل استفادە از اشعار عرفانی، اجرا و فعالیت‌های او را با محدودیت مواجه می‌کرد.
دولتمند خال‌اف با شهرام ناظری هنرمند و آوازخوان ایرانی نیز تجربه همکاری و همخوانی دارد. او در ایران نیز هنرمند شناختە شدە‌ای محسوب می‌شود. از معروف‌ترین کارهایش کە در میان ایرانیان شناختە شدە است می‌توان “بهار آمد”، “شاه پناهم بده” و “ویران مکن مرا” را نام برد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
خال‌اف برای سالهای متمادی درگیر سرطان کیسە صفرا بود. او برای انجام معاینات پزشکی، توسط دولت تاجیکستان بە مسکو اعزام شدە بود اما در چند روز آخر زندگی خود را در بیمارستانی در دوشنبه بستری بود. وزارت بهداشت تاجیکستان می‌گوید کە “تمامی تلاش‌های ممکن برای بهبود حال این هنرمند ملی صورت گرفتە، اما نتیجەای در بر نداشت”.
قرار است مراسم خاکسپاری این هنرمند در روزهای آینده با حضور مقامات دولتی، هنرمندان و خانوادە او برگزار شود.
