وزارت برق عراق روز پنجشنبه، ۱۰ اسفند، در بیانیه‌ای اعلام کرد که “در حالی که این وزارتخانه در حال آماده شدن برای اوج بار (مصرف برق) در تابستان سال آینده است، گاز وارداتی به استان‌های فرات مرکزی و بغداد متوقف و موجب از دست رفتن ۴ هزار مگاوات برق شده است”.
در این بیانیه همچنین آمده است که خطوط اتصال برق میان عراق و جمهوری اسلامی در ایران به دلیل موج سرما کاملا متوقف شده است.
ایران از صادرکنندگان اصلی گاز و برق به عراق است. با افزایش شدت سرما و بالا رفتن مصرف گاز در ایرانتامین تقاضاهای عراق محدود یا ناممکن میشود. در فصل تابستان نیز با بالا رفتن مصرف برق برای دستگاه‌های تهویه، ایران از اجرای تعهدات برقی خود بازمی‌ماند.
ایران از سال‌‌ها پیش دچارناترازی در تولید و مصرف گاز و برق و آب است. مصرف کنترل‌نشده به سبب ارزانی انرژی و غفلت از فرهنگ صرفه‌جویی عامل نه چندان فرعی این بحران عنوان می‌شوند.
عرفان افاضلی، دبیرکل فدراسیون صنعت نفت، آذرماه امسال در مصاحبه‌ای گفت که “بدمصرفی” از دلایل ناترازی گاز در کشور است. او ایران را به لحاظ “شدت مصرف انرژی” از بدترین کشور‌های دنیا خواند و افزود که مصرف سرانه گاز در ایران به تنهایی ۴ برابر اتحادیه اروپا با ۲۷ کشور است.
دلایل اصلی‌تر هم عمل می‌کنند
به نظر کارشناسان اما عدم سرمایه‌گذاری و گسترش میدان‌ها و ظرفیت‌های تولیدی در یک دهه گذشته از جمله به خاطر تحریم‌ها در کنار غفلت نسبتا تمام عیار از گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر عوامل اصلی‌تری در بروز ناترازی میان تولید و مصرف انرژی در ایران هستند. این در حالی است که ایران با بیش از ۳۲ تریلیون مترمکعب مخازن گازی دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان است.
منابع و ظرفیت‌های فعال موجود نیز سال به سال با افت فشار و کاهش تولید روبرو می‌شوند. برآوردها حاکی از این است که ایران هر سال ۱۰ الی ۱۵ درصد افزایش کسری و ناترازی در نسبت میان تولید و مصرف انرژی دارد و در صورت تداوم این وضعیت بحران‌های بیشتری در راه هستند.
قطع صدور گاز ایران به عراق در حالی است که محمدکاظم آل صادق، سفیر ایران در عراق روز گذشته اعلام کرد که صدور گاز به عراق بعد از تعمیرات خطوط لوله به حال عادی درآمده است.
او از توافقی صحبت کرد که بر مبنای آن ایران متعهد است “۴۰ تا ۵۰ میلیون متر مکعب گاز برای راه‌اندازی و بهره برداری از آن در نیروگاه‌های برق عراق” به این کشور صادر کند. با توجه به وضعیت ناترازی تولید گاز در ایران که تامین نیازهای داخلی هم به گونه‌ای فزاینده با مشکل روبرو میشود معلوم نیست که جمهوری اسلامی تا چه حد می‌تواند به این تعهد خود عمل کند.
علاوه بر این، ایران در نقدکردن درآمدهای خود از صدور نفت و گاز به عراق هم به دلیل تحریم‌ها پیوسته با مشکل روبرو بوده است و موافقت آمریکا، هم با تمدید قراردادهای نفت و گاز و هم در باره چگونگی پرداخت بدهی‌ها به ایران از شروط اصلی است.
