سپیده کاشانی، نیلوفر بیانی، هومن جوکار، مراد طاهباز، طاهر قدیریان، کاووس سیدامامی، سام رجبی و امیرحسین خالقی در سال ۱۳۹۶ بازداشت و دو سال در سلول‌های انفرادی ۲-الف سپاه پاسداران تحت شدیدترین فشارهای روحی و روانی همراه با شکنجه جسمی نگه داشته شدند.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی اتهام این افراد را “جاسوسی” و “همکاری با دول متخاصم” عنوان کرده بود.
در جریان بازجویی‌ها، کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و از چهره‌های شناخته‌شده حوزه محیط زیست به طرز مشکوکی در سلول خود جان سپرد. مقامات زندان مرگ وی را ناشی از “خودکشی” عنوان کردند و خانواده وی را برای تأیید این ادعا تحت فشار برای اعتراف اجباری تلویزیونی قرار دادند. خانواده سیدامامی در نهایت مجبور به خروج از کشور شدند.
مراد طاهباز، شهروند چندتابعیتی شهریور ۱۴۰۲ با یک شهروند ایرانی زندانی در آمریکا مبادله شد. عبدالرضا کوهپایه، امیرحسین خالقی و سام رجبی در سالهای گذشته آزاد شدند.
چهارنفر باقیمانده این هفته مشمول “عفو عید فطر” قرار گرفته و از زندان آزاد شدند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
خانم محمدی می‌نویسد: «این پرونده با اتهامات جاسوسی، افساد فی‌الارض و… یکی از بی‌اساس‌ترین و پوشالی‌ترین پرونده‌های سپاه پاسداران علیه فعالان و نهادهای مدنی بود که سیر عجیب، غیرقانونی و غیرانسانی طی کرد.»
این برنده جایزه نوبل صلح که سال‌هاست در زندان اوین به سر می‌برد، در پیام خود ضمن تبریک به آزادی این فعالان محیط زیستی می‌افزاید، این پرونده‌ای است که “صفحه به صفحه‌ی آن با دروغ، توهم، ادعاهای بی‌اساس، دسیسه و فریب تشکیل شد و سیستم قضایی معیوب و نامشروع و وابسته به رژیم با استناد به همان پرونده، متهمان را به کام مرگ، تحمل سلول‌های انفرادی طاقت‌فرسا و زندان‌های طولانی‌مدت فرستاد و مبلغ هنگفتی را هم از متهمان به جیب خود زد”.
خبر آزادی این فعالان محیط زیستی در سطحی گسترده با خشنودی تمام مورد استقبال قرار گرفت. سازمان ملل متحد نیز در بیانیه‌ای به این مناسبت نوشت: «از آنجایی که ایران، منطقه خاورمیانه و جهان همچنان با چالش‌های زیست محیطی جدی از جمله تغییرات اقلیمی، بیابان‌زایی و آلودگی مواجه هستند، واضح است که هیچ کشوری از اثرات مخرب تخریب محیط زیست مصون نیست. مادامی که ما به دنبال حمایت از محیط زیست تنها سیاره‌ای هستیم که همه ما به آن وابسته هستیم، همه صداها باید شنیده شوند و از آنها حفاظت شود.»
بیشتر بخوانید: استقبال سازمان ملل از وعده آزادی فعالان محیط زیست زندانی در ایران
در پی آزادی این فعالان، انتقادهای جدی متوجه دستگاه قضایی جمهوری اسلامی و استقلال آن از دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی شده است. کارشناسان معتقدند بازداشت این فعالان بدون هیچ ادله قضایی صورت گرفته و آنها درحالی مشمول عفو قرار گرفته‌اند که عمدتا مدت زمان محکومیت‌شان رو به پایان بوده است.
بیشتر بخوانید: سپیده کاشانی و طاهر قدیریان، دو فعال محیط زیست، آزاد شدند
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در این مدت گزارش‌های متعددی از اعمال خشونت، تهدید و شکنجه برای اعتراف‌گیری توسط مأموران امنیتی و اطلاعاتی علیه این کنشگران منتشر شد. مواردی از پرونده‌سازی خارج از زندان نیز برای تهیه ویدئو و فیلم از نیلوفر بیانی به طور علنی آشکار شد. نیلوفر بیانی افشا کرد که در جریان بازجویی‌ها مورد شکنجه و تهدید قرار گرفته و از هراس جان، علیه خود اعتراف کرده است.
