کمال خرازی که از جمله مشاوران ارشد علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در امور سیاست خارجی به شمار میرود، افزود در صورت حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران، “سطح بازدارندگی” جمهوری اسلامی “متفاوت خواهد شد”.
به نظر میرسد که اشاره ضمنی خرازی به حملات روز ۳۱ فروردینماه به سامانه راداری پایگاه هشتم شکاری اصفهان است.
این حمله پس از افزایش شدید تنش میان تهران و تلآویو صورت گرفت؛ جمهوری اسلامی ایران کمتر از یک هفته پیش از این حملات، با صدها فروند پهپاد و موشکهای بالستیک و کروز به اسرائیل حمله کرد. این حملات ایران، واکنشی به حمله منتسب به اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق بود که به کشته شدن هفت افسر ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران انجامید.
بیشتر بخوانید: “انهدام” یا “خسارت” به بخش راداری سامانه اس-۳۰۰ اصفهان
وزیر پیشین امور خارجه در دولت محمد خاتمی که روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشتماه در مصاحبه با شبکه خبری الجزیره سخن میگفت، ضمن یادآوری مصاحبه دو سال پیش خود با همین رسانه که در آن گفته بود “ایران ظرفیت تولید بمب هستهای را دارد”، ادامه داد: «امروز هم آن ظرفیت هست، ولی ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم.»
خزاری در حالی از احتمال تغییر دکترین هستهای ایران خبر داده که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بازگشت از سفر دو روزهاش به ایران، وضعیت همکاری ایران با آژانس را “غیر قابل قبول” خواند.
رافائل گروسی خواستار تغییر رویکرد ایران شد و در عین حال افزود که ایران و آژانس به نوعی “درک مشترک” رسیدهاند و جمهوری اسلامی قرار است دست به اقدامات مشخصی بزند.
این همه در حالی است که پیش از این سخنان گروسی، مقامهای جمهوری اسلامی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی از رسیدن به تفاهم برای اجرای سند همکاری اسفند ۱۴۰۱ خبر داده بودند.
حمایت جمهوری اسلامی از حماس
خرازی در پاسخ به سوالی درباره حمایت جمهوری اسلامی از گروه تروریستی حماس با بیان اینکه “ایران هر گونه حمایتی که امکانپذیر باشد، از حماس کرده است”، تصریح کرد: «اگر الان امکان ارسال سلاح برای حماس هم باشد، تردید نخواهیم کرد ولی راهی نیست که بتوان از حماس حمایت تسلیحاتی کرد.»
او این موضوع را که حماس، عملیات نظامی خود را با تهران هماهنگ میکند، رد کرد و گفت: «آنها خودشان تصمیم میگیرند؛ البته با دفتر سیاسی حماس در تماس هستیم و اگر نظراتی داشته باشیم، به آنها اعلام میکنیم.»
بیشتر بخوانید: در اصفهان و تبریز صدای انفجار شدید شنیده شد
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بار دیگر بر سیاست جمهوری اسلامی مبنی بر به رسمیت نشناختن اسرائیل تاکید کرد و در این زمینه، پا فراتر گذاشت و افزود حتی چنانچه فلسطینیها با راهکار دو دولت موافقت کنند، ایران همچنان اسرائیل را یک “رژیم اشغالگر” میداند.
خرازی ضمن دفاع از به رسمیت نشناختن اسرائیل و “واقعیت” این کشور در جهان خاطرنشان کرد: «خیلی واقعیتهای نامطلوب در دنیا هست، ولی الزامی نیست که هر واقعیت نامطلوبی را بپذیریم.»
حمایت ایران از روسیه؟؛ “امر جدیدی نیست”
کمال خرازی در پاسخ به پرسشی درباره حمایت نظامی ایران از روسیه بویژه تأمین پهپادی روسیه در جنگ علیه اوکراین، گفت: «مقامات مسئول نظر خود را در این خصوص اعلام کردند و امر جدیدی نیست.»
او ادعا کرد: «ما قبل از جنگ اوکراین به روسیه پهپادهایی را داده بودیم و از قصد روسیه برای جنگ هم خبر نداشتیم.»
خرازی در حالی چنین ادعایی را مطرح کرده که بر اساس گزارشهای پرشمار، پس از آغاز حمله تهاجمی روسیه به اوکراین نیز همکاریهای نظامی میان تهران و مسکو ادامه داشته و افزایش یافته است.
بیشتر بخوانید: بازدید وزیر دفاع روسیه از پهپادها و سامانههای موشکی ایران
از جمله آنها شهریورماه سال ۱۴۰۲ سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه از نمایشگاه پهپادها و سامانه موشکی جمهوری اسلامی بازدید کرد. رسانههای ایران با انتشار تصاویر از او در کنار فرمانده نیروی هوافضای سپاه از قصد دو کشور برای توسعه همکاری نظامی درازمدت با یکدیگر نوشتند.
احتمال تغییر “دکترین هستهای” ایران
این البته نخستین بار نیست که یکی از مقامهای جمهوری اسلامی از احتمال تغییر دکترین هستهای این کشور خبر میدهد.
۳۰ فروردینماه گذشته رسانهها در ایران از قول احمد حقطلب، فرمانده سپاه حفاظت و امنیت مراکز هستهای نوشتند که اگر اسرائیل “بخواهد از تهدید حمله کردن به مراکز هستهای برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده ابزاری کند، تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد.”
این همه در حالی است که بسیاری از مقامهای مسئول در جمهوری اسلامی در واکنش به نگرانی غرب از دستیابی ایران به سلاح هستهای، به فتوای علی خامنهای اشاره میکنند که بر مبنای این فتوا، کاربرد سلاح هستهای و انواع دیگرِ سلاحهای کشتار جمعی همانند سلاحهای شیمیایی و میکروبی، “حرام” اعلام شده است.
نگرانی کشورهای غربی از آن جهت برطرف نشده که مثلا در جمهوری اسلامی، شکنجه نیز “حرام” اعلام شده اما بسیاری از زندانیان سیاسی و و عقیدتی در سالهای گذشته از شکنجههای جسمی و روحی خود در زندانهای جمهوری اسلامی برای تن دادن به اعترافات خبر دادهاند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز ۴ اردیبهشت (۲۴ آوریل) در گفتوگو با دویچهوله اعلام کرد ایران هفتهها و نه ماهها با داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای تولید بمب هستهای فاصله دارد.