گروسی آخرین بار در ماه مه ۲۰۲۴ و چند روز پیش از نشست فصلی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین به تهران سفر کرده و با برخی مقامات ارشد دولت ایران دیدار کرده بود.
او همچنین بر لزوم افزایش شفافیت و همکاری ایران با آژانس به ویژه با توجه به پیشرفت در توانایی هستهای این کشور تاکید کرد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
گروسی دلیل توقف گفتوگوهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ایران را نه تصمیم آژانس بلکه مرگ ابراهیم رئیسی، رئيس جمهوری و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران بر شمرد و افزود که تماسهای منظم و تبادلنظرهای مستقیمی با هر دو نفر داشته است.
او در عین حال تاکید کرد که در این مدت با سرپرست وزارت امور خارجه ایران، علی باقری کنی در تماس بوده و با تایید او مبنی بر نیاز به تصمیمگیری دولت جدید در برخی موارد مورد بحث، منتظر بوده تا پروسه روی کار آمدن دولت و کابینه جدید انجام شود تا گفتوگوها از سر گرفته شوند.
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با اشاره به انتخاب عباس عراقچی به عنوان وزیر خارجه جدید ایران گفت که او را به خوبی میشناسد و برای او احترام قائل است. گروسی افزود: «من آمادهام اکنون که دولت جدیدی بر سر کار آمده در اسرع وقت دوباره با ایران تعامل داشته باشیم.»
بیشتر بخوانید: آژانس انرژی اتمی: اورانیوم غنیشده ایران به ۱۶۵ کیلو رسید
گروسی در پاسخ به سوالی درباره افزایش نظارت بر برنامه هستهای ایران گفت که آژانس همچنان از طریق بازرسانش بر غنیسازی اورانیوم ایران در تمام سطوح نظارت دارد اما به دلیل سطحی که ایران به آن دست یافته و هم از نظر فناوریهای موجود که شامل نسل جدید سانتریفیوژهای پیشرفته میشود و مقدار ذخیره مواد هستهای نیاز به شفافیت و تعامل بیشتری وجود دارد.
او در همین رابطه افزود: «ما در حال بررسی روند غنی سازی ۶۰، ۲۰ و ۵ درصدی هستیم و چیزی که دیدیم این است که این روند ادامه دارد. ایران به غنیسازی اورانیوم با حجمی بین ۷ تا ۹ کیلوگرم در ماه با موجودی تقریبا ۱۷۰ کیلوگرم از این مقدار و در سطوح پایینتر بسیار بیشتر، ادامه میدهد.»
گروسی همچنین توافق با ایران را وابسته به تعامل و مشارکت سایر کشورهای ذینفع بر شمرد و افزود که ایران بارها اعلام کرده که “نیازمند انگیزه و رفع تحریمهای کشورهای غربی است.”
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پاسخ به پرسشی مبنی بر دسترسی ایران به سلاح اتمی بدون اطلاع آژانس گفت: «من امیدوارم که چنین اتفاقی رخ ندهد که در غیر اینصورت تحولی بسیار جدی خواهد بود. اما با بازرسی و تواناییهای فعلی آژانس “بیاندازه نامحتمل” خواهد بود، چون ما قادر خواهیم بود انحراف از مسیر درست و تولید ماده هستهای و دیگر نشانهها را ردیابی کنیم. در شرایط فعلی باید اطمینان حاصل کنیم که به چنین تحولی فکر نشود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵ در قالب توافقنامه برجام متعهد شد که برنامه هستهای خود را بهطور قابل توجهی محدود کند. در مقابل، تحریمهای غرب باید برداشته میشد. اما در سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت ایالات متحده، از این توافقنامه خارج شد.
ایران پس از آن فعالیتهای هستهای خود را دوباره افزایش داد و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را محدود کرد و سبب تحریمهای بیشتر غرب شد. تحریمهای جدید، ایران را به یک بحران اقتصادی عظیم کشاند. با این حال ایران فعالیتهای هستهای خود را متوقف نکرد.
رافائل گروسی پیش از این از افزایش میزان اورانیوم غنیشده در ایران ابراز نگرانی کرده بود.
در دو سال گذشته و در دوران دولت ابراهیم رئیسی به دلیل اختلافات میان ایران وآمریکا بر سر متن توافقی که اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده بود مذاکرات برجام متوقف ماند. علاوه بر آن ایران از ورود بازرسان آژانس نیز جلوگیری میکند.
پزشکیان در جریان انتخابات تاکید کرده بود که قصد دارد مذاکرات هستهای با غرب را برای رفع تحریمهای بینالمللی از سر بگیرد و به گفته ناظران، سفر گروسی به تهران میتواند اولین گام در این مسیر باشد.