جنگل الیمالات در بخش چمستان شهرستان نور در استان مازنداران قرار دارد و نامش از اواخر سال گذشته به دلیل تخریب بخشی از جنگل توسط سرمایه‌گذار طرح گردشگری سد الیمالات با هدف ایجاد پارکینگ خودروها، در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای یافت.
به نوشته ایرنا در بهمن ماه سال گذشته دو دستگاه لودر و بولدوزر متعلق به پیمانکار یک طرح گردشگری سد الیمالات با همراهی برخی مسئولان مربوطه در یک حرکت کاملا غیرقانونی، اقدام به تسطیح مسیر خط انتقال برق فشار قوی کرده و جنگل را در مساحتی تقریبا ۱.۵ هکتاری تخریب کردند. گفته می‌شود که در آن عملیات تسطیح و خاکبرداری حدود سه هزار اصله درخت و نهال از بیخ و بن پاک‌تراشی شد. فعالان محیط زیست این رقم را تا چهارهزار اصله درخت برآورد می‌کنند.
با انتشار عکس‌هایی از این تخریب، دادستان مازندران حکم توقف طرح را صادر کرد و مدیرکل منابع طبیعی مازندران برکنار و چند مدیر دولتی دیگر هم بازداشت شدند.
در حالی که بررسی قضایی پرونده تخریب جنگل الیمالات ادامه داشت، روز ۱۰ شهریور با تغییر دادستان مازندران مجریان طرح گردشگری دوباره فعالیت تخریبی خود را از سرگرفتند.
تنها یک گوشه از تجاوز به جنگل‌ها
سرپرست اداره کل منابع طبیعی مازندران اعلام کرده “بعد از اینکه این خبر را در شبکه‌های اجتماعی دیدیم، یگان حفاظت این اداره از ادامه تخریب جلوگیری کرده است”.
به گفته او تا زمان رسیدن نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی حدود ۸۰ متر مربع از عرصه جنگلی این منطقه برای استقرار سازه‌های پیش‌ساخته در ورودی مجموعه تخریب شد، اما با حضور ماموران یگان حفاظت، از ادامه عملیات جلوگیری و تجهیزات و سازه‌های وارد شده به این محوطه نیز خارج شدند.
فعالان محیط زیست در مازندران تغییر دادستان مرکز مازندران و اقدام دوباره سرمایه‌گذار طرح گردشگری الیمالات را به هم مرتبط می‌دانند. ایرنا از قول آنها نوشته که اگر ارتباطی هم وجود نداشته باشد دست‌کم سرمایه‌گذار طرح از فرصت تغییر دادستان مرکز استان و شلوغی‌های روزهای انتقال مسئولیت بهره گرفته تا بخشی از کار مد نظرش را انجام دهد.
علی‌اکبر عالیشاه، دادستان جدید مازندران گمانه ارتباط او با شروع دوباره طرح تخریب جنگل الیمالات را رد کرده و به رسانه‌ها گفته است: «هیچ تغییر رویکردی از سوی دستگاه قضایی و جایگاه مدعی‌العموم نسبت به این موضوع وجود ندارد. دستگاه قضایی برای حفاظت و صیانت از انفال در کنار همه دستگاه‌های نظارتی و اجرایی ایستاده است و هیچ‌گونه مماشاتی با متخلفان نخواهد داشت.»
محمد درویش، فعال محیط زیست به سایت خبری انتخاب گفته است: «الیمالات (تنها) یک گوشه کوچک از ماجرای تجاوز به جنگل‌های ما به بهانه‌های مختلف است. یک زمان استقرار شهرک صنعتی، یک زمان توسعه کشاورزی، یک زمان جانمایی مسکن مهر و یک زمان هم طرح گردشگری است.»
“ریه ایران در حال نابودی است”
علاوه بر تخریب‌های ناشی از کاربری‌های سودجویانه جنگل‌های ایران، حریق و آتش سوزی عمدی و غیرعمدی نیز در سالهای اخیر به عاملی محوری در نابودی این رویشگاه‌ها بدل شده‌اند. هفته‌ای نیست که خبر نابودی بخشی از جنگل‌ها و تخریب محیط زیست ایران در رسانه‌ها منتشر نشود. در آخرین رویداد در این ارتباط هفته پیش آتش سوزی ارتفاعات شهرستان‌های رستم و ممسنی به نابودی ۲۵۰ هکتار از این جنگل‌ها منجر شد.
همین امروز، ۱۳ شهریور نیز رسانه‌های ایران از قول مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان نوشتند: «آتش‌سوزی چند روز گذشته در منطقه سخت‌گذر حاجی لنگ در سیاه‌مرزکوه دهنه محمدآباد شهرستان علی آبادکتول، نزدیک به ۲۷ هکتار از مراتع و عرصه‌های طبیعی این منطقه را نابود کرد.»
سال ۱۳۹۵ یک مقام ارشد سازمان محیط زیست ایران اعلام کرد که طبق تصاویر ماهواره ای، هر ثانیه در ایران ۱۵۰ مترمربع جنگل در حال نابودی است.
چهار سال بعد، یعنی در سال ۱۳۹۹ مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی درباره وضعیت جنگل‌های ایران، اعلام کرد روند آتش‌سوزی‌ها در ۲۰ سال گذشته در ایران نشان می‌دهد که به‌طور متوسط هر ساله به‌ویژه با فرا رسیدن ماه‌های گرم، بیش از هزار فقره آتش‌سوزی صرفا در جنگل‌ها رخ داده و حدود ۳۵۰۰ هکتار از عرصه‌های جنگلی گرفتار آتش‌سوزی شدند. ضمن آنکه برخی از این عرصه‌های جنگلی به‌طور کامل از بین رفته است.
محمد درویش در ادامه مصاحبه خود با انتخاب در همین رابطه به گزارشی استناد کرده است که در اوایل دهه ۹۰ از سوی کمیسیون اصل نود مجلس منتشر شد و در آن گفته شده بود که دو میلیون هکتار از مناطق منابع طبیعی “به طور قانونی” تغییر کاربری یافته است.
درویش می‌گوید: «این‌ها نشانه‌هایی‌ست که می‌گوید در حال از بین بردن ریه‌های سرزمین‌مان هستیم.»
