اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
پرواز پیاس ۷۵۲ تهران – کییف روز ۱۸ دیماه ۱۳۹۸ و دقایقی پس از اوجگیری هواپیما با دو موشک پدافند سپاه پاسداران سرنگون شد. همه ۱۷۶ مسافر و خدمه هواپیما از جمله ۵۷ شهروند کانادا جان خود را از دست دادند.
جمهوری اسلامی تا سهروز واقعیت را کتمان میکرد و مدعی بروز نقص فنی در هواپیما بود تا اینکه سرانجام اذعان کرد، پدافند ضدهوایی سپاه به این هواپیمای مسافربری شلیک کرده، اما دلیل شلیک “خطای انسانی” بوده است.
بیشتر بخوانید: محکومیت هواپیمایی اوکراین، تأکید خانوادهها بر نقش سپاه
عدم رسیدگی به این حادثه در کانادا در آنزمان در حالی اتفاق افتاد که پلیس کانادا آن را یک “فاجعه ملی” توصیف کرد. برندا لوکی به خانوادههای قربانیان گفت، به این نتیجه رسیده که اوکراین بهترین گزینه برای انجام تحقیقات جنایی است، زیرا هواپیمای سرنگون شده متعلق به اوکراین است.
جواد سلیمانی، که الناز نبیی همسرش را در این پرواز از دست داده شکایتی را به کمیسیون بررسی و شکایات غیرنظامی پلیس کانادا ارائه داد. این کمیسیون نهاد نظارتی است که به شکایات در مورد عملکرد نیروی پلیس رسیدگی میکند.
سلیمانی روز دوشنبه ۱۹ شهریور (۹ سپتامبر) در مصاحبه با تلویزیون کانادا استدلال لوکی را “غیرمنطقی، نادرست و تبعیضآمیز” خواند.
به گفته سلیمانی بسیاری از خانوادهها میگویند “اگر قربانیان کانادایی سفیدپوست بودند واکنش پلیس کاملاً متفاوت بود”.
شاهین مقدم، مهرزاد زارعی و پریسا عباسزاده سه تن دیگر از اعضای خانواده دادخواه هم که نزدیکان خود را در پرواز پیاس ۷۵۲ از دست داده بودند، در سال ۲۰۲۱ شکایتی مشابه را ثبت کردند.
وکیل آنها گفته است که آژانس ناظر بر امنیت ملی کانادا یک نهاد مستقل دولتی است که اکنون در حال بررسی شکایت خانوادههای دادخواه پرواز اوکرینی است و انتظار میرود به زودی تصمیمی در اینباره اتخاذ کند.
برندا لوکی در سال ۲۰۲۱ نامهای به خانوادههای قربانیان نوشت و اعلام کرد که اوکراین بهترین مرجع برای انجام تحقیقات جنایی درباره سرنگونی هواپیماست و اوکراین حقوق بیشتری برای دسترسی به محل سقوط، بقایای هواپیما و همچنین به شاهدان و قربانیان در کشورهای دیگر دارد.
اما وکیل شاکیان گفته است استدلال لوکی از طرف اوکراین “رد شده است”.
او به بیانیهای از دفتر دادستان کل اوکراین اشاره کرد که در آن گفته شده بود تحقیقات آنها “بدون دسترسی به بقایای لاشه هواپیما و بدون امکان بازجویی از شاهدان و سایر افراد درگیر در پرونده در خاک ایران” انجام میشود.
پلیس کانادا “دلایل قانونی” دیگری برای عدم تحقیق خود مطرح کرده است از جمله اینکه کانادا با جمهوری اسلامی روابط دیپلماتیک ندارد و نمیتواند مظنونان را برای مواجهه با اتهامات بازداشت کند. پلیس همچنین ادعا کرده است که به دلیل وضعیت حقوق بشر در ایران کسب اطلاعات از این کشور دشوار خواهد بود.
بیشتر بخوانید: سالگرد قربانیان هواپیمای اوکراینی؛ “فریاد از این بیداد”
اما شاکیان میگویند رسیدگی به جنایاتی که علیه خانواده آنها انجام شده از جمله تروریسم و توطئه برای ارتکاب قتل، همگی تحت صلاحیت پلیس کانادا قرار دارند.
اوکراین از کانادا درخواست کرده بود تا تحقیقات مشترک را آغاز کند، اما پلیس کانادا به “سیبیسی نیوز” گفته است که “هیچ مبنایی در قانون کانادا” برای حمایت از چنین تحقیقی وجود ندارد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
جواد سلیمانی که از پلیس کانادا شاکی است گفت از زمان آغاز حمله گسترده روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، ارتباط بسیار کمی با محققان اوکراینی داشته است. این دادخواه افزود بعد از جنگ اوکراین همه چیز متوقف شده و هیچ امیدی نیست که در آینده نزدیک تحقیقات اوکراین دوباره فعال شود.
جواد سلیمانی خواهان گشوده شدن یک پرونده جنایی برای پرواز اوکراینی توسط پلیس کانادا است. او خاطرنشان میکند که از سال ۲۰۲۱ تاکنون مدارک و اسناد جدیدی از داخل ایران جمعآوری کرده که میتواند به تحقیقات جنایی در کانادا کمک کند.
خانوادههای دادخواه پرواز اوکراینی پیاس ۷۵۲ خواستار آن هستند که نهاد ناظر بر امنیت ملی کانادا پلیس این کشور را موظف به آغاز یک تحقیقات جنایی کند.