این حکم در پی شکایت دو زن افغان به دادگاه عالی اروپا صادر شد که اتریش تقاضای پناهندگی آنها را رد کرده بود. یکی از آنها در سال ۲۰۱۵ با مادرش از افغانستان گریخته است. دلیل فرار او این بوده است که پدرش قصد داشت او را در سن ۱۴ سالگی و برخلاف میل خودش به ازدواج اجباری وادارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
شاکی دیگر در سال ۲۰۰۷ متولد شده و هرگز در افغانستان زندگی نکرده است. با این حال، زمانی که او درخواست پناهندگی داده، گفته است که در صورت بازگشت به افغانستان تمامی حقوق اولیه او پایمال می‌شود و اجازه رفتن به مدرسه یا کار را ندارد. اما او می‌خواهد در آزادی زندگی کند و از حقوقی مشابه مردان برخوردار باشد.
دادگاه اداری اتریش پرونده این دو شکایت را در اختیاری دیوان دادگستری اروپا قرار داد. سؤال اصلی از دیوان عدالت اروپا این بوده است: آیا باید تبعیضات بسیاری را که زنان در افغانستان همگی در معرض آن قرار دارند، در نظر گرفت؟ آیا زنان افغانستانی بر اساس قانون پناهندگی اروپا مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، زیرا وضعیت زنان در افغانستان به طور کلی وخیم است و حقوق ابتدایی آنها نقض می‌شود.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در سال ۲۰۲۱ وضعیت زنان افغانستان چنان به وخامت گرویده که از نظر دیوان عدالت اروپا آنها تنها به این دلیل که زن هستند به طور سیستماتیک مورد تبعیض قرار می‌گیرند، مجاز به انجام ورزش نیستند، امکان آموزش از آنها گرفته شده و به سختی به مراقبت‌های پزشکی دسترسی دارند.
دلایل محرز پناهندگی
دیوان دادگستری اروپا روز جمعه به نفع دو زن افغان رای داد و گفت موارد طرح‌شده “بی‌تردید” دلیلی برای پناهندگی است. از نظر دادگاه “ازدواج‌های اجباری را باید با برده‌داری یکی دانست” و این خود دلیلی برای پناهندگی است. همچنین این نیز دلیلی برای پناهندگی است، اگر زنان در برابر خشونت‌های جنسیتی و خشونت خانگی حافظت نشوند و این امکان را نداشته باشند که در برابر دادگاه از خود دفاع کنند.
دادگاه علاوه بر این بسیاری از اشکال دیگر تبعیض علیه زنان در افغانستان، از عدم مشارکت سیاسی گرفته تا انکار خشونت علیه زنان از سوی طالبان و ندادن فرصت آموزش و پرورش به زنان این کشور را “مصداق واضح” آزار و اذیت سیستماتیک دانسته است. در بیانیه مطبوعاتی دادگاه آمده است که زنان در افغانستان “به طرز فاحشی از حقوق اساسی مرتبط با کرامت انسانی محروم‌اند.”
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بر اساس قوانین اتحادیه اروپا، هنگام بررسی درخواست پناهندگی باید دلایل پناهندگی به شکل دقیق بررسی شود. اما این دیگر برای زنان افغانستان موضوعیت ندارد.
دادگاه وضعیت در افغانستان را چنان وخامت‌بار ارزیابی کرده است که می‌گوید: «مسئولان اعطای پناهندگی در اتحادیه اروپا دیگر مجبور نیستند بررسی کنند که یک متقاضی پناهندگی زن افغان واقعا در آنجا با آزار و اذیت تهدید می‌شود یا خیر. کافی است که جنسیت و ملیت افغانستانی فرد مشخص شود.»
کنستانتین هروشکا، استاد حقوق در دانشگاه فرایبورگ و کارشناس حقوق پناهندگی می‌گوید حکم دادگاه به معنای وجود “وضعیت آزار و اذیت گروهی” است. به عبارت دیگر تمام زنانی که ملیت افغان دارند باید در اروپا به عنوان پناهنده شناخته شوند و حمایت از این زنان در تمام اروپا باید به طور یکسان باشد.
بیشتر بخوانید:شورای امنیت: طالبان باید قانون “امر به معروف” را لغو کند
دادگاه‌های پناهندگی در آلمان نیز باید بر اساس این اصول رفتار کنند؛ به این معنی که “زنان افغان که درخواست پناهندگی می‌کنند، باید بدون توجه به دلایل فردی آنها تا زمانی که شهروند افغانستان هستند به عنوان پناهنده شناخته شوند.”
