رسول‌اف در اسکار؛ تلخی تبعید و شیرینی موفقیت

محمد رسول‌اف، کارگردان معترض ایرانی، با فیلم “دانه انجیر معابد” به اسکار می‌رود؛ فیلمی درباره سرکوب اعتراضات ایران که به نمایندگی کشور آلمان، صدای تمام هنرمندان تحت فشار شده است.محمد رسول‌اف، کارگردان برجسته و معترض ایرانی، با فیلم جدیدش “دانه انجیر معابد” به اسکار می‌رود، اما این بار نه به نمایندگی از ایران، بلکه به نام آلمان. این فیلم که داستان قاضی وفادار به رژیم و خانواده‌اش را در دل اعتراضات “زن، زندگی، آزادی” روایت می‌کند، به دلیل محتوای انتقادی، امکان پخش در ایران و بالطبع نمایندگی ایران را نداشت.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

“دانه انجیر معابد” نگاهی تیزبین به خشونت‌های دولتی و تأثیر آن بر خانواده‌ها دارد. این فیلم که به‌صورت مخفیانه در داخل ایران ساخته شده، ماجرای “ایمان” را روایت می‌کند؛ قاضی‌ای که ابتدا از امضای احکام اعدام بی‌دلیل امتناع می‌کند اما تحت فشار رژیم، مسیر زندگی‌اش تغییر کرده و خانواده‌اش از هم می‌پاشد. فیلم به اعتراضات سراسری زن، زندگی، آزادی اشاره دارد که پس از کشته شدن مهسا امینی آغاز شد و صدها قربانی برجای گذاشت.

رسول‌اف در گفت و گویی با خبرگزاری فرانسه درباره این فیلم گفت: «دانه انجیر معابد نه تنها نماینده آلمان، بلکه چراغی برای تمام فیلم‌سازانی است که تحت فشار هستند.»

فرار از ایران، اما نه از سر انتخاب

پس از اینکه قوه قضائیه جمهوری اسلامی محمد رسول‌اف را به جرم “انتقاد از فساد و بی‌کفایتی” حکومت به هشت سال زندان و شلاق محکوم کرد، او پیش از نمایش فیلم در جشنواره کن، با عبور مخفیانه از مرزهای ایران، خود را به اروپا رساند.

رسول‌اف در جشنواره کن عکسی از بازیگران اصلی فیلم، از جمله سهیلا گلستانی که همچنان در ایران تحت فشار هستند، نمایش داد. پرونده قضایی علیه گلستانی اکنون با شدت بیشتری در حال پیگیری است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

رسول‌اف با ابراز خوشحالی از پذیرش فیلم توسط آلمان، احساسات خود را این‌گونه توصیف کرد: «دلتنگ ایرانم، اما این حمایت جهانی برای تمام هنرمندانی که در شرایط دشوار کار می‌کنند، دلگرم‌کننده است. این تجربه تبعید تلخ است، اما موفقیت فیلمم امیدوارکننده است.»

فیلم که تاکنون جوایز معتبری از جمله در جشنواره کن کسب کرده، مورد تحسین منتقدان قرار گرفته و بخت زیادی برای دریافت جایزه اسکار در بخش بین‌المللی دارد.

رسول‌اف در گفت و گو با خبرگزاری فرانسه همچنین اعلام کرد که در حال کار روی یک انیمیشن درباره عباس نعلبندیان، نویسنده معترض پیش از انقلاب است و تلاش دارد صدای اعتراض خود را حتی در تبعید حفظ کند.

چرا یک فیلم ایرانی نماینده آلمان در اسکار است؟

یک شرکت فیلم‌سازی آلمانی “German Films” که مسئول انتخاب نماینده آلمان در اسکار است، فیلم “دانه انجیر معابد” را از میان ۱۳ فیلم برگزید. در واقع فیلم “دانه انجیر معابد” به دلیل تولید توسط شرکت “Run Way Pictures” که در هامبورگ مستقر است، واجد شرایط انتخاب به عنوان نماینده آلمان شده است.

هیئت داوران این اثر سینمایی را “یک کار برجسته از یکی از کارگردانان بزرگ سینمای جهان” نامیدند.

در بیانیه هیئت داوران آمده است: «ما بسیار خوشحالیم که می‌دانیم رسول‌اف اکنون در کشور ما امن است و از اینکه او نماینده آلمان در اسکار ۲۰۲۵ خواهد بود، خوشحالیم.»

در گذشته، هیئت داوران آلمان داستان‌ها و تولیدات محلی را برای شرکت در اسکار انتخاب کرده‌اند. از جمله این فیلم‌ها می‌توان به “طبل حلبی” (۱۹۷۹) ساخته وولکر شلوندورف، “زندگی دیگران” (۲۰۰۶) ساخته فلوریان هنکل فون دونرسمارک و “در جبهه غرب خبری نیست” (۲۰۲۲) ساخته ادوارد برگر اشاره کرد که همه آن‌ها جایزه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی را بردند.

رأی‌گیری برای فهرست نهایی انتخاب فیلم‌ها در دسته بهترین فیلم بین‌المللی در اوایل دسامبر سال جاری میلادی انجام خواهد شد و فهرست ۱۵ فیلم در تاریخ ۱۷ دسامبر اعلام می‌شود. پنج فیلم نامزد نهایی اسکار بهترین فیلم بین‌المللی در ۱۷ ژانویه اعلام خواهد شد و برندگان در روز دوم مارس ۲۰۲۵ معرفی می‌شوند.