در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
شتاب‌گرفتن بیشتر پیشروی ارتش روسیه در اوکراین
بنا بر خبرها، پیشروی روسیه در اوکراین در سال ۲۰۲۴ سرعت گرفته است. بر اساس محاسبات کانال تلگرامی اوکراینی UA War Infographics، نیروهای ارتش روسیه از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون حدود دو هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع از خاک اوکراین را تصرف کرده‌اند.
با احتساب پیشروی‌های اخیر، دستاوردهای سرزمینی روسیه تقریباً به ۲۰ برابر بیشتر از سال گذشته رسیده است.
سرعت پیشروی‌های روسیه به ویژه از اواخر تابستان سال جاری میلادی افزایش یافته پیدا کرده است. در اوایل ماه اوت، نیروهای اوکراینی به منطقه مرزی کورسک روسیه پیشروی کردند. طبق گزارش‌ها، مقامات ارتش اوکراین برای سازماندهی این حمله، نیروهایی را از شرق اوکراین خارج کردند که این امر پیشروی روسیه را آسان‌تر کرد.
اوکراین بیش از دو و نیم سال است که با پشتیبانی و تسلیحات غربی در برابر تهاجم روسیه مقاومت می‌کند. با الحاق شبه‌جزیره کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴، حدود یک پنجم خاک اوکراین تحت کنترل مسکو در آمد.
مرگ بیش از ۳۵هزار ایرانی در ارتباط با آلودگی هوا
معاون وزیر بهداشت دولت چهاردهم ضمن انتقاد از اجرای قانون “هوای پاک” که در سال ۹۶ به تصویب رسیده، گفت این قانون، ۱۷۴ تکلیف برای ۲۳ دستگاه درنظر گرفته است و از این میان ۱۱ دستگاه را به عنوان مسئول اجرای قانون هوای پاک برگزیده است.
او افزود این انتظار وجود دارد هنگامی که یک قانون به تصویب می‌رسد، به درستی اجرا شود.
علیرضا رئیسی که دوشنبه ۱۹ آذر در نشست خبری آلودگی هوا در تهران سخنرانی می‌کرد، افزود: «تامین آب، برق و رفاه جزو وظایف تمام دولت‌ها محسوب می‌شود و برخورداری از این مولفه‌ها جزو حقوق اولیه شهروندی است. در عین حال، من موافق قطع برق نیستم اما ترجیح می‌دهم که در تاریکی بنشینم اما از مازوت برای تامین برق در نیروگاه‌ها استفاده نشود.»
او استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها را قیمت آسیب رساندن به سلامت شهروندان رد کرد.
معاون وزیر بهداشت در این سخنرانی، اعلام کرد شمار مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا حدود ۳۰هزار تا ۳۵هزار نفر در هر سال است و سهم شهر تهران از آنها حدود ۷۰۰۰ نفر است.
به گفته رئیسی، در استان‌های مرکزی و اصفهان، دو استان صنعتی کشور، سالانه به ترتیب ۶۶۱ و ۲۰۲۹ مورد مرگ مرتبط به آلودگی هوا ثبت شده است. معاون وزیر بهداشت، هزینه‌های تحمیلی بر سیستم بهداشت و درمان در استان مرکزی معادل را بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار و این میزان را در استان اصفهان حدود ۸۰۰ میلیون دلاربرآورد کرد.
رییسی همچنین درباره منشاهای آلودگی درایران ۶۰ درصد آلودگی هوا را ناشی از ناوگان موتوری در کشور دانست و افزود:«علاوه بر آلودگی ناشی از سیستم موتوری، کشور با پدیده گرد و خاک مواجه است که این پدیده یکی از عوامل آلودگی هوا محسوب می‌شود.»
کوپرنیکوس: به احتمال زیاد ۲۰۲۴ گرم‌ترین سال از شروع ثبت داده‌های اقلیمی است
کوپرنیکوس، سرویس تغییرات آب‌و‌هوایی اتحادیه اروپا پیش‌بینی کرده که از زمان شروع ثبت داده‌های آب و هوایی، سال ۲۰۲۴ رکوردار گرم‌ترین سال خواهد شد.
به گزارش کوپرنیکوس، سال جاری میلادی احتمالاً اولین سال خواهد بود که در آن افزایش دمای زمین نسبت به دوره پیشاصنعتی بیش از ۱.۵ درجه سانتی‌‌گراد بوده است.
این نهاد آب‌و هوایی در گزارشی در ماه مه ۲۰۲۴ اعلام کرد، از زمان شروع ثبت دمای هوا، آوریل امسال اولین آوریلی است که در آن میانگین دمای جهانی بالای ۱۵ درجه به ثبت رسیده است.
کارلو بوئونتمپو، مدیر کوپرنیکوس، در این باره گفت: «افزایش تراکم گازهای گلخانه‌ای موجب پیشروی افزایش دمای جهانی به سمت سطوح رکوردی جدید خواهد شد.»
آوریل ۲۰۲۴ یازدهمین ماه متوالی بوده که گرم‌تر از تمام ماه‌های اندازه‌گیری‌شده در طول سالهای قبل شناسایی شده است.
کشورهای جهان در کنفرانس جهانی آب و هوا در پاریس در سال ۲۰۱۵ توافق کردند که گرمایش زمین را تا حد امکان به ۱.۵ درجه محدود کنند. در این توافق، میانگین دما در یک دوره چند دهه‌ای مورد نظر بوده است.
به زعم کوپرنیکوس، عبور از ۱.۵ درجه گرمایش زمین برای یک سال به معنای نقض توافقنامه پاریس نیست، اما این افزایش دما نشان می‌دهد که نیاز برای اقدامات بلندپروازانه برای حفاظت از آب و هوا بیش از هر زمان دیگری است.
سرویس تغییرات آب و هوایی اتحادیه اروپا به طور منظم داده‌هایی را در مورد دمای سطح زمین، پوشش یخی دریاها و میزان بارش منتشر می‌کند. این یافته‌ها حاصل تحلیل‌های کامپیوتری است که میلیاردها داده، شامل اندازه‌گیری از ماهواره‌ها، کشتی‌ها، هواپیماها و ایستگاه‌های هواشناسی در سراسر جهان را شامل می‌شود. از سال ۱۹۵۰ بدین سو از این داده‌ها استفاده می‌شود و برخی از داده‌های پیشین نیز در دسترس هستند.
مرمت قلعه تاریخی روس‌ها در جزیره آشوراده با سیمان
به گزارش خبرگزاری ایلنا، قلعه تاریخی روس‌ها در جزیره آشوراده در استان گلستان برای بازسازی نیازمند ۱۲ میلیارد تومان اعتبار است.
این در حالی است که به گزارش کارشناسان مرمت ابنیه تاریخی، احیاء این بنا تا ۶ ماه پیش برای مرمت به ۲ میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت، اما به زعم آنها، با گذشت زمان نه تنها دامنه تخریب‌های آن گسترده‌تر شده بلکه متناسب با تورم هزینه مرمت آن افزایش پیدا کرده و به مبلغی بیش از ۱۰ میلیارد تومان رسیده است.
بهنام نادری، خبرنگار و فعال میراث فرهنگی و محیط زیست به ایلنا گفت، در بازدیدی که از قلعه روس‌ها داشته، این بنای تاریخی را در وضعیت نامناسبی یافته است: «پس از بازدیدی که از قلعه روس‌ها داشتم، متوجه شدم بخش‌های بسیاری از بنا با سیمان مرمت شده است که البته از آنجا که سیمان‌ها قدیمی بودند به‌نظر می‌رسد متعلق به مرمت‌های فعلی نباشد، اما هر چه هست چهره نازیبایی از این بنای تاریخی ارزشمند به تصویر کشیده است.»
این خبرنگار حوزه میراث فرهنگی بر این نظر است که بناهای تاریخی نیازمند مرمت و پایش مستمر هستند و اگر بخش‌هایی از آن با اعتبارات بالا مرمت شوند و بعد از مدتی رها شوند، متاسفانه در درازمدت آن بنا دوباره به حالت اولیه برمی‌گردد.
درباره مرمت قلعه روس‌ها، مرتضی حسینقلی‌زاده، معاون میراث فرهنگی استان گلستان، به ایلنا گفت، در پی تخصیص یک میلیارد تومان اعتبار، میراث فرهنگی توانسته نمای جنوبی قلعه روس‌ها را با نظارت کارشناسان فنی خود مرمت کند، اما به دلیل کم بودن بودجه، این نهاد از مرمت بخش‌هایی از قلعه بازمانده است.
قلعه روس‌ها نمادی از اشغال جزیره میانکاله توسط نیروهای روس در سال ۱۲۱۵ خورشیدی است. این نیروها ضمن اشغال جزیره، کشتی‌های جنگی را به سرعت به بهانه سرکوب ترکمن‌ها وارد منطقه کرده و در اولین اقدام در سال ۱۲۱۸ در قسمت شرقی آن پایگاه نظامی خود را ساختند. در این مکان، جزیره آشوراده با ساخت استحکامات نظامی روس‌ها پایه‌ریزی شد.
قلعه روس‌ها در جزیره آشوراده در بخش مرکزی شهرستان ترکمن استان گلستان واقع شده است. این اثر باستانی در آغاز دوره قاجار به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانیان به ثبت رسیده است.
تاریخچه سكونت ایرانیان در این جزیره به بعد از آزادسازی و خروج روس‌ها در سالهای نخستین دهه ۱۳۳۰ برمی‌گردد. در این زمان پایان یافتن قرارداد شركت شیلات ایران و روس و ایجاد تأسیسات بندری از سوی شیلات شمال ایران و استقرار آن در جزیره آشوراده منجر به جذب جمعیت شده بود.
فعالان و خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی و گردشگری همواره از عدم توجه مقامات جمهوری اسلامی به میراث تاریخی ایرانیان انتقاد کرده‌اند.
مجرم شناخته شدن روزنامه هم‌میهن به دلیل “توهین به ایوب پیامبر”
به گزارش سایت دیدبان ایران و بر اساس اعلام اکبر نصراللهی، سخنگوی هیات منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی جمهوری اسلامی، غلامحسین کرباسچی، مدیرمسئول روزنامه هم‌میهن به دلیل “توهین به ایوب پیامبر” مجرم شناخته شد.
پیش‌تر پرونده‌ای با شکایت معاون دادستان تهران از بابت اتهام “توهین به حضرت ایوب پیامبر و تخریب شخصیت وی” برای کرباسچی گشوده شده بود.
هم‌میهن در کاریکاتوری به تاریخ ۲۵ مهر ۱۴۰۳ ایوب پیامبر را به تصویر کشیده بود. این کاریکاتور در واکنش به اظهارات سخنگوی دولت مبنی بر در حل مشکلات اینترنت و فیلترینگ باید صبوری کنید، منتشر و در آن صبوری مردم جهت رفع فیلترینگ به صبر ایوب تشبیه شده بود.
اکبر نصراللهی دوشنبه ۱۹ آذر به دیدبان ایران گفت: «هیات منصفه بعد از شنیدن دفاعیات متهم و وکیل او، مدیرمسئول روزنامه هم‌میهن را با اکثریت آراء (پنج رای از ۹ رای) مجرم شناخت اما به اتفاق آرا مستحق تخفیف دانست.»
سخنگوی هیات منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی علاوه بر این از تصمیم‌گیری دادگاه درباره پرونده دیگری برای مهدی قدیری رازلیقی، مدیر مسئول “نفت ما”، وب‌سایت خبری در حوزه نفت و انرژی، با شکایت بانک پاسارگاد خبر داد.
نصراللهی گفت، قدیری رازلیقی به نشر محتوای نامه محرمانه وزارت نفت در مورد قرار گرفتن نام این بانک و شرکت‌های تابعه در لیست سیاه وزارت نفت در تاریخ دوم اردیبهشت ۱۴۰۳ متهم شده است.
مدیر مسئول “نفت ما” در جلسه دفاعیات خود استدلال کرد که محتوای نامه را پس از استعلام شفاهی از روابط عمومی وزارت نفت و در راستای ایفای وظایف رسانه‌ای منتشر کرده است.
هیات منصفه دادگاه‌های سیاسی و مطبوعاتی مدیر مسئول پایگاه خبری “نفت ما” را در ارتباط با اتهام مطرح شده مجرم ندانست. به گفته نصراالهی، رای دادگاه رسیدگی به پرونده اتهامات قدیری لازلیقی و کرباسچی متعاقبا صادر خواهد شد.
حمله شبانه روسیه به اوکراین با موشک و پهپاد
نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد که در حمله شبانه روسیه، ۲ موشک کروز و ۱۸ پهپاد را سرنگون کرده است.
بر اساس گزارش نیروی هوایی اوکراین، روسیه در حمله شبانه خود ۲ فروند موشک کروز و ۳۷ فروند پهپاد به سمت اوکراین پرتاب کرد. از این تعداد، ۱۸ پهپاد سرنگون و ۱۸ پهپاد دیگر احتمالاً به دلیل جنگ الکترونیک از رادار خارج شدند. همچنین هر دو موشک کروز پرتاب شده نیز توسط پدافند هوایی اوکراین منهدم شدند.
درگیری بین روسیه و اوکراین که از فوریه ۲۰۲۲ با حمله گسترده روسیه آغاز شد، همچنان ادامه دارد. این جنگ تاکنون منجر به کشته شدن هزاران نفر و آوارگی میلیون‌ها اوکراینی شده است.
روسیه حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین را تحت کنترل خود دارد و علیرغم تلاش‌های اوکراین برای بازپس‌گیری مناطق اشغالی، درگیری‌ها همچنان ادامه دارد.
ممنوعیت خروج رئیس‌جمهور کره جنوبی از کشور
مقامات کره جنوبی برای یون سوک یول، رئیس‌جمهور این کشور ممنوعیت خروج از کشور صادر کردند. این اقدام در پی تحقیقات درباره اعلام حکومت نظامی کوتاه‌مدت توسط رئیس‌جمهور در هفته گذشته صورت گرفته است.
بر اساس گزارش خبرگزاری یونهاپ، پلیس کره جنوبی در حال بررسی اعمال ممنوعیت سفر خارجی برای رئیس جمهور یون است. دلیل این اقدام، ادامه تحقیقات درباره اعلام حکومت نظامی توسط او عنوان شده است. گفتە می‌شود کە یک تیم ویژه ۱۵۰ نفره مامور رسیدگی به این پرونده شده است.
روز یکشنبه، دادستانی کره جنوبی وزیر دفاع سابق، کیم یونگ-هیون را که متهم به پیشنهاد اعلام حکومت نظامی به رئیس‌جمهور است، بازداشت کرد. کیم متهم است که دستور اعزام نیرو به پارلمان را صادر کرده است. همچنین وزیر کشور لی سانگ-مین که از نزدیکان رئیس‌جمهور بود، از سمت خود استعفا کرده است.
اعلام حکومت نظامی که نخستین بار در بیش از ۴۰ سال گذشته در کره جنوبی رخ داده، انتقادات گسترده‌ای را در داخل و از سوی شرکای دیپلماتیک کره جنوبی، از جمله ایالات متحده و ژاپن، برانگیخته است.
این اقدام باعث شد تا نیروهای ویژه نظامی ساختمان پارلمان ملی را محاصره کنند و بالگردهای نظامی بر فراز آن به پرواز درآیند.
حزب حاکم “قدرت مردم” اعلام کرده که به دنبال ایجاد روندی منظم برای خروج زودهنگام یون از قدرت است. با این حال، احزاب مخالف تأکید دارند که یون باید به اتهامات مربوط به “شورش و کودتا” پاسخگو باشد و فوراً بازداشت شود.
تماس تصویری کمیته نوبل با نرگس محمدی
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳، برای نخستین بار با کمیته نوبل گفتگو کرد. این گفتگوی تصویری که توسط موسسە نوبل منتشر شدە است، پس از آزادی موقت محمدی از زندان صورت گرفت.
محمدی در این ویدئو از لحظه شنیدن خبر دریافت جایزه نوبل صلح در زندان سخن گفت: «یکی از هم‌بندی‌هایم توانست با همسرش که در بند مردان زندانی بود تماس بگیرد. از طریق آنها خبر باورنکردنی را شنیدیم؛ من برنده جایزه نوبل صلح شده بودم.»
محمدی افزود که پس از شنیدن این خبر، زندانیان شعار “زن، زندگی، آزادی” را سر دادند.
او همچنین در این گفت‌وگو از وضعیت سلامت خود و شرایط زندانیان سیاسی سخن گفت.
نرگس محمدی، فعال سرشناس حقوق بشر به دلیل فعالیت‌های مدنی خود در۲۰ سال گذشته بیش از ۱۰ سال را در زندان سپری کرده است. او پس از شکل‌گیری خیزش سراسری “زن، زندگی، آزادی” از جملە پیگیرترین مدافعان جنبش اعتراضی بوده است.
بیش از ۴۰ نهاد مدافع حقوق بشر و انجمن قلم در سراسر دنیا اخیرا خواستار مداخله شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد جهت آزادی فوری او و پی گرفتن مراقبت‌های پزشکی‌اش شده بودند.
همچنین بیش از ۹۵۰ نویسنده، هنرمند و کنشگر در نامه‌ای از امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، خواستند تا برای آزادی فوری محمدی که در وضعیت بسیار ناگوار جسمانی در زندان به سر می‌برد اقدام کند.
جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ به دلیل “مبارزه علیه سرکوب زنان و تلاش برای تقویت و تحکیم حقوق بشر و آزادی برای همگان” به نرگس محمدی اعطا شد.
