تلاش روسیه و ایران برای تقویت روابط؛ “توافق‌های جدید در راه است”

هیئتی بلندپایه از روسیه وارد تهران شد تا درباره توافقنامه تجارت آزاد و همکاری‌های دفاعی با مقامات ایرانی گفت‌وگو کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که توافقنامه جدید ایران و روسیه شامل همکاری‌های گسترده‌تر دفاعی نیز خواهد بود.همزمان با تحولات در منطقه، روز دوشنبه (۲۳ دسامبر / ۳ دی)، هیئتی بلندپایه از روسیه به ریاست معاونان نخست‌وزیر، الکسی اورچوک و ویتالی ساولیف، وارد تهران شد. این دیدار در راستای تعمیق روابط دو کشور و نهایی‌سازی توافقنامه جامع همکاری‌های جمهوری اسلامی و روسیه انجام می‌شود که قرار است در ژانویه (دی) امضا شود.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

براساس گزارش رسانه‌های دولتی روسیه، برنامه این هیئت شامل دیدار با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، و مذاکره درباره توافق تجارت آزاد میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. این توافقنامه می‌تواند تأثیر چشمگیری بر گسترش روابط تجاری جمهوری اسلامی و روسیه داشته باشد.

الکسی اورچوک در این زمینه گفت: «حجم تجارت ایران و روسیه در ۹ ماه گذشته با رشدی ۱۴.۷ درصدی به ۳.۳ میلیارد دلار رسیده است. ما امیدواریم که توافقنامه تجارت آزاد اوراسیا و ایران، حجم مبادلات را افزایش دهد و امکان صرفه‌جویی سالانه ۳۰۰ میلیون دلار در عوارض گمرکی را فراهم کند.»

همکاری‌های دفاعی و واکنش‌های بین‌المللی

گزارش‌ها حاکی از آن است که توافقنامه جدید ایران و روسیه شامل همکاری‌های گسترده‌تر دفاعی نیز خواهد بود. این موضوع نخستین بار در ماه اکتبر (مهر) توسط سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، مطرح شد و با توجه به تحریم‌های غرب علیه هر دو کشور، اهمیت ویژه‌ای یافته است.

همزمان، سفر هیئت روسی به تهران در شرایطی انجام می‌شود که ایالات متحده، جمهوری اسلامی را به ارسال موشک‌های کوتاه‌برد بالستیک به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین متهم کرده است؛ اتهامی که تهران آن را رد می‌کند. به دنبال این ادعاها، واشنگتن تحریم‌هایی علیه شرکت‌ها و نهادهایی که گفته می‌شود در انتقال تسلیحات ایرانی به روسیه نقش داشته‌اند، اعمال کرده است.

تهران و مسکو با این حال تلاش می‌کنند روابط خود را در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه تجارت و دفاع، تقویت کنند. نزدیکی این دو کشور نشان‌دهنده استراتژی مشترک آنها برای مقابله با فشارهای بین‌المللی است.

این توافقنامه، در کنار همکاری‌های اقتصادی و دفاعی، گامی مهم در راستای تثبیت شراکت استراتژیک ایران و روسیه به شمار می‌رود.

وزیر خارجه روسیه روز پنجشنبه ۱۰ ‌آبان در دومین کنفرانس بین‌المللی مینسک درباره امنیت اوراسیا گفته بود، “توافقنامه به‌روزشده بین روسیه و ایران در آینده نزدیک با تمرکز بر مسائل دفاعی آماده امضا خواهد شد”.

به گفته او، توافقنامه مشارکت راهبردی همه‌جانبه بین دو کشور یکی از عوامل تقویت روابط روسیه و ایران و “به نفع صلح و امنیت در سطح منطقه‌ای و جهانی” است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ولادیمیر پوتین، ر‌ئیس‌جمهور روسیه روز ۲۳ اکتبر، در جریان نشست بریکس در کازان، در دیدار با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، از امضای قریب‌الوقوع این معاهده خبر داد. کاظم جلالی، سفیر جمهوری چاسلامی در روسیه پیشتر گفته بود که این سند در سفر جداگانه رئیس‌جمهور ایران به روسیه امضا خواهد شد.

جمهوری اسلامی و روسیه در سال ۲۰۰۱ میلادی یک قرارداد استراتژیک ۲۰ ساله امضا کرده بودند که در سال ۲۰۲۰ به صورت خودکار به مدت ۵ سال دیگر تمدید شد. دو طرف همچنین در سال ۲۰۲۰ توافق کردند که سند جدیدی را تنظیم کنند که جایگزین سند قبلی شود.

ایران و روسیه در مورد این توافقنامه استراتژیک تا کنون جزئیاتی ارائه نکرده‌اند. به گفته روسیه، توافقنامه‌ای که در سال ۲۰۰۱ بین دو طرف به امضا رسید، همکاری‌هایی در زمینه “صنعت و فناوری، پروژه‌های امنیتی، انرژی، استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی و ساخت نیروگاه‌های اتمی” را شامل می‌شد.

ادامه جنگ تجاوزکارانه روسیه در اوکراین و نیاز روسیه به پهپادهای ایرانی در دو سال و نیم گذشته مسکو را هرچه بیشتر به تهران نزدیک‌ کرده است.

روسیه توانسته است با کمک پهپادهای ایرانی به شهرها و اماکن مسکونی اوکراین حمله کند و خسارات سنیگنی بر غیرنظامیان و زیرساخت‌های این کشور وارد آورد. ایران علاوه بر پهپاد، موشک‌های بالستیک نیز به روسیه صادر کرده است.