تلاش سیزدهم برای انتخاب رئیس جمهورلبنان؛ شانس بالای جوزف عون

لبنان بیش از دو سال است که رئیس‌جمهوری ندارد. اکنون پارلمان این کشور بحران‌زده برای سیزدهمین بار دورخیز جدیدی برای انتخاب رئیس‌جمهوری می‌کند. دستیابی به توافق به‌شدت ضروری است. شانس جوزف عون، فرمانده ارتش، بالاست.در خیابان‌های بیروت بیشتر نام یک نفر به عنوان رئیس‌جمهوری آینده لبنان شنیده می‌شود: فرمانده ارتش، جوزف عون. او شانس زیادی برای کسب این مقام دارد، زیرا ارتش در میان مردم به‌عنوان تنها نهادی شناخته می‌شود که به‌شکلی باورپذیر کل دولت لبنان را نمایندگی می‌کند.

هایكو ویمن از “گروه بین‌المللی بحران” می‌گوید، جوزف عون نخستین نظامی در رأس دولت لبنان نخواهد بود. هر گاه دولت لبنان با بحران موجودیت مواجه شده، فرمانده ارتش به عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شده است.

اما این رأی‌دهندگان نیستند که قرار است پس از بیش از دو سال به خلأ در رأس دولت بحران‌زده لبنان پایان دهند، بلکه این وظیفه‌ای است که پارلمان این کشور باید در سیزدهمین دورخیز خود انجام دهد.

آیا توافق می‌شود؟

ربیع هبر، تحلیلگر سیاسی، اطمینان دارد که این بار نیز رئیس‌جمهوری جدیدی انتخاب نخواهد شد، زیرا احزاب لبنانی هنوز میان خود به توافق نرسیده‌اند. همچنین معلوم نیست که حزب‌الله لبنان در این میان از چه کسی حمایت خواهد کرد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

تحولات سیاسی در لبنان فرآیندهای پیچیده و دشواری دارند، زیرا احزاب هم از لحاظ مذهبی و هم در میان خودشان نزاع و اختلاف‌نظر دارند.

طبق تقسیم‌بندی‌های فرقه‌ای و مذهبی در لبنان، رئیس‌جمهوری بایستی، همچون جوزف عون، مسیحی مارونی باشد. اما او برای احراز این سمت نیازمند رأی دو سوم اعضای پارلمان، یعنی ۸۶ نماینده است. افزون بر این، از آنجا که جوزف عون به‌عنوان یک نظامی کارمند دولت محسوب می‌شود، باز هم با رأی دو سوم نمایندگان اصلاح قانون اساسی ضروری خواهد بود. کسی که به عنوان رئیس جمهور برگزیده می‌شود باید به مدت دو سال در سطوح عالی دولتی پستی به عهده نداشته باشد.

به گفته هایکو ویمن، نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، پیش‌تر برای این مسئله راه حل پیدا کرده بود: «وقتی که در سال ۲۰۰۸ میشل سلیمان که او هم در آن زمان رئیس ارتش بود، انتخاب شد، بری گفت: “اگر ۸۶ نفر به سلیمان رأی بدهند، می‌توانیم از اصلاح قانون اساسی صرف‌نظر کنیم، چون دو سوم آرا را داریم”.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ویمن معتقد است که اگر نبیه بری که سیاستمداری کارکشته و پرنفوذ در پشت‌پرده است بخواهد، این روند می‌تواند دوباره تکرار شود. اما این امر قطعی نیست.

تشکیل دولت در گرو انتخاب رئیس جمهوری

به گفته ربیع هبر، چنین توافقی در گرو اراده بازیگران مهم خارجی نیز هست. هبر می‌گوید: «تا زمانی که آمریکا و ایران بر سر یک رئیس‌جمهوری برای لبنان به توافق نرسند، انتخابی صورت نخواهد گرفت.» و چنین توافقی هم بعید به نظر می‌رسد.

ویمن بدبینی کمتری دارد و جوزف عون را بدون شانس نمی‌داند: «احساس عمومی این است که آمریکا، فرانسه، قطر و عربستان سعودی از این موضوع استقبال خواهند کرد. و لبنان برای بازسازی خود به حمایت این کشورها، به ویژه عربستان سعودی، نیاز دارد.»

از اکتبر سال ۲۰۲۲ لبنان رئیس‌جمهوری ندارد. اما وجود رئیس‌جمهوری برای خروج کشور از بحران عمیق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ضروری است.

نه تنها به خاطر پیامدهای جنگ کوتاه و ویرانگر میان حزب‌الله و اسرائیل، بلکه همچنین به دلیل بحران اقتصادی شدیدی که لبنان و شهروندانش از ۲۰۱۹ بدین‌سو از آن رنج می‌برند، نیاز به دولتی کارآمد وجود دارد. اما این دولت تنها می‌تواند از سوی رئیس‌جمهور لبنان منصوب شود.

دیروز چهارشنبه، ۸ ژانویه، سلیمان فرنجیه، نامزد حزب‌الله برای ریاست جمهوری، از نامزدی خود انصراف داد و در کنار تعداد زیادی از دیگر نمایندگان پارلمان لبنان حمایتش را از جوزف عون اعلام کرد. جوزف عون از سوی دیگر نزد افکار عمومی به عنوان نامزد موردنظر عربستان و آمریکا محسوب می‌شود. این دو عامل در کنار هم شانس جوزف عون برای احراز مقام ریاست جمهوری لبنان را بیشتر می‌کند.