دور دوم رایزنی اتمی ایران و تروئیکا در آستانه آغاز کار ترامپ

جمهوری اسلامی یک هفته پیش از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ قرار است به رایزنی‌های خود با تروئیکای اروپایی در مورد برنامه اتمی خود ادامه دهد. این دومین دور مذاکرات میان طرفین در کمتر از دو ماه گذشته محسوب می‌شود.روز دوشنبه ۱۳ ژانویه (۲۴ دی ماه) دور دوم گفت‌وگوها میان جمهوری اسلامی و تروئیکای اروپایی (متشکل از آلمان، بریتانیا و فرانسه) بر سر برنامه اتمی ایران در ژنو انجام می‌گیرد.

این دومین دور گفت‌وگوهای میان طرفین در طی کمتر از دو ماه محسوب می‌شود و در حالی برگزار می‌گردد که تا آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا یک هفته بیش نمانده است.

وزارت امور خارجه آلمان به خبرگزاری فرانسه گفت، “این دیدار به منزله مذاکره نیست، بلکه گفت‌وگوهای مشورتی یا رایزنی تلقی می‌شود”.

پیش‌تر، وزارت خارجه فرانسه در روز پنجشنبه ۹ ژانویه (۲۰ دی) اعلام کرده بود، این دیدار نشانی دال بر این دارد که سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا همچنان در تلاش یافتن راه حلی دیپلماتیک برای معضل برنامه هسته‌ای ایران هستند؛ برنامه‌ای که پیشرفت‌های آن از دید تروئیکا “بسیار مسئله‌ساز” تلقی می‌شوند.

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه پیش از آن از نزدیک شدن برنامه هسته‌ای ایران به “نقطه‌ای بازگشت‌ناپذیر” سخن گفته و افزوده بود، “فرانسه نیاز به یک استراتژی و گفت‌وگوی راهبردی درباره ایران با دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دارد و این کار را خواهد کرد”.

او روز دوشنبه ۶ ژانویه در دیدار با سفیران خارجی همچنین تصریح کرده بود: «رهبران کشورها باید از خود بپرسند که آیا می‌خواهند مکانیسم بازگشت تحریم‌ها علیه ایران (مکانیسم ماشه) را تا قبل از اکتبر سال جاری فعال کنند یا نه.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

مکرون با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ علیه اوکراین، ایران را “چالش اصلی استراتژیک و امنیتی اصلی در خاورمیانه” دانسته و تأکید کرد که مسئله ایران موضوع اصلی گفت‌وگوی او با دولت جدید آمریکا خواهد بود.

دونالد ترامپ که از ۲۰ ژانویه (حدود یک هفته دیگر) برای بار دوم وارد کاخ سفید می‌شود، در دوره اول ریاست جمهوری خود با خروج از برجام و اعمال سیاست “فشار حداکثری” تلاش کرد اقتصاد ایران را به شدت تضعیف کند. از این رو برخی‌ مقامات و کارشناسان اروپایی نگران آن هستند که بازگشت ترامپ می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک کنونی را به خطر بیندازد.

یک مقام ارشد اروپایی در ماه نوامبر سال گذشته میلادی پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به رویترز گفته بود: «هدف اصلی ما در ژنو این است که پیش از آغاز دوره جدید ترامپ، ایران را متقاعد کنیم که در مسیر مذاکرات جدی وارد شود. زمان در حال اتمام است و باید به توافقی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران دست یابیم.»

توافق برجام بین جمهوری اسلامی و بریتانیا، فرانسه، آلمان، آمریکا، روسیه و چین در سال ۲۰۱۵ امضا شد. آمریکا سه سال بعد در سال ۲۰۱۸ در نخستین دوره ریاست جمهوری ترامپ از آن خارج شد. جمهوری اسلامی نیز گام به گام با غنی‌سازی اورانیوم تعهدات برجامی خود را زیر پا گذاشت.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

حدود یک ماه پیش (۱۸ دسامبر ۲۰۲۴) نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برجام در نیویورک در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد.

نماینده بریتانیا در این نشست ابراز داشته بود، جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای خود را در سطحی گسترش می‌دهد که هیچ توجیه معتبر غیرنظامی ندارد. او افزود، هر اقدام دیپلماتیک از جمله فعال‌‌سازی مکانیزم ماشه (اسنپ‌بک) برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید: تروئیکای اروپایی: در صورت لزوم مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم

در این نشست، امیرسعید ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل در واکنش به اظهارات نمایندگان کشورهای غربی گفت که “ایران هرگونه تهدید مربوط به استفاده از سازوکار موسوم به “اسنپ‌بک” توسط تروئیکای اروپایی را قویاً رد می‌کند”.

او تهدید همچنین مدعی شده بود که فعال‌سازی مکانیزم ماشه ” بحرانی بزرگ ایجاد خواهد کرد که به نفع هیچ طرفی نخواهد بود”.

آلمان، فرانسه و بریتانیا در آستانه برگزاری نشست شورای امنیت در بیانیه‌ای جمهوری اسلامی را متهم کرده بودند که ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را بدون هیچ دلیلی به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش داده و با غنای بالای اورانیوم قادر است به سرعت مقادیر کافی مواد شکافت‌پذیر برای تولید چندین سلاح هسته‌ای تولید کند.

این سه کشور همچنین تأکید کرده بودند، جمهوری اسلامی تنها کشوری است که فاقد سلاح هسته‌ای است اما همچنان به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم ادامه می‌دهد.