حمایت اکثریت نمایندگان پارلمان از نواف سلام، نشان‌دهنده تغییر بزرگی در توازن قدرت میان جناح‌های فرقه‌ای و مذهبی لبنان است. این تغییر پس از شکست سنگین حزب‌الله، گروه شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران، در جنگ با اسرائیل، و نیز سرنگونی بشار اسد در سوریه به عنوان متحد هر دوی اینها رخ داد.
انتخاب ژنرال جوزف عون، فرمانده پیشین ارتش لبنان، در هفته گذشته به عنوان رئیس‌جمهوری جدید این کشور که با حمایت آمریکا و عربستان سعودی همراه بود، نیز نشانگر تغییر در چشم‌انداز سیاسی لبنان است؛ کشوری که به منطقه نفوذ بلامنازع حزب‌الله و حیاط خلوت جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده بود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
جوزف عون، که یک مسیحی مارونی است، دوشنبه گذشته (۶ ژانویه) با رأی بیش از دو سوم نمایندگان پارلمان رئیس جمهور لبنان شد و رایزنی‌های خود برای انتخاب نخست‌وزیر را آغاز کرد. طبق قانون اساسی لبنان، رئیس جمهوری موظف است نامزدی را که بیشترین شمار آرای نمایندگان مجلس را به دست می‌آورد، به سمت نخست‌وزیر منصوب کند.
تعیین نخست‌وزیر و در پی آن تشکیل دولت در لبنان به شدت مورد نیاز این کشور بحران‌زده برای مقابله با چالش‌های اقتصادی و سیاسی بود؛ کشوری که از اکتبر ۲۰۲۲ تا هفته گذشته بدون رئیس‌جمهور و تا امروز بدون نخست‌وزیری دائمی بود و در شرایط بحران عمیق اقتصادی و درگیر با جنگی تمام‌عیار میان اسرائیل و حزب‌الله، توسط دولتی موقت اداره می‌شد.
طبق گزارش منابع لبنانی، نواف سلام تا عصر دوشنبه توانست حمایت دست‌کم ۶۸ نماینده از مجموع ۱۲۸ عضو پارلمان را به دست بیاورد.
تأخیر حزب‌الله در ملاقات با رئیس جمهور
پیش‌تر گزارش‌ها حاکی از آن بود که حزب‌الله لبنان، گروه شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران، ملاقات امروز خود با جوزف عون را به تعویق انداخته است. حزب‌الله قرار بود در این ملاقات نظر خود را در مورد پست نخست‌وزیری اعلام کند. ناظران سیاسی تلاش حزب‌الله برای ایجاد این تأخیر را نشانگر تنش‌ها در فرایند انتخاب نخست‌وزیر لبنان ارزیابی کردند.
حزب‌الله و هم‌پیمان آن، جنبش امل، می‌خواستند در ملاقات با رئیس‌جمهوری جدید لبنان، جوزف عون، موافقت خود با باقی ماندن نجیب میقاتی در پست نخست‌وزیری را اعلام کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اما به گفته منابع آگاه، دو گروه شیعه حزب‌الله و امل، دیدار خود با رئیس جمهور را زمانی به تعویق انداختند که مشخص شد، نواف سلام به احتمال با بیشترین حمایت از سوی نمایندگان پارلمان از این فرآیند بیرون خواهد آمد.
سپس اما یک منبع حزب‌الله گفت، پس از مشاهده افزایش حمایت‌ها از نواف سلام، نمایندگان این گروه با تأخیر در قرار ملاقات خود با جوزف عون حاضر شدند.
به گفته این منبع، حزب‌الله فکر می‌کرد که پیش از موافقتش با انتخاب جوزف عون، توافقی سیاسی برای انتخاب نجیب میقاتی حاصل شده بوده است.
تحولات سیاسی در لبنان فرآیندهای پیچیده و دشواری دارند، زیرا احزاب هم از لحاظ مذهبی و هم در میان خود نزاع و اختلاف‌نظر دارند.
طبق تقسیم‌بندی‌های فرقه‌ای و مذهبی در لبنان، رئیس‌جمهوری بایستی، همچون جوزف عون مسیحی مارونی باشد و نخست‌وزیر از میان مسلمانان سنی‌مذهب و رئیس پارلمان از میان شیعیان انتخاب شود. معاون نخست‌وزیر هم طبق این سیستم از میان مسیحیان ارتدوکس انتخاب می‌شود.
انتخابی با پیام “تغییر”
در جریان رایزنی‌ها در پارلمان لبنان، از جمله نمایندگان حزب کتائب (حزب فالانژ سابق)، جنبش میهنی آزاد (جنبش عونی) و برخی نمایندگان مستقل از نواف سلام حمایت کرده و به او رأی داده‌اند.
در این میان اما نجیب میقاتی، نامزد مورد نظر حزب‌الله، تنها توانست آرای ۹ نفر از نمایندگان را با خود همراه کند؛ امری که شکستی بزرگ برای حزب‌الله لبنان محسوب می‌شود.
نخست‌وزیری نواف سلام از منظری دیگر هم نباید تداعی‌گر خبری خوش برای جمهوری اسلامی باشد. در سال ۲۰۱۰ زمانی که نواف سلام نماینده دائم لبنان در سازمان ملل بود، به هنگام رأی‌گیری شورای امنیت بر سر قطعنامه ۱۹۲۹ که تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران اعمال کرد، لبنان به‌عنوان عضو غیردائم شورای امنیت، نه رأی منفی، بلکه رأی ممتنع داد.
رأی ممتنع لبنان در این رأی‌گیری خبرساز شد و حزب‌الله لبنان آن را برخلاف مواضع رسمی دولت لبنان و تعهدات منطقه‌ای آن ارزیابی کرد.
غضنفر رکن‌آبادی، سفیر وقت جمهوری اسلامی در بیروت نیز اعلام کرد که ایران انتظار داشت لبنان به این قطعنامه رأی منفی بدهد.
حامیان نواف سلام، این قاضی تحصیل‌کرده در هاروارد و سفیر پیشین لبنان در سازمان ملل را سیاستمداری بی‌طرف می‌دانند که می‌تواند عامل پیشبرد اصلاحات ضروری در لبنان باشد.
میقاتی اما از نظر آنها بخشی از سیستم قدیمی زیر نفوذ حزب‌الله و تهران است. به همین خاطر برخی نمایندگان مستقل دلیل حمایت خود از نواف سلام را حمایت از “تغییر” عنوان کرده و از بقیه نمایندگان خواسته بودند که میان “مصونیت و اجرای عدالت” و بین “فساد و پاکدستی” یکی را انتخاب کنند.
