واشنگتن در مقابل پکن؛ سفر دیپلمات ارشد آمریکا به پاناما

با افزایش نگرانی‌ها درباره کنترل چین بر کانال پاناما و ادعاهای جنجالی دونالد ترامپ، واشنگتن به دنبال تثبیت موقعیت خود در این منطقه است. آیا سفر وزیر خارجه آمریکا به پاناما می‌تواند این توازن را حفظ کند؟مارکو روبیو، وزیر خارجه جدید ایالات متحده، این هفته در اولین سفر خارجی خود به پاناما خواهد رفت. این دیدار در شرایطی انجام می‌شود که بحران مهاجرت و ادعاهای جنجالی رئیس‌جمهور دونالد ترامپ درباره کنترل چین بر کانال پاناما از محورهای اصلی مذاکرات خواهد بود.

ادعاهای جنجالی ترامپ

دونالد ترامپ در سخنرانی خود در روز تحلیف گفت: «ما [کانال پاناما] را به چین نداده‌ایم، بلکه به پاناما دادیم و حالا آن را پس می‌گیریم.» این اظهارات واکنش سریع پکن و خوزه رائول مولینو، رئیس‌جمهور پاناما را به دنبال داشت. مولینو در پستی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «هیچ‌گونه مداخله چینی در کانال وجود ندارد.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

با این حال، ادعاهای ترامپ بار دیگر بحث‌ها درباره نقش چین در یکی از مهم‌ترین آبراه‌های تجاری جهان را زنده کرده است. روبیو نیز در جلسه تأیید صلاحیت خود در سنای آمریکا اعلام کرد: «می‌توان استدلال کرد که شرایط واگذاری این کانال نقض شده است.»

تاریخچه و نقش استراتژیک کانال پاناما

کانال پاناما که در سال ۱۹۱۴ تکمیل شد، به مدت چند دهه تحت مدیریت آمریکا بود و در سال ١٩٩٩ کنترل کامل آن به پاناما واگذار شد. با‌ این‌ حال، واشنگتن حق استفاده از نیروی نظامی برای حفظ بی‌طرفی این آبراه را برای خود محفوظ نگه داشت.

کانال پاناما که سالانه حدود ۴۰ درصد از ترافیک کانتینری آمریکا از آن عبور می‌کند، اکنون توسط “اداره کانال پاناما” مدیریت می‌شود و مقامات پانامایی بارها تاکید کرده‌اند که مدیریت چینی بر این آبراه وجود ندارد.

رشد نفوذ چین در پاناما

از زمان برقراری روابط دیپلماتیک پاناما با چین در سال ٢٠١٧، پکن حضور اقتصادی خود را در اطراف کانال افزایش داده است. پاناما همچنین به نخستین کشور آمریکای لاتین تبدیل شد که به ابتکار “کمربند و جاده” چین پیوست.

نگرانی‌ها درباره نفوذ چین بر این کانال بیشتر بر دو بندر بالبوآ و کریستوبال متمرکز است که از سال ١٩٩٧ تحت مدیریت شرکت زیرمجموعه هاتچیسون پورت هولدینگز در هنگ‌کنگ قرار دارند.

نگرانی‌های امنیتی واشنگتن

برخی مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که حضور چین در اطراف کانال پاناما ممکن است به کنترل آن در صورت وقوع درگیری نظامی منجر شود.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ژنرال لورا ریچاردسون، فرمانده وقت فرماندهی جنوبی آمریکا، در جلسه‌ای در کنگره تأکید کرد که سرمایه‌گذاری‌های چین در منطقه “بهانه‌ای برای دسترسی‌های استراتژیک” است.

پروفسور ایوان الیس از کالج جنگ ارتش آمریکا نیز اظهار داشت که در سناریوی حمله چین به تایوان، این کشور می‌تواند با اقدامات فیزیکی یا سایبری مانند غرق کردن کشتی یا خرابکاری در کانال، این آبراه را به تعطیلی بکشاند.

سیاست‌های سختگیرانه دولت ترامپ در قبال کشور‌های آمریکای لاتین، از‌جمله تهدید به وضع تعرفه‌های ٢۵ درصدی بر واردات از کانادا و مکزیک، باعث افزایش نگرانی‌ها در منطقه شده است.

برخی تحلیلگران بر این باورند که این رویکرد فرصتی برای چین فراهم می‌کند تا جایگاه خود را به‌عنوان شریک قابل اعتمادتر تقویت کند.

تامارا بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، درباره اهمیت این سفر گفت: «اگر قرار است امنیت و رفاه داشته باشیم، باید به همسایگان خود اهمیت دهیم و در دنیای امروز این قطعاً شامل آمریکای جنوبی و مرکزی می‌شود.»