خبرگزاری رسمی سوریه، سانا، عکسی منتشر کرده که در آن احمد شرع، رئیس دولت موقت سوریه، در اولین سفر رسمی خارجی خود به ریاض، همراه با اسعد شیبانی، وزیر خارجه موقت این کشور، ظاهراً در یک جت خصوصی هستند و پرچم عربستان سعودی روی میزی در پشت سرشان دیده می‌شود.
پرچم جدید سوریه که متعلق به دوران قبل از به قدرت رسیدن خاندان اسد است، در حالی در فرودگاه ریاض در کنار پرچم عربستان سعودی به اهتزاز در آمد که احمد شرع با کت و شلوار و کراوات از هواپیما پیاده شد.
سفری با “تأثیر نمادین بزرگ”
تلویزیون دولتی عربستان سعودی با تأکید اعلام کرد که احمد شرع ریاض را به عنوان نخستین مقصد خود انتخاب کرده است. احمد شرع قرار است در ریاض با محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم واقعی عربستان سعودی، دیدار کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بر اساس منابع دولتی سوریه، این سفر قرار است “تأثیر نمادین بزرگی” داشته باشد. گفته می‌شود که چند روز بعد از این نیز قرار است احمد شرع به ترکیه سفر کند. این خبر اما هنوز رسما تایید نشده است.
عربستان سعودی نیز همچون قطر و ترکیه به سرعت در حال گسترش روابط دیپلماتیک خود با حاکمان جدید سوریه است. این سه کشور در جریان جنگ داخلی سوریه از نیروهای شورشی ضد بشار اسد حمایت می‌کردند.
احمد شرع در ریاض به دنبال حمایت عربستان از بازسازی سوریه است؛ کشوری که پس از نزدیک به ۱۴ سال جنگ داخلی به شدت ویران شده است. ریاض همچنین شاید بتواند نقشی در حل اختلافات داخلی سوریه، از جمله میان رهبری جدید در دمشق و نیروهای کرد در شمال شرق این کشور ایفا کند.
عربستان سعودی یکی از کشورهایی بود که پس از سرکوب خونین اعتراضات موسوم به “بهار عربی” در سوریه در سال ۲۰۱۱، به گروه‌های شورشی ضد بشار اسد کمک مالی و تسلیحاتی می‌کرد. اما این گروه‌ها در نهایت در برابر رژیم اسد و مؤتلفانش، یعنی جمهوری اسلامی ایران و روسیه، شکست خوردند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ریاض که در این میان برای مدتی طولانی روابط دیپلماتیک خود با دولت بشار اسد را قطع کرده بود، برخلاف متحدان کلیدی احمد شرع در ترکیه و قطر، مانند بسیاری دیگر از کشورهای عربی در سال ۲۰۲۳ به عادی‌سازی روابط با دولت اسد پرداخت و به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب کمک کرد.
اما در دسامبر ۲۰۲۴ این وضعیت با حمله غافلگیرکننده و برق‌آسای نیروهای “هیات تحریر شام” به رهبری ابومحمد جولانی و مؤتلفانش تغییر کرد. این گروه که زمانی با القاعده ارتباط داشت، از این گروه تروریستی فاصله گرفته و در تلاش برای جلب حمایت‌های بین‌المللی است.
تلاش برای “مدیریت تصویر عمومی و جلب رضایت غرب”
احمد شرع و گروهش “هیات تحریر شام” در ماه‌های اخیر با دقت تصویر عمومی و بیرونی خود را مدیریت کرده‌اند. رئیس دولت موقت سوریه که معمولا از لباس نظامی زیتونی‌رنگی همچون ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، استفاده می‌کند، در دیدارهای رسمی کت‌وشلوار می‌پوشد و کراوات می‌زند. از سوی دیگر او زنان را در برخی پست‌های دولتی منصوب کرده و تلاش می‌کند روابط خود را با مسیحیان سوریه و جمعیت علوی این کشور عادی کند.
احمد شرع همچنین تلاش کرده است که جمهوری اسلامی ایران و روسیه را تا حد امکان از سوریه دور نگه دارد. هنوز سفارت ایران در دمشق بازگشایی نشده است؛ سفارتی که زمانی شاید مرکز اصلی هماهنگی عملیات گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی موسوم به “محور مقاومت” بود.
سرنوشت پایگاه‌های دریایی و هوایی روسیه در سوریه که مسکو به دنبال حفظ آنهاست، هنوز روشن نیست. روسیه در عین حال به بشار اسد که در جریان حمله نیروهای شورشی از سوریه گریخت، پناه داده است.
به نظر می‌رسد اقدامات تاکنونی احمد شرع و دولت موقت تحت امرش با هدف جلب رضایت غرب و تلاش برای رفع تحریم‌های فلج‌کننده علیه سوریه انجام شده باشد. بازسازی سوریه پس از بیش از یک دهه جنگ احتمالاً صدها میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و افزون بر این، میلیون‌ها شهروند سوری کماکان در فقر شدید به سر می‌برند.
فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر خارجه عربستان سعودی، در ماه ژانویه از دمشق دیدار کرد و گفت که ریاض فعالانه در حال رایزنی برای رفع تحریم‌ها علیه سوریه است. لغو تحریم‌ها می‌تواند نقش زیادی در تحکیم روابط دمشق و ریاض ایفا کند.
با این حال، دولت موقت سوریه همچنان با چالش‌هایی از سوی داعش و سایر گروه‌های مسلح در داخل کشور روبه‌رو است. روز شنبه اول فوریه یک خودروی بمب‌گذاری‌شده در شهر منبج، واقع در استان حلب سوریه، منفجر شد که به گفته سانا، در جریان آن چهار غیرنظامی کشته و ۹ نفر زخمی شدند.
شورشیان سوری مورد حمایت ترکیه در دسامبر کنترل منبج را به دست گرفتند. این اقدام بخشی از تلاش آنکارا برای ایجاد یک منطقه حائل در نزدیکی مرز خود در خاک سوریه و در راستای مقابله با منطقه خودگردان کردهای این کشور بود.
