واکنش محتاطانه جمهوری اسلامی به “فشار حداکثری” ترامپ

عباس عراقچی در واکنش به صدور فرمان احیای “فشار حداکثری” بر ایران از سوی ترامپ، این سیاست را “تجربه‌ای ناکام” خواند. سخنگوی دولت ایران نیز تنها بر سه اصل “عزتمندی، حکمت و البته مصلحت” در قبال همه کشورها تاکید کرد.عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، امروز چهارشنبه ۱۷ بهمن در واکنش به صدور فرمان ترامپ مبنی بر احیای “فشار حداکثری” علیه جمهوری اسلامی، این سیاست را “تجربه‌ای شکست‌خورده” خواند که به گفته او: «تکرار آن نیز نتیجه‌ای جز ناکامی به همراه نخواهد داشت.»

عراقچی پس از جلسه هیأت دولت، با اشاره به رویکرد آمریکا در قبال جمهوری اسلامی گفت: «سیاست فشار حداکثری نه تنها نتوانست ایران را تسلیم کند، بلکه نتیجه عکس داد و باعث شد که ما در بسیاری از حوزه‌ها قوی‌تر شویم.»

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز سه‌شنبه ۴ نوامبر (۱۶ بهمن) یادداشتی اجرایی را امضا کرد که ناظر بر بسیج همه اهرم‌ها برای احیای “فشار حداکثری” بر ایران است؛ فرمانی که از سوی او در سال ۲۰۱۸ صادر شد، اما در دولت جو بایدن پی گرفته نشد.

این فرمان به دنبال مسدود کردن هرگونه مسیر دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و مقابله با نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه از طریق انسداد راه‌های تجارت با ایران و رساندن صادرات نفت این کشور به صفر است.

ترامپ در عین حال با واکنشی شدیداللحن به پرسشی در خصوص تلاش‌ جمهوری اسلامی برای ترورش گفت: «اگر ایران بخواهد مرا ترور کند و قصد کشتن مرا داشته باشد، آنها را نابود می‌کنیم. من دستوراتی داده‌ام که اگر این کار را انجام دهند، هیچ چیزی از آنها باقی نمی‌ماند.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

عراقچی در بخش دیگری از واکنش خود به اظهارات ترامپ، با اشاره به عضویت ایران در “ان‌پی‌تی” و فتوای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در خصوص “حرام” بودن ساخت سلاح هسته‌ای، گفت: «اگر هدف واشنگتن جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد، این امر از طریق دیپلماسی و همکاری‌های بین‌المللی کاملاً قابل تحقق است و نیازی به فشارهای غیرمنطقی و بی‌نتیجه نیست.»

عراقچی در حالی به فتوای خامنه‌ای استناد می‌کند که چندین مقام ارشد جمهوری اسلامی، از جمله خود او، تاکنون بارها از احتمال “تغییر دکترین هسته‌ای” سخن گفته‌اند.

افزون بر این، نیویورک‌تایمز دو روز پیش با استناد به مقام‌های آمریکایی، از قصد حکومت ایران برای تسریع و شتاب ‌بخشیدن به روند ساخت سلاح هسته‌ای خبر داد.

به گزارش نیویورک‌تایمز، اطلاعات جدید در خصوص برنامه اتمی جمهوری اسلامی، مقام‌های ایالات متحده را متقاعد کرده است که تیمی مخفی از دانشمندان ایرانی رویکردی “سریع‌تر” و در عین حال “ابتدایی‌تر” را برای ساخت سلاح اتمی دنبال می‌کنند تا در صورتی که تهران تصمیم به ساخت بمب اتمی بگیرد، تولید آن ممکن و عملی باشد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت جمهوری اسلامی نیز روز جهارشنبه ۱۷ بهمن در پاسخ به پرسشی در رابطه با آمادگی ترامپ برای مذاکره با ایران، تنها به بیان این موضوع اکتفا کرد که جمهوری اسلامی در سیاست خارجی‌اش سه اصل ثابت “عزتمندی کشور و مردم، حکمت و دیدن پشت موضوعات و البته مصلحت” را دنبال می‌کند.

مهاجرانی افزود: «با این سه اصل همه موضوعات کشور دنبال می‌شود؛ مشخصا موضوع روابط با سایر کشورها.»

مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی و معاون راهبردی‌اش، محمدجواد ظریف، امکان مذاکره با آمریکا را منتفی ندانسته‌اند. توصیه عراقچی برای حل اختلاف از “طریق دیپلماسی و همکاری‌های بین‌المللی” نیز می‌تواند اشاره‌ای تلویحی به باز بودن راه مذاکره باشد. اما برخی دیگر از مقام‌های حکومتی به شدت با مذاکره با آمریکا مخالفت کرده و حتی عده‌ای هم در تجمعی علیه ظریف و پزشکیان، خواستار اعدام ظریف شدند و شعار “مرگ بر ظریف” سر دادند.

بیشتر بخوانید: مخمصه مذاکره ایران با آمریکا؛ “هنر فرار” یا “شجاعت ریسک”

اما دیگر برای کشورهای غربی و از جمله آمریکا کاملا روشن شده که تصمیم‌گیرنده اصلی برای مذاکره یا عدم مذاکره با آمریکا، نه رئیس جمهوری یا تیم او، بلکه رهبر جمهوری اسلامی است.

علی خامنه‌ای که بارها مخالفت خود را با مذاکره با آمریکا بیان کرده است، اخیرا درها را کمی باز گذاشت و با اشاره تلویحی به مذاکره با آمریکا، تنها بر احتیاط تاکید کرد و گفت: «باید مراقب باشیم که با چه کسی مواجهیم و با چه کسی معامله می‌کنیم و حرف می‌زنیم.»

خامنه‌ای اما حدود شش سال پیش گفته بود: «اگر چنانچه یک وقتی هم –بر فرض محال– قرار بود دولت جمهوری اسلامی با رژیم آمریکا مذاکره هم بکند، با این دولت کنونی آمریکا [ترامپ] هرگز مذاکره نمی‌کند.»

خامنه‌ای در همان زمان با اشاره به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، به فرمان ترامپ، گفته بود: «قاتل سلیمانی و آمر به قتل سلیمانی باید انتقامشان را پس بدهند […] هم آمر، هم قاتل بدانند که در هر زمان ممکن، هر وقت ممکن شد –ما دنبال وقت ممکن هستیم– باید انتقامشان را پس بدهند.»

ترامپ در واکنش به چنین تهدیدهایی بود که روز گذشته جمهوری اسلامی را متقابلا تهدید به “نابودی کامل” در صورت ترور خود کرد. او همچنین گفت، چنین موضعی بایستی در اصل توسط دولت سابق ایالات متحده گرفته و اعلام می‌شد.