“نجات دریاچه ارومیه در گرو پایان دور باطل ورود و تبخیر آب”

برخی مقامات دولتی و کارشناسان، دریاچه ارومیه را قابل نجات نمی‌دانند و می‌گویند جلوی پخش میلیون‌ها تن نمک را باید گرفت. برخی محققان اما به راهکارهایی اشاره می‌کنند که می‌تواند دریاچه را نجات دهد.اخیرا فیلمی از ژاپن در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد کامیون‌ها برف سطح معابر و شهرها را به دریاچه‌ها و رودخانه‌ها می‌ریزند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

کاربران ایرانی با وایرال کردن این فیلم از مسئولان خواستند که آنها هم برای کمک به نجات دریاچه ارومیه دست به چنین کاری بزنند.

بارش سنگین برف در ارومیه و برف‌روبی و دپوی برف‌ها در نقاط مختلف شهر باعث شد این درخواست شهروندان رساتر شود و از شهرداری خواستند برف‌های انباشته شده را به سمت رودخانه “شهرچای” که از وسط شهر ارومیه می‌گذرد، انتقال دهند تا به احیای این دریاچه کمک شود.

شهرداری ارومیه در یک الگوبرداری از ژاپنی‌ها کامیون‌های پر از برف را به سمت دریاچه ارومیه روانه کرد.

آخرین وضعیت دریاچه ارومیه

وضعیت دریاچه ارومیه طبق گزارش‌ رسانه‌ها و مقامات دولتی بهبودی نیافته و شهروندان امسال هم نگران وزش طوفان‌های نمکی هستند.

از طرفی تحقیق درباره احیا و نجات این دریاچه به ویژه از سوی محققان محلی دانشگاه ارومیه از جمله دکتر ناصر آق ادامه دارد.

دکتر ناصر آق، عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه و بنیان‌گذار “پژوهشکده آرتمیا و آبزیان” است. او نمونه‌برداری و عمق‌سنجی از آب دریاچه ارومیه را انجام می‌دهد و در مصاحبه با دویچه وله (فارسی) می‌گوید که “احیای فازبندی‌شده‌ی دریاچه ارومیه” را به دولت پیشنهاد کرده است.

این کارشناس بر این باور است که آب نباید در سطح وسیعی در دریاچه پخش و تبخیر شود.

دور باطل ورود و تبخیر آب

ناصر آق در مصاحبه با دویچه وله می‌گوید دریاچه ارومیه خشک نشده ولی هر سال دور باطل ورود آب و تبخیر آن تکرار می‌شود.

به گفته آق در پی بارندگی‌های اخیر ۳ تا ۴ میلیارد مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه می‌شود ولی در تابستان بخش عمده این آب تبخیر می‌شود.

بنیان‌گذار “پژوهشکده آرتمیا و آبزیان” در ادامه گفت باید مشخص کرد چقدر آب بارندگی وارد دریاچه می‌شود. مصرف کشاورزی، شهری و صنعتی آب چه مقدار هست و اینها رقم مشخصی هستند و بعد از آن می‌توان اعلام کرد که چقدر آب وارد دریاچه شده است.

به گفته این محقق مقدار آب به میزان بارندگی بستگی دارد و چون کف دریاچه با رسوبات نمک و رودخانه‌ای پر شده آبی که وارد می‌شود در محدوده زیادی با عمق کم پخش و تا اواخر تابستان به تدریج تبخیر می‌شود و در بدترین حالت حدود یک میلیون مترمکعب آب در دریاچه ارومیه باقی می‌ماند.

طبق طرح ناصر آق وسعت دریاچه ارومیه را باید کوچک‌تر کرد و تبخیر آب آن باید مدیریت شود.

او همچنین به این موضوع اشاره کرد که بسیاری بر این باورند آب باید پخش شود تا روی نمک‌ها را بپوشاند ولی آب به صورت دائمی روی نمک‌ها باقی نمی‌ماند و تبخیر می‌شود و نمک‌ها نمایان می‌شود و چندین ماه از سال روی نمک‌ها پوشیده نیست.

طرحی ساده و عملی که تا کنون پیاده نشده است

ناصر آق می‌گوید طرح خود را به دولت چهاردهم مسعود پزشکیان ارائه کرده است.

آق تاکید می‌کند که در نهایت می‌توان فقط نیمی از دریاچه ارومیه؛ نیمی از جنوب میان‌گذر جاده و نیمی از شمال جاده را احیا کرد تا هر دوطرف آب داشته باشند ولی عمق متوسط آن دو متر خواهد بود.

به گفته این کارشناس با این طرح می‌توان دریاچه ارومیه را در نیمه جنوبی در دو یا سه سال احیا کرد و همیشه به مقدار دو متر آب داشت و به تدریج نیمه شمالی آن را باید احیا کرد که ممکن است پنج یا شش سال طول بکشد.

آق تاکید کرد: «این کار پیچیده‌ای نیست و فقط باید کمک کرد آبی را در آن منطقه‌ای که می‌خواهیم، حفظ کنیم. در این صورت نمک‌ها در کف دریاچه شکسته و یا حل خواهند شد.»

دریاچه ارومیه می‌تواند هزینه احیای خود را تامین کند

از زمان اوج‌گیری بحران دریاچه ارومیه طرح‌های مختلفی برای نجات آن ارائه و اجرا شده‌اند که لزوما موفقیتی نداشته‌اند. طرح‌هایی مانند طرح پژوهشگر عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه هم هستند که جنبه اجرایی نیافته‌اند و شاید شانس نجات دریاچه ارومیه در آنها باشد. ولی قبل از اجرای هرطرحی کارهای تحقیقی لازم از سوی تیم‌های کارشناسی هیدرلوژی، زمین‌شناسی، بیولوژی و اکولوژی و مطالعات میدانی در مورد آنها لازم است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

پرورش آریتما (تنها جاندار سخت پوست دریاچه اورمیه) و املاح نمکی و توریسم از نظر دکتر ناصر آق می‌توانند تامین‌گر بودجه احیای دریاچه اورمیه بر اساس طرح او باشند.