این پدیده که “حلقه اینشتین” نام دارد دانشمندان را شگفتزده کرده است و به آنان امکان میدهد درک جدیدی از ساختار کیهان پیدا کنند. حلقههای اینشتین اهمیت ویژهای برای دانشمندان دارند، زیرا امکان مطالعه دقیقتری از انبساط کیهان را فراهم میکنند.
بیشتر بخوانید: تصاویر خیرهکننده تلسکوپ فضایی یوکلید از اعماق تاریک گیتی
این حلقه اینشتین از نور یک کهکشان بسیار درخشان و دوردست تشکیل شده که در پشت یک کهکشان دیگر پنهان شده است. گرانش کهکشان جلویی، نور کهکشان پسزمینه را خم کرده و مانند یک عدسی گرانشی عظیم در فضا عمل میکند. کهکشان پسزمینه که این حلقه را ایجاد کرده، ۴.۴۲ میلیارد سال نوری فاصله دارد و تاکنون مشاهده نشده و هیچ نامی ندارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بر اساس نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین، اجرام عظیم در فضا میتوانند نور را خم کرده و مانند یک عدسی عمل کنند. اثر عدسی گرانشی در اجرام بسیار پرجرم، مانند کهکشانها و خوشههای کهکشانی، شدیدتر است. این پدیده به ستارهشناسان امکان میدهد نوری را که از کهکشانهای بسیار دوردست منتشر میشود و معمولا قابل مشاهده نیست، رصد کنند. در صورت همترازی دقیق، نور کهکشان پسزمینه بهشکل یک حلقه کامل پیرامون کهکشان جلویی ظاهر میشود.
بیشتر بخوانید: پرتاب تلسکوپ فضایی “یوکلید”؛ آغاز سفر به اعماق تاریک گیتی
حلقههای اینشتین اطلاعات بسیاری را درباره ماده تاریک و انرژی تاریک به دانشمندان ارائه داده و نشان میدهند که نور کهکشانها چگونه میتواند تحت تاثیر ماده تاریک منحرف میشود.
تلسکوپ فضایی یوکلید در ماموریت خود بیش از یکسوم آسمان را نقشهبرداری خواهد کرد و میلیاردها کهکشان را تا فاصله ۱۰ میلیارد سال نوری رصد میکند. انتظار میرود که این تلسکوپ حدود ۱۰۰ هزار عدسی گرانشی قوی کشف کند. این در حالی است که تاکنون کمتر از ۱۰۰۰ مورد از این عدسیها در گیتی شناخته شده و تنها تعداد محدودی از آنها با وضوح بالا تصویر شدهاند.
تلسکوپ فضایی ۱.۵ میلیارد یورویی “یوکلید” (اقلیدس) که در سال ۲۰۲۳ میلادی با گذشت بیش از ده سال انتظار به فضا پرتاب شد، قرار است در ادامه ماموریت خود، پرده از بزرگترین رازهای عالم هستی بردارد و از جمله از ماهیت مرموز “ماده تاریک” و “انرژی تاریک” رمزگشایی کند.
بیشتر بخوانید: اختلاف دانشمندان بر سر تصویر سیاهچاله مرکز کهکشان راه شیری
این تلسکوپ فضایی ۲۱۶۰ کیلوگرمی با ارتفاع تقریبا ۴.۵ متر و قطر حدود ۳.۵ متر، در ابتدا قرار بود در قالب دو ماموریت جداگانه به نامهای Dune و Space به فضا پرتاب شود اما در نهایت این دو طرح با یکدیگر ادغام شدند و در اکتبر سال ۲۰۱۱ طرح یوکلید (Euclid) از سوی سازمان فضایی اروپا انتخاب و به صورت رسمی تصویب شد.
تلسکوپ فضایی یوکلید مجهز به دو ابزار رصدی به نامهای VIS و NISP است که اولی امواج نور مرئی را گردآوری میکند و یک دوربین ۶۰۰ مگاپیکسلی است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
دومین ابزار یعنی NISP، امواج فروسرخ نزدیک را رصد میکند و در بررسی انتقال به سرخ کهکشانها مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار با محاسبه فاصله کهکشانها بر اساس دور شدن آنها از ما اطلاعات ارزشمندی درباره نرخ انبساط عالم و در نتیجه ماهیت انرژی تاریک در اختیار ما قرار میدهد.