کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اظهارات گروسی را “کاملاً غیرحرفهای” و “سیاسی” توصیف کرد. او در عین حال تأکید کرد که برنامه هستهای ایران “صرفاً برای مقاصد صلحآمیز” است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۲۰ فوریه (۲ اسفند) اعلام کرد که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برای برنامه هستهای ایران، “منسوخ شده و کارایی ندارد”.
گروسی همچنین تاکید کرده است که برجام باید مورد بازنگری قرار گیرد و برقراری چارچوبی جدید برای مذاکرات، متناسب با تواناییهای رو به رشد هستهای جمهوری اسلامی الزامی است.
در همین حال سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ اعلام کرد که این اظهارات میتواند بهعنوان بهانهای از سوی ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی برای “وارد آوردن فشار ناعادلانه بر ایران” مورد استفاده قرار گیرد.
“جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای”
رافائل گروسی در سخنان خود تأکید کرده بود که جمهوری اسلامی از محدودیتهای تعیینشده در توافق سال ۲۰۱۵ فراتر رفته است و در حال حاضر هدف اصلی “جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای” است یا کمک به این که این کشور “چنین قصدی ندارد.”
بیشتر بخوانید: قانونگذاران آمریکایی خواستار فعالشدن “مکانیسم ماشه” شدند
با وجود این، گروسی تصریح کرد که در مذاکرات با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هر دو طرف اتفاق نظر داشتند که اصول اساسی برجام، یعنی محدودیت فعالیتهای هستهای ایران در ازای دریافت مشوقها، هنوز میتواند به عنوان مبنایی برای توافقات آینده در نظر گرفته شود.
گروسی همچنین اعلام کرد که بسیاری از مفاد برجام “دیگر قابل اجرا نیستند” و اضافه کرد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی آماده است جایگزینهای فنی معتبری برای از بین بردن احتمال توسعه سلاح هستهای توسط ایران ارائه دهد.
در همین حال آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید که ایران تولید اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده و به تنها کشور بدون سلاح هستهای تبدیل شده که اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی کرده است.
بیشتر بخوانید: ترامپ: ایران میترسد و مایل است به جای حمله به توافق برسیم
بر اساس گزارش آژانس، این میزان به سطح ۹۰ درصدی که برای ساخت بمب اتمی لازم است، بسیار نزدیک است. با این حال تهران همچنان هرگونه قصد برای تولید سلاح هستهای را رد کرده است.
پیشینه توافق برجام: از امضای توافق تا خروج آمریکا
توافق برجام در سال ۲۰۱۵ میان جمهوری اسلامی ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان امضا شد تا نگرانیها درباره برنامه هستهای تهران را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: مجموعه مطالب درباره برجام
اما در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، از این توافق خارج شد و تحریمها را دوباره اعمال کرد. در واکنش به این اقدام، ایران در سال ۲۰۲۰ قانونی را تصویب کرد و بر اساس آن تعهدات هستهای خود را کاهش داد. طبق تصمیم ایران، بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی فراتر از معاهده عدم اشاعه هستهای (NPT) نیز محدود شد.
ترامپ خواستار توافق هستهای جدید
دونالد ترامپ در پی انتخاب مجدد خود به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده، اوایل ماه جاری (فوریه) خواستار آغاز مذاکرات جدید برای توافق هستهای با ایران شد و بر لزوم ازسرگیری فوری گفتوگوها در کنار اجرای سیاست فشار حداکثری خود تأکید کرد.
جمهوری اسلامی اما واکنشی محتاطانه نشان داد و اعلام کرد که رویکرد دیپلماتیک این کشور همچنان بر پایه “عزت، حکمت و مصلحت” خواهد بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ترامپ در دوم فوریه فرمانی را امضا کرد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران را مجدداً اعمال میکند. این اقدام همزمان با دیدار او با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، صورت گرفت و رهبران دو کشور تأکید کردند که ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند.
ترامپ در شبکه اجتماعی خود “Truth Social” مجدداً موضع خود را اعلام کرد و گفت: «من میخواهم ایران کشوری بزرگ و موفق باشد، اما کشوری که هرگز به سلاح هستهای دست نیابد. من ترجیح میدهم یک توافق صلح هستهای معتبر داشته باشم که به ایران اجازه دهد به طور صلحآمیز رشد کند و شکوفا شود.»