پایان مهلت مرحله نخست و ابهام درباره مرحله دوم آتش‌بس غزه

مرحله نخست آتش‌بس میان اسرائیل و حماس روز شنبه اول مارس پایان می‌یابد اما مذاکرات مرحله دوم که می‌تواند به جنگ خاتمه دهد، بی‌نتیجه مانده است. حماس خواهان آتش‌بس دائم است، درحالی‌ که اسرائیل بر تمدید محدود آن تأکید دارد.نخستین مرحله از آتش‌بس میان اسرائیل و گروه حماس که از ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) آغاز شده بود، روز شنبه به پایان می‌رسد. با این حال، مذاکرات برای ورود به مرحله دوم که هدف آن پایان دادن به جنگ است، همچنان بی‌نتیجه باقی مانده است. در حالی که اسرائیل خواستار تمدید ۴۲ روزه این مرحله است، حماس بر لزوم عبور مستقیم به مرحله‌ای تأکید دارد که بتواند به درگیری‌های نظامی در غزه پایان دهد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بر اساس توافق اولیه، جنگ در غزه تا زمانی که مذاکرات برای مرحله دوم ادامه داشته باشد، متوقف می‌ماند. اما در صورت عدم توافق بر سر مرحله دوم، احتمال ازسرگیری حملات از سوی طرفین افزایش می‌یابد. سازمان ملل و میانجی‌گران منطقه‌ای نسبت به خطر تشدید درگیری‌ها هشدار داده‌اند.

مذاکرات بی‌نتیجه در قاهره

در همین راستا، هیأتی از مذاکره‌کنندگان اسرائیلی روز پنجشنبه در قاهره با میانجی‌گران مصری، قطری و آمریکایی دیدار کردند. این مذاکرات پس از آن صورت گرفت که هفته گذشته مقامات حماس نیز برای گفت‌وگو در قاهره حاضر شدند. با این حال، نتیجه‌ای مشخص از این گفت‌وگوها حاصل نشده و دو طرف همچنان بر مواضع خود پافشاری می‌کنند.

برخی منابع از اختلاف نظرهای جدی میان مذاکره‌کنندگان خبر داده‌اند. در حالی که اسرائیل بر تداوم آتش‌بس به‌عنوان فرصتی برای آزادی تعداد بیش‌تری از گروگان‌های اسرائیلی تأکید دارد، حماس خواستار ورود به مرحله‌ای است که امکان توقف کامل درگیری‌ها را فراهم کند. یک مقام ارشد حماس در این رابطه گفت: «ما خواهان تمدید موقت نیستیم. هدف ما آتش‌بس دائمی و پایان اشغالگری است.»

در همین حال، دو مقام اسرائیلی اعلام کردند که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور، روز جمعه پس از بازگشت مذاکره‌کنندگان از قاهره، با وزیران و مقامات امنیتی مشورت خواهد کرد.

اختلافات بر سر ادامه آتش‌بس

با نزدیک شدن به پایان مهلت آتش‌بس، فشارهای بین‌المللی برای جلوگیری از بازگشت به درگیری‌ها افزایش یافته است. یک مقام حماس روز جمعه اعلام کرد که این گروه خواهان ادامه آتش‌بس در طول ماه رمضان است که از روز شنبه آغاز می‌شود. با این حال، او تأکید کرد که آتش‌بس نباید فقط فرصتی برای اسرائیل جهت تجدید قوای نظامی باشد، بلکه باید زمینه را برای پایان جنگ فراهم کند.

در مقابل، اسرائیل اعلام کرده که بدون آزادی تعداد بیشتری از گروگان‌ها، تمدید آتش‌بس را نمی‌پذیرد.

پیامدهای جنگ و بحران انسانی در غزه

این آتش‌بس پس از ۱۵ ماه بمباران شدید نوار غزه برقرار شد. در این مدت، بیش از ۶۰ درصد ساختمان‌های این منطقه ویران شده و زیرساخت‌های حیاتی به‌شدت آسیب دیده‌اند. جنگ از حمله گروه حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به خاک اسرائيل آغاز شد که طی آن حدود ۱۲۰۰ نفر کشته و حدود ۲۵۰ نفر به غزه منتقل شدند. در پاسخ، عملیات نظامی اسرائیل تاکنون جان حدود ۴۸ هزار نفر را در غزه گرفته است.

سازمان ملل متحد هشدار داده است که پایان آتش‌بس و ازسرگیری درگیری‌ها می‌تواند بحران انسانی در غزه را تشدید کند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، روز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «در این لحظه حساس، باید از بازگشت به درگیری‌هایی که رنج را عمیق‌تر و منطقه را بیش از پیش بی‌ثبات می‌کند، جلوگیری کنیم.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بر اساس گزارش سازمان‌های امدادی، آتش‌بس موقت این امکان را فراهم کرد که کمک‌های بشردوستانه به بخشی از جمعیت محاصره‌شده در غزه برسد. اما شرایط انسانی همچنان وخیم است. مقامات سازمان جهانی غذا اعلام کردند که قحطی در برخی مناطق غزه به سطح “بحرانی” رسیده است و در صورت ازسرگیری درگیری‌ها، وضعیت می‌تواند فاجعه‌بارتر شود.

آینده مبهم مذاکرات

در جریان مرحله نخست آتش‌بس، حماس ۴۴ گروگان اسرائیلی و اسرائیل نیز حدود ۲۰۰۰ زندانی فلسطینی را آزاد کرد. اما با وجود این مبادلات، چشم‌انداز روشنی برای پایان کامل درگیری‌ها دیده نمی‌شود. مقامات آمریکایی و اروپایی خواستار تلاش‌های بیشتر برای دستیابی به توافقی جامع شده‌اند.

یک دیپلمات غربی که در روند میانجی‌گری نقش دارد، در گفت‌وگو با رویترز گفت: «ما هنوز امید داریم که دو طرف بتوانند به توافقی برای پایان دادن به این جنگ برسند. اما اختلافات عمیق است و نیاز به امتیازدهی‌های دشوار دارد.»

با توجه به شرایط فعلی، مشخص نیست که آیا آتش‌بس تمدید خواهد شد یا جنگ با شدت بیشتری از سر گرفته می‌شود. هم‌زمان با ادامه مذاکرات در قاهره، وضعیت نوار غزه همچنان بحرانی است و میلیون‌ها نفر در انتظار سرنوشت آتش‌بس و آینده جنگ هستند.