مؤسسه سیپری: اوکراین بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان است

طبق تازه‌ترین گزارش مؤسسه تحقیقات صلح سیپری اوکراین برای نخستین بار به بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان بدل شده است. در این گزارش همچنین به افزایش چشمگیر صادرات تسلیحاتی جمهوری اسلامی اشاره شده است.اوکراین در سال گذشته میلادی (۲۰۲۴) بزرگ‌ترین وارد‌کننده تسلیحات در جهان بوده است. این نخستین بار است که این کشور در صدر رده‌بندی سالانه مؤسسه تحقیقات صلح سیپری در استکهلم قرار گرفته است.

طبق تازه‌ترین گزارش این مؤسسه که روز دوشنبه ۱۰ مارس (۲۰ اسفند) انتشار یافته، میزان واردات تسلیحات اوکراین در بازه زمانی پنج ساله ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ در مقایسه با پنج سال پیش از آن بیش از ۱۰۰ برابر افزایش یافته است.

در گزارش سیپری آمده است که اوکراین در پی حمله آغاز جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه این کشور در فوریه ۲۰۲۲ به این سو، برای دفاع از خود به بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان بدل شده است.

طبق گزارش مؤسسه تحقیقات صلح سیپری حدود ۸.۸ درصد از کل صادرات تسلیحات سنگین جهان در جهان به اوکراین بوده است. این تسلیحات از جمله تانک، هواپیماهای جنگنده و زیردریایی را شامل می‌شوند.

در رده‌بندی سیپری در مورد بزرگ‌ترین واردکنندگان تسلیحات در جهان که طبق بازه زمانی پنج ساله تنظیم شده، کشورهای هند (با ۸.۳ درصد)، قطر (۶.۸ درصد)، عربستان سعودی (۶.۸ درصد) و پاکستان (۴.۶ درصد) پس از اوکراین در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.

کشور آلمان در این رده‌بندی در مکان ۳۳ قرار دارد، اما در رده‌بندی بزرگ‌ترین صادرکنندگان اسلحه در جهان رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.

افزایش “نجومی” صادرات تسلیحاتی ایران

نکته درخور توجه در گزارش مؤسسه سیپری آمار مربوط به صادرات تسلیحاتی جمهوری اسلامی است.

طبق گزارش جدید سیپری حجم صادرات تسلیحات از ایران در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ در مقایسه با بازه زمانی پنج ساله پیش از آن (۲۰۱۵ تا ۲۰۲۹ میلادی) ۷۴۹ درصد افزایش یافته است. ۸۰ درصد از این صادارت به روسیه، ۱۱ درصد به ونزوئلا، ۷.۱ درصد به حوثی‌های یمن و باقی به دیگر کشورها بوده است.

مؤسسه سیپری در گزارش خود در ارتباط با صادرات تسلیحاتی جمهوری اسلامی از جمله به پهپادهای انتحاری اشاره کرده که تهران در مقادیر بالا در اختیار مسکو قرار داده بود؛ پهپادهایی که جزیی مهم در حملات تجاوزکارانه روسیه به اوکراین محسوب می‌شوند.

تلاش اروپا برای تقویت توان تسلیحاتی

آنگونه که مؤسسه سیپری در گزارش خود ذکر کرده، از فوریه سال ۲۰۲۲ (آغاز حمله روسیه به اوکراین) به این سو دست کم ۳۵ کشور جهان تسلیحات به اوکراین ارسال کرده‌اند که این امر در اغلب موارد در چارچوب کمک‌های نظامی صورت گرفته است.

۴۵ درصد از این تسلیحات از آمریکا (به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده تسلیحات در جهان)، ۱۲ درصد از آلمان و ۱۱ درصد از لهستان به اوکراین فرستاده شده است.

دولت جدید آمریکا تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ اما کمک‌های نظامی به اوکراین را فعلا به حالت تعلیق درآورده است.

رویکرد و موضع‌گیری‌های نوسان‌آمیز ترامپ در ارتباط با پیمان‌ها و روابط فراآتلانتیک سبب شده که کشورهای اروپایی گام‌های بیشتری در راه تقویت ظرفیت و قابلیت‌های تسلیحاتی خود بردارند و در فکر کاهش وابستگی خود به واشنگتن باشند.

طبق گزارش مؤسسه سیپری میزان واردات کشورهای اروپایی در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ در مقایسه با بازه زمانی پنج ساله پیش از آن به میزان ۱۵۵ درصد افزایش یافته است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

متیو جرج، مدیر و پژوهشگر در مؤسسه سیپری می‌گوید: «این ارقام جدید مربوط به انتقال تسلیحات بازتابنده تقویت تسلیحاتی است که کشورهای اروپای در واکنش به تهدیدات روسیه دست به انجام آن زده‌اند.»

در خور توجه آنکه کشورهای اروپایی عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) ۶۴ درصد از تسلیحات خود را در بازه زمانی پنج ساله ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ از ایالات متحده خریداری کرده‌اند. این میزان در بازه زمانی پنج سال پیش از آن (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹) بر ۵۲ درصد بالغ می‌شده است.

پیتر وتزمن، کارشناس تسلیحات به خبرگزاری فرانسه گفته است، کشورهای اروپایی عضو ناتو “نزدیک به ۵۰۰ هواپیمای جنگنده، سامانه‌های پدافند دفاعی و بسیاری از سلاح‌های دیگر به آمریکا سفارش داده‌اند”.

او خاطر نشان ساخت، این تسلیحات بسیار پیچیده هستند و به سرعت نمی‌توان جایگزینی برای آن پیدا کرد. به گفته این کارشناس، به سرمایه‌گذاری‌های کلان مالی و سیاسی لازم است تا این روند را تغییر داد.