عربستان سعودی در پی حمله تجاوزکارانه روسیه به اوکراین و آغاز جنگ در این کشور نقش میانجی را بر عهده گرفت و از جمله در تبادل اسرای جنگی میان دو کشور نقش مهمی داشت. ریاض پیش از مذاکرات واشنگتن و کی‌یف که امروز سه‌شنبه (۱۱ مارس) با حضور نمایندگان دو کشور در جده انجام می‌گیرد، میزبان گفت‌وگوهایی میان آمریکا و روسیه بود.
ولودیمیر زلنسکی پیش از آغاز مذاکرات اوکراین و آمریکا وعده داد که کشورش “موضع و رویکردی سازنده” در این گفتوگوها خواهد داشت.
او با انتشار پیامی در شبکه اکس (توییتر سابق) ابراز امیدواری کرد که این گفتوگوها به “نتایجی عملی” بیانجامند.
رئیس جمهوری اوکراین بار دیگر تصریح کرد که “تضمین‌های امنیتی” و لزوم تحقق آن یکی از موضوعات محوری گفت‌وگوهای او با ولیعهد عربستان سعودی بوده است.
تأکید روبیو بر “راه‌حل دیپلماتیک”
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده که شامگاه دوشنبه ۱۰ مارس (۲۰ اسفند) وارد عربستان سعودی شد، پیشاپیش خوشبینی خود را در مورد گفت‌وگوهای میان طرفین که قرار است در جده برگزار شود، ابراز کرد.
او تصریح کرد: «من اگر خوشبین نبودیم، راهی عربستان نمی‌شدم.» وزیر خارجه آمریکا افزود: «نکته تعیین‌کننده این است که اوکراینی‌ها تا چه اندازه حاضر هستند تا دست به انجام کارهای دشوار بزنند؛ همانگونه که روس‌ها باید برای پایان جنگ گام‌های دشواری بردارند.»
روبیو تلویحا به این مسئله اشاره کرده که اوکراین دوباره می‌تواند روی کمکهای بیشتر ایالات متحده حساب کند، مشروط بر آنکه گفت‌وگوهای واشنگتن و کی‌یف در عربستان سعودی خوب پیش برود.
بیشتر بخوانید: نگرانی از قطع کمکهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا به اوکراین
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد، هر دو طرف باید بر این نکته واقف باشند که این جنگ از طریق نظامی پایان نمی‌یابد.
او در این رابطه اضافه کرد: «روس‌ها قادر نیستند کل اوکراین را به تصرف خود درآورند و اوکراین نیز به دشواری می‌تواند روس‌ها را به مرز‌های سال ۲۰۱۴ میلادی عقب براند.»
به گفته روبیو، جنگ در اوکراین را تنها از طریق “دیپلماتیک” می‌توان پایان داد. او افزود که فرانسه و بریتانیا در هفته‌های گذشته در این راه یاری‌رسان بودند و تلاش‌های سودمندی کرده‌اند، به‌طوری که می‌توان امید داشت، آمریکا و اوکراین در عربستان سعودی مذاکرات خوبی داشته باشند.
وزیر خارجه ایالات متحده انجام دیداری غیررسمی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در عربستان سعودی را منتفی ندانست. زلنسکی اگرچه در عربستان به سر می‌برد، اما شخصا در مذاکرات حضور ندارد.
پیشنهاد زلنسکی برای آزادی اسرای جنگی
زلنسکی در آستانه آغاز گفت‌وگوهای کی‌یف و واشنگتن در عربستان سعودی پیشنهاد کرده است که اسرای جنگی دو طرف آزاد شوند و همچنین کودکان اوکراینی که در روسیه هستند، بتوانند به کشورشان برگردند.
او پس از دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی با انتشار پیامی در شبکه اکس (توییتر سابق) تصریح کرد، چنین اقدامی می‌تواند “گامی مهم در راه اعتمادسازی در چارچوب تلاش‌های دیپلماتیک” باشد.
کی‌یف اما مسکو را متهم می‌کند که هزار کودک اوکراینی را از مناطق اشغال‌شده ربوده و به روسیه منتقل کرده است. این یکی از دلایل اصلی است که دیوان کیفری بین‌المللی لاهه در مارس سال ۲۰۲۳ میلادی حکم جلب ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را صادر کرده است. شایان ذکر است که تماس برای تبادل اسرای جنگی تنها کانال گفت‌وگو میان روسیه و اوکراین است که همچنان عمل می‌کند.
سفر فرستاده ترامپ به مسکو
برخی گزارش‌ها همچنین حاکی از سفر استیو ویتکوف به روسیه است که قرار است در همین هفته جاری انجام گیرد.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام آگاه که نخواست نامش فاش شود، گزارش داد که ویتکوف در این هفته به مسکو سفر خواهد کرد تا با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه دیدار و گفت‌وگو کند.
استیو ویتکوف فرستاده ویژه دونالد ترامپ به خاورمیانه محسوب می‌شود، اما در تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ اوکراین که اکنون بیش از سه سال از آغاز می‌گذرد نیز نقش ایفا می‌کند. ویتکوف در ماه فوریه گذشته نیز برای ملاقات و مذاکراه با مقامات روسیه به مسکو سفر کرده بود.
