این کشورهای عضو شورای امنیت درخواست برگزاری جلسه را پس از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سازمان ملل ارائه داده بودند. در این درخواست آمده بود که ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است تا بتواند به غنی‌سازی ۶۰ درصدی دست یابد. این میزان از غنی‌سازی نزدیک به ۹۰ درصد است که برای ساخت بمب اتمی لازم است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
سخنگوی نمایندگی ایالات متحده پس از این جلسه گفت: «پرزیدنت دونالد ترامپ به وضوح اعلام کرده است که برنامه هسته‌ای ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است که شورای امنیت مسئول حفاظت از آن است.»
نماینده آمریکا تهران را به نقض مستمر تعهدات خود در برابر شورای امنیت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل پس از جلسه شورای امنیت با انتشار بیانیه‌ای گفت که ایران “تنها کشوری در جهان است که بدون داشتن سلاح هسته‌ای، اورانیوم غنی‌شده تولید می‌کند که هیچ هدف صلح‌آمیز معتبری برای آن ندارد.”
در بیانیه آمریکا تصریح شده است: «شورای امنیت باید آشکارا و متحد در مواجهه با این رفتار جسورانه اقدام کرده و آن را محکوم کند.» نماینده آمریکا همچنین اعلام کرد که واشنگتن به فشار حداکثری ترامپ برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای ادامه خواهد داد.
از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ژانویه، او خواستار توافق هسته‌ای جدید با ایران شده است، اما تهران اعلام کرده است که هیچ توافقی در صورتی که تحریم‌های تنبیهی باقی بماند، امکان‌پذیر نیست.
ترامپ گفت که نامه‌ای به آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران ارسال کرده و از او خواسته است تا به مذاکرات بپیوندد و هشدار داده است که در صورت امتناع ایران از مذاکره، اقدام نظامی ممکن است در پیش گرفته شود.
رسانه‌های ایران روز چهارشنبه اعلام کردند کهدولت تهران نامه را دریافت کرده است. خامنه‌ای در همین حال تأکید کرد که کشورش به دنبال توسعه سلاح‌های هسته‌ای نیست و تهدیدات ایالات متحده را “غیرعاقلانه” خواند.
او همچنین گفت که پیشنهاد ترامپ برای مذاکرات با هدف “فریب افکار عمومی جهانی” است تا ایالات متحده را آماده به مذاکره و ایران را مخالف مذاکره نشان دهد.
دونالد ترامپ درماه گذشته کمپین “فشار حداکثری” علیه ایران را دوباره در دستور کار دولت خود قرار داد تا به گفته او مانع از ساخت سلاح هسته‌ای توسط تهران شود. اما او همچنین گفت که آمادگی برای توافق و گفتگو با رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان را دارد.
بریتانیا و بازگشت “مکانیزم ماشه”
جیمز کاریوکی، معاون سفیر بریتانیا در سازمان ملل نیز احتمال فعال کردن خودکار “مکانیسم ماشه” را که امکان اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران را فراهم می‌کند، مطرح کرد.
کاریوکی پس از جلسه شورای امنیت به خبرنگاران گفت: «ما روشن کرده‌ایم که دست به هر اقدام دیپلماتیکی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای خواهیم زد، و این شامل استفاده از مکانیسم بازگشت خودکار ماشه در صورت لزوم است.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان در دسامبر ۲۰۲۴ نامه‌ای به شورای امنیت ارسال کرده بودند و از احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه خبر داده بودند.
کشورهای غربی می‌گویند که نیازی به غنی‌سازی اورانیوم به این سطح بالا در هیچ برنامه غیرنظامی وجود ندارد و هیچ کشور دیگری بدون تولید بمب هسته‌ای چنین کاری نکرده است. ایران در مقابل می‌گوید که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است و قصدی برای توسعه سلاح هسته‌ای ندارد.
بر اساس فرآیند پیچیده حل اختلاف دو ماهه برجام ، طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای عملاً تا اوایل ماه اوت فرصت دارند تا مکانیسم بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فعال کنند.
واکنش ایران به نشست شورای امنیت
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، آمریکا را متهم کرد که در تلاش است تا شورای امنیت سازمان ملل را “برای تشدید جنگ اقتصادی علیه ایران تسلیح کند” و در یادداشتی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «این سوءاستفاده خطرناک باید رد شود تا اعتبار شورا حفظ شود.»
امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل اما تأکید کرد: «ایران هرگز برجام را نقض نکرده است. کسانی که از انجام تعهدات خود چشم‌پوشی کرده‌اند، در رأس آن‌ها ایالات متحده، مسئولیت کامل وضعیت کنونی را بر عهده دارند».
نماینده ایران در سازمان ملل همچنین افزود: «آنچه مایه شگفتی و انزجار است، این واقعیت است که کشوری که این اتهامات را رهبری می‌کند، خود اصلی‌ترین ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. واشنگتن به‌صراحت و در اسناد رسمی خود اعلام کرده است که قصد دارد شورای امنیت را به ابزاری برای تشدید جنگ اقتصادی علیه ایران تبدیل کند. این سوءاستفاده خطرناک از این نهاد است. ما از تمامی اعضای مسئول شورا می‌خواهیم که این سوءاستفاده را مردود شمارد».
در سال ۲۰۱۵، ایران با بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و آمریکا توافق‌نامه‌ای تاریخی در مورد برنامه هسته‌ای خود موسوم به برجام را امضا کرد که منجر به کاهش تحریم‌های هدفمند علیه تهران شد.
اما در سال ۲۰۱۸، در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، وی از این توافق خارج شد و تحریم‌های سنگینی را علیه جمهوری اسلامی دوباره اعمال کرد.
امیدواری چین به ادامه گفت‌وگوها
چین اعلام کرده که در روز جمعه ۱۴ مارس نشست سه‌جانبه‌ای را با روسیه و ایران در پکن در مورد “مسئله هسته‌ای ایران” برگزار خواهد کرد. وزارت خارجه چین اعلام کرد که هر دو کشور معاونان وزیر خارجه خود را به این نشست می‌فرستند.
سفیر چین در سازمان ملل، فو کونگ، پیش از جلسه شورای امنیت به خبرنگاران گفت: «ما هنوز امیدواریم که بتوانیم از زمان محدود باقی‌مانده قبل از تاریخ انقضا در اکتبر امسال استفاده کنیم تا توافق جدیدی داشته باشیم و برجام حفظ شود.»
