تلاش جمهوری چک برای نجات رادیو اروپای آزاد از خطر تعطیلی

نخست‌وزیر چک همزمان با افزایش انتقادها به قطع بودجه رادیو اروپای آزاد از سوی سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا خواستار تشکیل ائتلافی برای یافتن راه‌حلی اروپایی جهت حفظ این رسانه و ادامه فعالیت آن شد.همزمان با بالا گرفتن انتقادها به قطع بودجه رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی (RFE/RL) از سوی سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده (USAGM) اینک پتر فیالا، نخست‌وزیر چک خواستار تشکیل ائتلافی از کشورها برای یافتن راه‌حلی اروپایی جهت حفظ این رسانه شده است.

رادیو اروپای آزاد که اغلب به عنوان رسانه‌ای در برابر دستگاه تبلیغاتی روسیه شناخته می‌شود، از طریق استودیوهای خود در پراگ، پایتخت جمهوری چک، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی را در حدود ۳۰ زبان مختلف برای مناطقی از جهان پخش می‌کند که در آن‌ها دسترسی به اطلاعات آزاد وجود ندارد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته مدیران رادیو اروپای آزاد، این رادیو که در روسیه و کشورهای پس از فروپاشی شوروی اهمیتی خاص دارد تلاش می‌کند، چشم‌اندازی متفاوت از رسانه‌های دولتی مسکو و روایت‌های رسمی دولت روسیه ارائه دهد.

بیشتر بخوانید: شکایت رادیو اروپای آزاد از سازمان رسانه‌های آمریکا

به گفته کارشناسان اروپایی، این موضوع در درون اتحادیه اروپا از اهمیتی ویژه برخوردار است. چرا که اقلیت بزرگی از روس‌زبان‌ها در کشورهای حوزه بالتیک زندگی می‌کنند که به لحاظ زبانی، گزینه‌ای به غیر از رسانه‌های کرملین در اختیار ندارند.

همچنین رادیو اروپای آزاد، در خود روسیه نیز در سال ۲۰۲۴ میلادی به ‌عنوان “عامل خارجی” طبقه‌بندی شده و کارکنان این رسانه، چه در داخل روسیه و چه در مناطق تحت اشغال مسکو در اوکراین، از سوی دولت روسیه هدف آزار و تعقیب قرار می‌گیرند.

اینک پتر فیالا، نخست‌وزیر جمهوری چک در راستای انتقادها به برنامه دولت آمریکا برای قطع فعالیت رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، گفته است که پراگ از هیچ کمکی در راستای حفظ فعالیت این رسانه دریغ نخواهد کرد.

فیالا در گفتگو با فایننشنال تایمز، ضمن یادآوری پیشینه طولانی رادیو اروپای آزاد،‌ با بیان این که “خودش در سنین جوانی شنونده این رادیو بوده” بر لزوم تشکیل “ائتلافی از کشورها برای یافتن راه‌حلی اروپایی برای حفظ رادیو اروپای آزاد” تاکید کرد.

بیشتر بخوانید: انتقاد مدیر دویچه وله از قطع بودجه رادیو فردا و صدای آمریکا

نخست‌وزیر جمهوری چک در ادامه افزود: «ما هر کاری که بتوانیم انجام خواهیم داد تا به آن‌ها این فرصت را بدهیم که به ایفای این نقش بسیار حیاتی ادامه دهند.»

فیالا همچنین گفت، در صورت لزوم می‌توان راه‌هایی را نیز به منظور تضمین آینده این رسانه، “از جمله امکان خرید آن” در نظر گرفت.

پیش‌تر یان لیپافسکی، وزیر امور خارجه جمهوری چک نیز خواستار اتحاد اعضای اتحادیه اروپا برای حفظ این رسانه شده بود.

روزنامه فایننشنال تایمز همچنین در گزارش خود از رایزنی چک و هفت عضو دیگر اتحادیه اروپا به منظور یافتن منابع مالی جایگزین برای بودجه رادیو اروپای آزاد خبر داده است.

افزایش انتقادها به سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا

در ادامه انتقادها به سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا و قطع بودجه رادیو اروپای آزاد و صدای آمریکا، سازمان خبرنگاران بدون مرز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که همراه با شش روزنامه‌نگار صدای آمریکا، شکایتی حقوقی را علیه سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا به دادگاه تسلیم کرده است.

این سازمان در بیانیه خود همچنین خواستار “توقف فوری” تعطیلی صدای آمریکا و بازگشت کارمندان آن به سر کار شده است.

فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران (IFJ) نیز پیش از این با محکوم کردن اقدام سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا اعلام کرده بود که این اقدام، “هم زندگی و امنیت شغلی روزنامه‌نگاران را به مخاطره انداخته و هم به حق مردم برای دانستن آسیب می‌زند.”

مدیریت رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی نیز پیش از این اعلام کرده بود که این رسانه روز سه‌شنبه ۱۸ مارس (۲۸ اسفند) به دلیل قطع بودجه‌ خود، از سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده شکایت کرده است.

رئیس رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در واکنش به قطع بودجه این رسانه، این اقدام را “هدیه‌ای بزرگ به دشمنان ایالات متحده” خوانده و گفته بود:‌ «آیت‌الله‌های ایران، رهبران کمونیست چین و دیکتاتورهای مستقر در مسکو و مینسک، مرگ رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی پس از ۷۵ سال را جشن خواهند گرفت. تقدیم کردن این پیروزی به دشمنان، آن‌ها را قدرتمندتر و آمریکا را ضعیف‌تر خواهد کرد.»

سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده بر اساس مصوبه کنگره موظف است در حدود ۱۴۰ میلیون دلار بودجه را در اختیار رادیو اروپای آزاد قرار دهد اما این سازمان از اختصاص بودجه مذکور جلوگیری کرده است.

بیشتر بخوانید: فرمان ترامپ؛ مرخصی اجباری برای صدای آمریکا و فسخ بودجه رادیو آزادی

بر اساس اعلام رادیو اروپای آزاد، این میزان بودجه در مصوبه سال مالی ۲۰۲۴ لحاظ شده و برای سال مالی ۲۰۲۵ نیز تمدید شده بود.

ماجرای تعطیلی این رسانه‌ها از جایی آغاز شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در روز ۱۴ مارس با امضای یک فرمان اجرایی دستور داد که فعالیت هفت آژانس فدرال ایالات متحده، شامل “سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده” به شدت محدود ‌شود.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

با گذشت تنها چند ساعت از انتشار فرمان اجرایی ترامپ، رسانه‌‌های آمریکایی نامه‌ای از طرف سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده و با امضای کری لیک؛ مشاور ارشد این سازمان منتشر کردند که از قطع بودجه رادیو اروپای آزاد حکایت داشت.

به باور بسیاری از ناظران سیاسی، توقف بودجه این رسانه، به‌ویژه در شرایط افزایش سرمایه‌گذاری روسیه، چین و ایران در رسانه‌های دولتی خود برای ترویج روایت‌های حکومتی، می‌تواند به کاهش نفوذ رسانه‌های مستقل غربی در این مناطق منجر شود.