پیشرفت و گسترش چشمگیر نیروی دریایی چین

هزینه‌های نظامی چین در سال‌های اخیر افزایش یافته است. نیروی دریایی این کشور نیز به طور چشمگیری دست به مدرن‌سازی و توسعه زده است. تایوان چه نقشی در این میان ایفا می‌کند؟ چه ضعف‌هایی هنوز در نیروی دریایی چین وجود دارد؟گزارشی از تلویزیون دولتی چین در نوامبر سال گذشته نشان می‌دهد که اولین مانور نظامی مشترک دو ناو هواپیمابر “لیائونینگ” و “شانگدونگ” در دریای جنوبی چین برگزار شده است. هدف از این مانور نظامی طبق این گزارش، آزمایش و افزایش آمادگی رزمی این واحدهای نیروی دریایی چین است.

سایت شبکه یک تلویزیون آلمان در مقاله‌ای به پیشترفت‌های سریع و خیره‌کننده چین نگاهی انداخته است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

“شانگدونگ” اولین ناو هواپیمابر کاملاً ساخت چین است. در ساخت شاندونگ به ناو “لیائونینگ”، اولین ناو هواپیمابر چین، نیز توجه شده است. مشخصات فنی و اصلی ناوهواپیمابر لیائونینگ هنوز متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی است. این کشتی توسط چین در دهه‌های گذشته خریداری و سپس بازسازی شد.

چین در حال حاضر یک ناو هواپیمابر بزرگتر در حال آزمایش و چندین ناو دیگر در دست برنامه‌ریزی و ساخت دارد. جزئیات زیادی در این‌باره منتشر نشده و رهبری حزب و دولت چین بسیاری از اطلاعات مربوط به نیروهای مسلح خود را کاملاً مخفی نگه می‌دارد.

مای-بریت شتورمباوم، مدیر موسسه مشاورتی خطرات ژئوپولیتیکی ( The SPEAR ) و پژوهشگر دانشگاه نظامی آلمان در مونیخ می‌گوید: «مدت‌هاست که می‌دانیم، چینی‌ها در حال بازسازی نیروهای خود هستند».

او ادامه می‌دهد: «اندیشکده بریتانیایی IISS به خوبی نشان داده است که چین بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ به اندازه ناوگان بریتانیا یا ژاپن، کشتی‌های جدید به دست آورده است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

افزایش تعداد کشتی‌های جنگی

این اندیشکده بریتانیایی مدت‌هاست که نیروهای مسلح چین را زیر نظر دارد. ناوگان چین به طور مداوم در حال رشد است.

وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا در گزارشی درباره تحولات نظامی چین پیش‌بینی می‌کند که تعداد کشتی‌های جنگی این کشور در سال جاری به نزدیک ۴۰۰ عدد خواهد رسید که شامل ۶۵ زیردریایی است. به این تعداد صدها کشتی کمکی و پشتیبانی و همچنین تعداد زیادی هواپیما که تحت فرماندهی نیروی دریایی قرار دارند را باید افزود.

گرچه نیروی دریایی ایالات متحده همچنان به عنوان قدرتمندترین نیروی دریایی جهان شناخته می‌شود، اما صرفا به لحاظ تعداد، جمهوری خلق چین هم اکنون از ایالات متحده پیشی گرفته است.

شتورمباوم در این‌‌باره می‌گوید: «هم‌اکنون چین بزرگترین نیروی دریایی را از نظر تعداد کشتی‌ها داراست.»

او می‌افزاید: «چین در مجموع با دو میلیون سرباز بزرگترین تعداد نیروهای مسلح را در جهان دارد. علاوه بر این، ۵۱۰ هزار نیروی ذخیره نیز در چین وجود دارند. همچنین پلیس مسلح خلق، یعنی پلیس نظامی، به آن اضافه می‌شود. چین روز به روز بیشتر تجهیزات نظامی تولید یا خریداری می‌کند.»

به عبارت دیگر، صنعت دفاعی چین واقعاً در شیفت‌های سه‌گانه، ۲۴ ساعته در حال کار است. در نشست سالانه کنگره ملی خلق در اوایل ماه مارس امسال در پکن، در مورد بودجه دفاعی جدید نیز رایزنی شد. در مقایسه با سال گذشته، امسال ۷.۲ درصد به بودجه دفاعی افزوده شده است.

نخست‌وزیر چین، لی چیانگ، در حین ارائه گزارش کاری خود برای ۳۰۰۰ نماینده تأکید کرد که تقویت نیروهای مسلح برای رهبری کمونیست چین دارای اهمیت زیادی است.

لی اعلام کرد که چین آموزش‌های نظامی را تشدید و از حاکمیت ملی و امنیت کشور دفاع خواهد کرد. تمامی سطوح باید از دفاع ملی حمایت کنند تا یکپارچگی محکمی بین ارتش، دولت و مردم ایجاد شود.

مدرن‌سازی همه‌جانبه ارتش

رئیس‌جمهور و رهبر حزب حاکم چین، شی جین‌پینگ، از زمان آغاز ریاست‌جمهوری خود در ۱۲ سال پیش، مدرن‌سازی همه‌جانبه نیروهای مسلح را پیش برده است. هدف او این است که تا نیمه قرن بیست و یکم “ارتشی در سطح جهانی” بسازد. شی در مبارزه با فساد و سوءمدیریت جدی است و بسیاری از مقامات و ژنرال‌ها را برکنار کرده است. علاوه بر این، هدف او این است که نیروهای مسلح نه تنها از تجهیزات جدید برخوردار باشند، بلکه آمادگی نبرد را نیز داشته باشند.

اما چین تجربه جنگی ندارد و آخرین عملیات نظامی آن دهه‌ها پیش بوده است. به منظور یادگیری از کشورهای دیگر، نیروهای مسلح چین به طور مرتب در تمرینات مشترک با کشورهای دوست شرکت می‌کنند، به عنوان مثال با روسیه. کشور روسیه که مهاجم در جنگ اوکراین است، شریک استراتژیک جمهوری خلق چین به شمار می‌رود. حتی در ماه مارس امسال، یک تمرین مشترک نیروی دریایی روسیه، چین و ایران برگزار شد.

افزایش پیوسته هزینه‌های دفاعی-نظامی

هزینه‌های نظامی در چین سال‌هاست که در حال افزایش است. با این حال، باید نکته مهمی را هنگام بررسی هزینه‌های نظامی چین در نظر گرفت، همانطور که یکی از کارشناسان مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) می‌گوید: «بودجه رسمی دفاعی تمام واقعیت را نمایش نمی‌دهد. هزینه‌های دفاعی دیگری وجود دارند که در این بودجه گنجانده نشده‌اند یا حداقل به طور شفاف به عنوان بخشی از آن اعلام نمی‌شوند.»

این کارشناس می‌افزاید: «اندیشکده ما به همین دلیل ۳۳ درصد به بودجه دفاعی اضافه می‌کند تا تصویری دقیق‌تر از آنچه چین برای نیروهای مسلحش هزینه می‌کند، به دست آوریم.»

طبق این ارزیابی، در سال گذشته تخمین زده شده که هزینه‌ نظامی چین حدود ۳۰۴ میلیارد دلار بوده است. به عنوان مثال، هزینه‌های مربوط به گارد ساحلی پیشرفته چین در بودجه دفاعی ذکر نمی‌شود. با وجود این اضافه‌کردن، هزینه‌های نظامی چین هنوز کمتر از دو درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است، به گفته کارشناسان، این هنوز کمتر از میزان هزینه‌ای است که بسیاری از دیگر کشورها به طور نسبی برای نیروهای مسلح خود اختصاص می‌دهند.

اگر به مجموع هزینه‌ها نگاه کنیم، چین در جایگاه دوم هزینه‌های نظامی پس از ایالات متحده قرار دارد که بودجه دفاعی بزرگتری دارد.

مانورهای مکرر چین

با این حال، گسترش و مدرن‌سازی نیروهای مسلح چین در سطح بین‌المللی با نگرانی دنبال می‌شود. نیروی دریایی و گارد ساحلی جمهوری خلق چین به طور فزاینده‌ای تهاجمی عمل می‌کنند – به ویژه در دریای جنوبی چین. و در اطراف جزیره تایوان که تحت حاکمیت یک نظام دموکراتیک قرار دارد، نیروهای مسلح چین بارها تمرینات نظامی بزرگ در این منطقه برگزار کرده‌اند.

هم اکنون چین با تمامی واحدهای نظامی خود، از نیروی زمینی گرفته تا نیروهای هوایی و دریایی، در نزدیکی تایوان دست به برگزاری مانور بزرگی زده است.

دولت پکن جزیره تایوان را به عنوان بخشی از سرزمین خود می‌داند، در حالی که تایوان هیچگاه تحت کنترل حزب کمونیست حاکم در چین نبوده است. رهبری چین به ویژه به آب‌های اطراف این جزیره توجه دارد، به گفته کارشناسان اندیشکده بریتانیایی مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک: «تحلیل‌ها نشان می‌دهند که تایوان می‌تواند برای توسعه توانایی‌های نظامی چین اهمیت زیادی داشته باشد و بنابراین اتحاد با تایوان برای رهبری چین مهم است.”

دریای جنوبی چین آن‌قدر عمیق نیست که زیردریایی‌های هسته‌ای چین بتوانند در آن به طور نامحسوس عملیات انجام دهند، در ارزیابی این اندیشکده آمده است: «ما می‌دانیم که نیروی دریایی چین تمرکز زیادی بر توسعه فناوری و توانایی‌های ضد زیردریایی خود دارد. این هنوز یکی از نقاط ضعف در فرآیند مدرن‌سازی نیروی دریایی چین است. اما سواحل شرقی تایوان دسترسی مستقیم به آب‌های بسیار عمیق‌تر را فراهم می‌آورد و بنابراین می‌تواند کمک مهمی به تبدیل شدن چین به یک نیروی دریایی واقعی با قابلیت‌ انجام عملیات در دریاهای آزاد باشد.»