به گفته این منابع، مقام‌های آمریکایی به بغداد گفته‌اند، در صورتی که دولت عراق برای انحلال گروه‌های شبه‌نظامی فعال در خاک خود اقدام نکند، آمریکا ممکن است آنها را مورد حملات هوایی قرار دهد.
عزت الشابندر، سیاستمدار ارشد شیعه و از افراد نزدیک به ائتلاف حاکم بر عراق، به رویترز گفت که مذاکرات بین محمد شیاع سودانی، نخست‌وزیر این کشور و چندین نفر از رهبران شبه‌نظامی “بسیار پیش رفته” و این گروه‌ها تمایل دارند به درخواست‌های آمریکا برای خلع سلاح پاسخ مثبت دهند.
الشابندر با تاکید بر اینکه «این گروه‌ها با لجاجت عمل نمی‌کنند و بر ادامه فعالیت به شکل کنونی پافشاری ندارند»، افزود که این گروه‌ها “کاملا آگاهند” که ممکن است هدف حمله آمریکا قرار گیرند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
شش فرمانده شبه‌نظامی از بغداد و یکی از استان‌های جنوبی که با رویترز مصاحبه کرده و برای گفت‌وگو درباره این وضعیت حساس خواسته‌اند ناشناس بمانند، از گروه‌های کتائب حزب‌الله، النجباء، کتائب سیدالشهدا و انصارالله الاوفیاء هستند.
یکی از فرماندهان کتائب حزب‌الله، قدرتمندترین گروه شبه‌نظامی شیعه، که با نقاب مشکی و عینک آفتابی با رویترز گفت‌وگو می‌کرد، تصریح کرد: «ترامپ آماده است جنگ با ما را به سطوح بدتری بکشاند، ما این را می‌دانیم و می‌خواهیم از چنین سناریوی بدی جلوگیری کنیم.»
این فرماندهان به رویترز گفته‌اند که متحد و حامی اصلی‌شان سپاه پاسداران، به آنها اجازه داده است که هر تصمیمی را که برای جلوگیری از کشیده شدن به درگیری بالقوه ویرانگر با آمریکا و اسرائیل لازم می‌دانند، بگیرند.
به گفته دو مقام امنیتی که فعالیت‌های شبه‌نظامیان در عراق را رصد می‌کنند، گروه‌های شبه‌نظامی مزبور متشکل از حدود ۱۰ گروه مسلح تندروی شیعه هستند که در چارچوب ائتلاف “مقاومت اسلامی عراق” فعالیت می‌کنند و مجموعاً حدود ۵۰ هزار نیروی مسلح و نیز زرادخانه‌ای از موشک‌های دوربرد و سلاح‌های ضدهوایی را در اختیار دارند.
این گروه‌ها که یکی از ارکان اصلی شبکه نیروهای نیابتی ایران در منطقه را تشکیل می‌دهند، از آغاز جنگ غزه ده‌ها بار اسرائیل و نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه را مورد حمله موشکی و پهپادی قرار داده‌اند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
فرهاد علاءالدین، مشاور امور خارجی سودانی، در پاسخ به پرسش‌های رویترز در مورد مذاکرات خلع سلاح گفت، نخست‌وزیر متعهد است تا از طریق “گفت‌وگوی سازنده با بازیگران مختلف ملی” اطمینان حاصل کند که تمام سلاح‌ها در عراق تحت کنترل دولت قرار بگیرند.
دو مقام امنیتی عراقی گفته‌اند که سودانی برای خلع سلاح تمامی شبه‌نظامیان “مقاومت اسلامی”، که به جای وفاداری به بغداد، به سپاه پاسداران یا نیروی قدس اعلام وفاداری کرده‌اند، فشار می‌آورد.
طبق گفته مقام‌ها و فرماندهان عراقی، برخی از شبه‌نظامیان، از ترس حملات هوایی، از اواسط ژانویه بخش بزرگی از مقرهای خود را تخلیه کرده‌اند و حضور خود را در شهرهای بزرگ، از جمله موصل و الانبار کاهش داده‌اند.
به گفته آنان، بسیاری از فرماندهان در این مدت تدابیر امنیتی خود را تشدید کرده و برای در امان ماندن از حملات احتمالی تلفن‌های همراه، وسایل نقلیه و محل‌های اقامت خود را به‌کرات تغییر داده‌اند.
وزارت امور خارجه آمریکا در این میان تاکید کرده که کماکان از بغداد می‌خواهد تا شبه‌نظامیان را تحت کنترل خود در آورد. این وزارتخانه افزوده است: «این نیروها باید به فرمانده کل نیروهای مسلح عراق پاسخگو باشند، نه به ایران.»
به گزارش رویترز، یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، هشدار داد که در گذشته هم مواردی بوده که شبه‌نظامیان به دلیل فشارهای ایالات متحده حملات خود را متوقف کرده‌اند، اما نسبت به بلندمدت بودن خلع سلاح ابراز تردید کرد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اظهارنظر در خصوص گزارش رویترز خودداری کرده و وزارتخانه‌های امور خارجه ایران و اسرائیل نیز به درخواست این خبرگزاری پاسخی نداده‌اند.
تضعیف شدید “محور مقاومت”
عزت الشابندر، سیاستمدار شیعه، گفته است که دولت عراق هنوز توافق با رهبران شبه‌نظامیان را نهایی نکرده و بحث روند خلع سلاح کماکان در جریان است. به گفته او، گزینه‌های مورد بررسی شامل تبدیل این گروه‌ها به احزاب سیاسی و ادغام آنها در نیروهای مسلح عراق است.
گرچه سرنوشت خلع سلاح هنوز مشخص نیست، اما به هر حال این نخستین باری است که شبه‌نظامیان عراقی زیر فشارهای مستمر غرب حاضر شده‌اند به فرایند غیرنظامی‌سازی تن بدهند.
این تغییر در حالی برای “محور مقاومت” مورد نظر جمهوری اسلامی رخ می‌دهد که تهران برای دهه‌ها هزینه هنگفتی برای آن در راستای مقابله با اسرائیل و آمریکا متقبل شده است. گروه‌های نیابتی ایران، از جمله حماس، حزب‌الله لبنان، حشدالشعبی عراق و حوثی‌های یمن، که جمهوری اسلامی از آنها به عنوان “محور مقاومت نام می‌برد، پس از حمله تروریستی حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که آغازگر درگیری‌های جدیدی در خاورمیانه شد، به شدت تضعیف شده‌اند.
حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان از زمان آغاز جنگ غزه تحت فشار شدید اسرائیل قرار گرفتند و حوثی‌های یمن نیز از ماه گذشته هدف حملات هوایی ایالات متحده بوده‌اند. سقوط بشار اسد در سوریه نیز، به عنوان یکی دیگر از متحدان کلیدی ایران، در تضعیف هر چه بیشتر جمهوری اسلامی در منطقه نقش اساسی داشته است.
عراق تلاش می‌کند تا در برخورد با شبه‌نظامیان در خاک خود، تعادلی میان روابطش با آمریکا و ایران برقرار کند. این گروه‌ها پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ که منجر به سرنگونی صدام حسین شد، با حمایت مالی و نظامی جمهوری اسلامی و در شرایط آشفته عراق شکل گرفتند و به نیروهای قدرتمندی تبدیل شدند که می‌توانند با ارتش این کشور رقابت کنند.
به گفته دو مقام دولتی و دو منبع امنیتی مطلع، پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، بلافاصله پس از آغاز حملات هوایی آمریکا به حوثی‌ها، در تماسی تلفنی با نخست‌وزیر عراق در روز ۱۶ مارس، از سودانی خواسته است تا مانع از حملات انتقام‌جویانه شبه‌نظامیان عراقی علیه اسرائیل و پایگاه‌های آمریکایی در منطقه شود.
شبه‌نظامیان مستقر در عراق از زمان آغاز جنگ غزه ده‌ها حمله پهپادی و موشکی به اسرائیل انجام داده‌اند تا از حماس حمایت کنند و همچنین در عملیات پهپادی سال گذشته در اردن، در نزدیکی مرز سوریه، سه سرباز آمریکایی را کشته‌اند.
ابراهیم الصمیدعی، مشاور پیشین سودانی، به تلویزیون دولتی عراق گفته است که آمریکا از مدت‌ها پیش برای برچیدن شبه‌نظامیان شیعه بر رهبری عراق فشار می‌آورد، اما این بار ممکن است واشنگتن پاسخ منفی را نپذیرد. به گفته این سیاستمدار عراقی: «اگر داوطلبانه همکاری نکنیم، ممکن است این امر از خارج به ما تحمیل شود، و با زور.»
