حسن کاظمی قمی، سفیر سابق ایران در عراق و افغانستان، روز ۱۲ فروردین در یک برنامه تلویزیونی در شبکه افق گفت که مسئله آمریکا “فقط توقف برنامه هسته‌ای نیست”، بلکه ترامپ در نامه‌اش از جمله خواستار انحلال تمامی نهادهای تشکیل‌شده بعد از انقلاب در جمهوری اسلامی و در رأس آن نهاد ولایت فقیه، برچیدن و خلع سلاح نیروهای نیابتی ایران در منطقه و نیز رعایت برخی مسایل حقوق بشری بوده است.
ترامپ روز هفتم مارس اعلام کرد که نامه‌ای به خامنه‌ای نوشته و در آن خواستار مذاکره با ایران شده است. او همچنین گفت که تهران را از رد مذاکره که اقدام نظامی پیامد آن خواهد بود، بر حذر داشته است.
این نامه در تاریخ ۱۲ مارس توسط انور قرقاش، مشاور رئیس دولت امارات متحده عربی، به تهران تحویل داده شد. ترامپ در این نامه دو ماه به تهران برای تصمیم‌گیری فرصت داده بود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
هنوز مضمون نامه ترامپ به خامنه‌ای و پاسخ جمهوری اسلامی به آن به شکل رسمی از سوی هیچ‌یک از طرفین افشا نشده است.
لحن “بسیار محترمانه” نامه ترامپ
اما به گفته بخشایش اردستانی که از مفاد نامه ابراز اطلاع کرده، “موارد حقوق بشری و بحث نهادهای ذیل ولایت فقیه” در نامه ترامپ مطرح نشده است. به گزارش رویداد ۲۴، این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، تاکید کرده است که: «در این نامه چنین مسائلی طرح نشده و لحن و ادبیات نامه نیز بسیار محترمانه است.»
بخشایش اردستانی تصریح می‌کند: «در این نامه تنها و تنها بحث فعالیت‌های هسته‌ای طرح شده و اشاره‌ای نیز به موضوع موشک‌های ایرانی شده که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای دارند و هیچ موردی دیگری اعم از مواردی که آقای کاظمی قمی طرح کردند، در این نامه قید نشده است.»
این نماینده مجلس در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه “ایران سلاح هسته‌ای نداشته و برنامه و هدف و تمایلی برای دستیابی به این سلاح نیز ندارد”، تاکید می‌کند: «ایران هرگز دستیابی به سلاح هسته‌ای را در دستور کار نداشته بنابراین مساله مورد حساسیت و تاکید ترامپ در این نامه از اساس در ایران وجود ندارد و مانعی نیز برای ادامه گفت‌و‌گو‌ها در اینباره نیست.»
بخشایش اردستانی به اظهارات اخیر علی لاریجانی هم واکنش نشان داده و آن را “دیدگاه‌های شخصی” او به عنوان “یک کارشناس” ارزیابی کرده که به گفته او «لزوما راهبرد نظام تلقی نمی‌شود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
علی لاریجانی، مشاور ارشد خامنه‌ای، اعلام کرده بود که تهران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست، «اما اگر شما [آمریکا] در مسئله هسته‌ای ایران کار اشتباهی بکنید ایران را مجبور می‌کنید که به سمت این امر [ساخت سلاح هسته‌ای] برود، چون باید از خود دفاع کند.»
“دریچه باز” مذاکرات ایران و آمریکا
بخشایش اردستانی همچنین در خصوص “تفاوت نگاه ایران و آمریکا درباره مذاکره مستقیم و غیرمستقیم” گفته است: «در پاسخی که به نامه ترامپ داده شده مساله بدعهدی قبلی آمریکا در حوزه برجام مورد تاکید قرار گرفته و تصریح شده است که ایران مذاکره غیرمستقیم را پیگیری می‌کند.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره پاسخ احتمالی آمریکا به تصمیم جمهوری اسلامی ابراز خوش‌بینی کرده و می‌گوید: «من تصور می‌کنم آمریکا رویکرد ایران درباره مذاکره غیرمستقیم را قبول کرده و این روند ادامه پیدا می‌کند.»
او با بیان اینکه “دریچه مذاکرات بین ایران و آمریکا بسته نیست”»، می‌گوید: «ادبیات متقابل دو طرف و مسیری که تا اینجای کار طی شده است نشان از امکان ادامه مذاکرات به صورت غیرمستقیم دارد و آمریکا نیز این مسیر را دنبال می‌کند و فضای مذاکرات باز به نظر می‌رسد.»
بخشایش اردستانی تاکید جمهوری اسلامی بر مذاکره غیرمستقیم را چنین معنا می‌کند که تهران «هر آنچه دیکته می‌شود را قبول نمی‌کند و مذاکره مستقیم برای ایران معنی و فرم دیکته شدن را دارد که ایران زیر بار نمی‌رود.» این نماینده مجلس در نهایت پیش‌بینی کرده که ادامه روند کنونی «می‌تواند بخش مهمی از تنش‌های چهار دهه گذشته را رفع کند.»
مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند که تهران پاسخ نامه ترامپ به خامنه‌ای را به عمان تحویل داده است، اما جزئیات آن را مشخص نکرده‌اند. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، بر موضع ایران مبنی بر عدم تمایل به مذاکره مستقیم با ایالات متحده “تحت فشار حداکثری و تهدید اقدام نظامی” تأکید کرده، اما بارها اعلام کرده که راه برای “مذاکرات غیرمستقیم” باز است.
پزشکیان: به هر قیمت مذاکره نمی‌کنیم
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، نیز که پیش‌تر مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرده بود، روز دوشنبه ۱۸ فروردین بار دیگر اعلام کرد که: «به هر قیمت مذاکره نمی‌کنیم.»
پزشکیان گفت: «ما به مذاکره باور داریم، ولی نه با ذلت. ما با همه دنیا مذاکره می‌کنیم و با کسی دعوا نداریم، اما زیر بار ذلت نمی‌رویم و به هر قیمت مذاکره نمی‌کنیم. ما دنبال جنگ، ناآرامی و بمب هسته‌ای نیستیم، دیگر چگونه به دنیا اطمینان دهیم؟ ما به دنبال مذاکره هستیم، اما آنها هم باید ثابت کنند که به دنبال مذاکره هستند.»
ایران از زمان خروج ترامپ از توافق برجام، به مراتب از محدودیت‌های توافق هسته‌ای در زمینه غنی‌سازی اورانیوم فراتر رفته است. قدرت‌های غربی در این میان ایران را متهم می‌کنند که برنامه‌ای پنهانی برای توسعه توانمندی‌های هسته‌ای خود با غنی‌سازی اورانیوم با سطحی بالاتر از آنچه برای برنامه انرژی هسته‌ای غیرنظامی قابل توجیه است، دارد.
سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده ۱۱ فروردین گذشته در ادامه تهدیدهای واشنگتن علیه تهران، با اشاره مجدد به سخنان ترامپ مبنی بر اینکه “ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد” گفت، رئیس جمهوری آمریکا «به شکل کاملاً روشنی اعلام کرده که ایالات متحده اجازه نخواهد داد چنین اتفاقی رخ دهد.»
به گفته تمی بروس، ترامپ تمایل خود را برای مذاکره بیان کرده و اگر تهران خواهان توافق نباشد، او کاملا مشخص کرده که «گزینه‌های دیگری را دنبال خواهد کرد که برای ایران بسیار بد خواهد بود.»
نشست سه‌جانبه مسکو، پکن و تهران
در ادامه تحرکات دیپلماتیک جمهوری اسلامی، اسماعیل بقایی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران، امروز دوشنبه ۱۸ فروردین اعلام کرد: «ظرف امروز و فردا یک نشست سه‌جانبه دیگر در مسکو داریم که چین و روسیه و ایران در مورد جنبه‌های مختلف مرتبط با موضوع هسته‌ای، برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ گفت‌وگو خواهند کرد.»
مسکو نیز این خبر را تایید کرده و ریانووستی، خبرگزاری دولتی روسیه، با استناد به اظهارات ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، گفته است که مسکو، پکن و تهران فردا سه‌شنبه در مسکو درباره برنامه هسته‌ای ایران، در سطح کارشناسی، رایزنی خواهند کرد.
جلسه مشابه‌ایدر اواخر اسفندماه تشکیل شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، تهدید کرده است که در صورت عدم دستیابی به توافق بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، ایران را بمباران خواهد کرد. کرملین امروز دوشنبه اعلام کرد که روسیه آماده است هر کاری که بتواند برای کمک به حل تنش میان واشنگتن و تهران انجام دهد.
