در این فایل که برای نخستین بار منتشر شده، آیت‌الله منتظری “سه ماه پیش از برکناری‌اش” از قائم‌مقامی خمینی، قتل‌عام زندانیان سیاسی توسط “هیأت مرگ” و تصمیم‌های این هیأت را به شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد و در نهایت می‌گوید که: «ولایت فقیه اصلا پیش مردم چندش‌آور شده» است.
به گزارش بی‌بی‌سی فارسی، این جلسه روز ۹ دی ماه ۱۳۶۷ در بیت‌آیت‌الله منتظری در قم برگزار شده است.
طبق همین گزارش، در این جلسه که روز ۹ دی ماه ۱۳۶۷ در بیت‌آیت‌الله منتظری در قم برگزار شده، علاوه بر خود او، حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی و ابراهیم رئیسی حضور داشته‌اند و برخلاف جلسه مردادماه آیت‌الله منتظری با این هیأت، مصطفی پورمحمدی در آن حضور نداشته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت تهران) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات)، اعضای گروه موسوم به “هیأت مرگ” بودند که در دادگاه‌های گاه چند دقیقه‌ای با صدور پیاپی احکام اعدام، مسئولیت قتل‌عام چند هزار زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷ را برعهده داشتند.
آیت‌الله منتظری اولین بار در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۷ با اعضای “هیأت مرگ” ملاقات کرده بود.
در جریان قتل‌عام زندانیان سیاسی در مرداد و شهریور ۱۳۶۷، چند هزار زندانی سیاسی، که همگی احکام متفاوت حبس گرفته و در حال گذراندن دوران محکومیت خود بودند، بار دیگر محکوم به مرگ شدند و دسته دسته ابتدا اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق و در سپس در دور دوم چپ‌ها و کمونیست‌ها، با فرمان روح‌الله خمینی به شکلی مخفیانه اعدام شدند.
روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار و رهبر وقت جمهوری اسلامی، اوایل مرداد ۶۷ و پس از عملیات سازمان مجاهدین خلق موسوم به “فروغ جاویدان”، طی فرمانی اعضا و هواداران “سر موضع” این سازمان را “محارب و محکوم به اعدام” دانست و “رحم” بر آنان را “ساده‌اندیشی” خواند.
او سپس در نامه‌ای دیگر در پاسخ به فرزند و رئیس دفترش، احمد خمینی، تاکید کرد که: «هر کس در هر مرحله اگر بر سر نفاق باشد حکمش اعدام است. سریعاً دشمنان اسلام را نابود کنید.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تاکنون تنها فرمان خمینی برای اعدام زندانیان مجاهد منتشر شده بود، اما در فایل جدید منتشرشده توسط بی‌بی‌سی فارسی، آیت‌الله منتظری به حکم دیگری هم اشاره می‌کند که رهبر وقت جمهوری اسلامی در پاسخ به نوشته‌ای از حسینعلی نیری صادر کرده است و می‌تواند مرتبط با اعدام زندانیان سیاسی چپ باشد.
خمینی در نامه‌ای شدیداللحن خطاب به آیت‌الله منتظری، به تاریخ ۶ فروردین ۱۳۶۸، یعنی سه ماه پس از جلسه دوم قائم‌مقام وقت خود با سه عضو “هیأت مرگ”، با بیان اینکه منتظری دیگر “صلاحیت و مشروعیت رهبری آینده نظام” را ندارد، او از قائم‌مقامی خود عزل کرد. یک روز پس از مرگ خمینی نیز مجلس خبرگان در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ علی خامنه‌ای را به عنوان رهبر جدید جمهوری اسلامی برگزید.
“جرئت ندارند بگویند ما کردیم”
آیت‌الله منتظری در فایل صوتی جدید می‌گوید که هیچ‌یک از مقام‌های حکومتی حاضر به پذیرش مسئولیت قتل‌عام زندانیان سیاسی نیستند و «هیچ کدام جرئت ندارند بگویند ما کردیم. همه می‌گویند آقای خمینی نوشته است.» او در این میان از جمله نام اکبر هاشمی رفسنجانی را که سپس نقشی تعیین‌کننده در رهبری علی خامنه‌ای ایفا کرد، ذکر می‌کند.
آقای منتظری در فایل صوتی جدید علاوه بر اعدام زندانیانی که حکم داشته‌اند، بلکه همچنین به اعدام زندانیانی در جریان کشتار ۶۷ اشاره می‌کند که با حکم خمینی عفو شده بودند. او در این فایل شمار اعدام‌شدگان تابستان ۶۷ را “سه هزار نفر” و در خاطرات خود حدود ۲۸۰۰ یا ۳۸۰۰ عنوان کرده است.
او در فایل صوتی جدید هم “همه تقصیر” را متوجه وزارت اطلاعات و احمد خمینی می‌کند و می‌گوید: «گفتم تو [احمد خمینی] خودت به من گفتی که این منافقین، ۱۰ هزار تا از اون اعلامیه‌خوان‌هایش، همه رو باید اعدام کرد، برای همین خودت کردی.»
به گفته آقای منتظری، احمد خمینی و وزارت اطلاعات “دست در دست هم دادند” تا بنیان‌گذار جمهوری اسلامی را برای صدور فرمان اعدام زندانیان سیاسی قانع کنند.
آیت‌الله منتظری در دیدار اول خود با اعضای “هیأت مرگ” در ۲۴ مرداد ۶۷ هم گفته بود که وزارت اطلاعات و احمد خمینی از دو سه سال پیش از آن تاریخ، به دنبال بهانه‌ای برای اعدام زندانیان سیاسی بوده‌اند.
«ولایت فقیه اصلا پیش مردم چندش‌آور شده. مردم ذله شدن از این‌ها»
او در فایل دوم به افراد باصطلاح “سر موضع” هم اشاره می‌کند و می‌گوید که آنها در زندان و «در اثر برخوردهای اونجا سر موضع شدند.»
آقای منتظری در فایل جدید منتشرشده از سوی بی‌بی‌سی، در نهایت ضمن انتقاد شدید از قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ می‌گوید: «ولایت فقیه اصلا پیش مردم چندش‌آور شده. مردم ذله شدن از این‌ها.»
آیت‌الله منتظری در اولین فایل صوتی خود، خطاب به اعضای “هیأت مرگ” می‌گوید که در تاریخ از آنان به عنوان “جنایتکار” یاد خواهد شد.
نهادها و سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری نیز بارها از کشتار ۶۷ به عنوان “جنایت علیه بشریت” یاد کرده‌اند و خواستار مجازات عاملان آن شده‌اند. از جمله سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی در سال ۲۰۱۹ حسینعلی نیری را به دلیل عضویت در “هیأت مرگ” به ارتکاب “جنایت علیه بشریت” متهم کرد.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه پیشین حقوق بشر در ایران، نیز در آخرین گزارش خود در مرداد ۱۴۰۳، رفتار جمهوری اسلامی با شهروندان خود در دهه ۶۰ و به‌ویژه کشتار ۶۷ را “نسل‌کشی” و “جنایت علیه بشریت” توصیف کرده و خواستار تحقیقات بین‌المللی در این زمینه شده بود.
قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ همچنین با دستگیری حمید نوری هر چه بیشتر ابعاد بین‌المللی یافت. حمید نوری، دادیار وقت زندان گوهردشت و از متهمان مشارکت در کشتار ۶۷، به همین اتهام در دادگاهی در سوئد به حبس ابد محکوم شد و از ۹ نوامبر ۲۰۱۹ تا ۱۵ ژوئن ۲۰۲۴ را در زندان این کشور گذراند تا اینکه در جریان تبادل گروگان‌های سوئدی زندانی در ایران، به تهران بازگردانده شد.
