به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری ایران، سفر پزشکیان به باکو در پی “دعوت رسمی” همتای آذربایجانی او، الهام علی‌اف، صورت گرفته است.
پزشکیان در فرودگاه بین‌المللی “حیدر علی‌اف” شهر باکو مورد استقبال یعقوب ایوبوف، معاون نخست‌وزیر و سمیر شریف‌اف، معاون وزیر خارجه جمهوری آذربایجان، قرار گرفت.
طبق همین گزارش، مراسم استقبال رسمی رئیس جمهوری آذربایجان از پزشکیان در کاخ زاگولبا انجام خواهد گرفت و پس از “دیدار خصوصی” پزشکیان و علی‌اف، نشست مشترک هیأت‌های عالی‌رتبه دو کشور برگزار خواهد شد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
از دیگر برنامه‌های پزشکیان در این سفر، سخنرانی در نشست مشترک فعالان اقتصادی دو کشور به اتفاق الهام علی‌اف و نیز دیدار با ایرانیان مقیم جمهوری آذربایجان اعلام شده است.
تاکید بر “فصل جدید” در روابط تهران و باکو
مسعود پزشکیان پیش از ترک تهران به مقصد باکو، ضمن اشاره به “فرصت‌ها و زمینه‌های بسیار خوب برای همکاری” و تلاش برای “گسترش روابط” دو کشور، تاکید کرد که این همکاری‌ها می‌توانند در حوزه‌های تجاری، اقتصادی، تبادل برق و گاز و نیز “ایجاد راه‌گذرهایی بین ایران، روسیه و آذربایجان” انجام گیرند.
مقامهای جمهوری اسلامی، بخصوص حامیان و نزدیکان دولت چهاردهم، از سفر پزشکیان به باکو به عنوان “فصل جدید” روابط ایران و جمهوری آذربایجان یاد می‌کنند.
خبرگزاری “ترند”، از رسانه‌های جمهوری آذربایجان نیز از تقویت روابط ایران و جمهوری آذربایجان “در بحبوحه تحولات فزاینده منطقه‌ای” خبر داده و سفر پزشکیان را “آغاز مرحله جدیدی در دیپلماسی منطقه‌ای ایران” توصیف کرده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
طبق این گزارش، باکو و تهران قصد دارند تجارت ۵۸۰ میلیون دلاری سالانه خود را «تا ۵ سال آینده به ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهند.»
ایجاد مسیری از جمهوری آذربایجان به نخجوان از طریق ایران
در مناسبات پر فراز و نشیب تهران و باکو، اختلاف سالهای اخیر دو کشور بر سر گشایش کریدور زنگزور که جمهوری آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به نخجوان متصل می‌کند، جایگاه برجسته‌تری دارد.
شاید به همین دلیل پزشکیان در مصاحبه‌ای که اخیرا با شبکه تلویزیونی جمهوری آذربایجان داشت، با پرسشی در خصوص نگاه جمهوری اسلامی به این “مشکل” مواجه شد و در پاسخ گفت: «باید به تمامیت ارضی یکدیگر احترام بگذاریم و چشم‌داشتی به سرزمین هم نداشته باشیم. این اولین و اصلی‌ترین قانون است.»
پزشکیان در ادامه افزود که ایران در حال آماده کردن مسیری برای ورود آذربایجانی‌ها به نخجوان از طریق خاک ایران است.
رئیس جمهوری اسلامی ایران سپس با اشاره به اینکه “فعالیت‌های راه‌سازی و مسیرهای ریلی در آنجا به سرعت در حال انجام است”، از توافق دو کشور خبر داد و ابراز امیدواری کرد که «مشکلی در برقراری ارتباط بین آذربایجان و نخجوان به وجود نخواهد آمد.»
“خط قرمز” تغییر مرزها
خبرگزاری ایسنا نیز به مناسبت سفر پزشکیان به باکو در گزارشی، با اشاره به “اهمیت راهبردی قفقاز جنوبی” نوشته است: «یکی دیگر از تحولاتی که منطقه قفقاز در ۲ سال اخیر با آن مواجه بوده ایجاد کریدورها بوده که این مساله با مخالفت و اعتراض شدید کشورهای منطقه از جمله ایران و ارمنستان مواجه شده، زیرا ایجاد کریدور جدید می‌تواند مرزهای ژئوپلیتیکی را تغییر دهد و در صورتی که مرزها تغییر پیدا کنند منافع جمهوری اسلامی ایران حتما در این منطقه دچار تغییر خواهد شد.»
به گفته این گزارش: «تغییر مرزها جزو خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است و در این شرایط باید تصمیم جدی و کاملا واضحی گرفته شود.»
مقامهای جمهوری اسلامی طی چهار سال گذشته بارها با طرح گشایش کریدور زنگزور مخالفت کرده‌اند. آنها برای این مخالفت دلایلی را، از جمله “باز شدن پای ناتو به قفقاز، تغییر مرزهای سنتی، قطع دسترسی ایران به بازارهای روسیه از طریق خاک ارمنستان، ریسک‌های ژئوپولیتیک و امنیتی، زمینه‌سازی جمهوری آذربایجان برای اشغال خاک ارمنستان” مطرح کرده‌اند.
مخالفان گشایش کریدور زنگزور در جمهوری اسلامی همچنین عنوان می‌کنند که این طرح، که از حمایت صریح مسکو نیز برخوردار شده، ایران را از منافع اقتصادی مشارکت در طرح‌های ترانزیتی منطقه محروم می‌کند.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود با شبکه تلویزیونی جمهوری آذربایجان، در پاسخ به “حوادث ناخوشایند” پیش‌آمده میان دو کشور و فراز و نشیب‌های آن گفته بود: «در تمام کشورهای دنیا، گاهی چارچوب‌ها شکسته می‌شود و افرادی سخنانی می‌گویند که نباید گفته شود.»
از جمله دلایل سفر پزشکیان به باکو، علاوه بر مسایل ترانزیتی، حمل و نقل و نقش‌آفرینی در پروژه‌هایی مثل کریدور شمال−جنوب، یا همکاری در حوزه‌های انرژی، موقعیت راهبردی منطقه قفقاز جنوبی و اهمیت و حساسیت آن برای جمهوری اسلامی است.
مسعود پزشکیان از جمله “همسایه‌محوری” را یکی از ارکان سیاست‌های خود در دوران ریاست جمهوری‌اش عنوان کرده است. او پیش‌تر نیز در همین راستا سفرهایی رسمی به بغداد و اقلیم کردستان عراق و نیز به تاجیکستان کرده بود.
