علت کاهش نرخ ارز و سکه، پس از آغاز دور جدید تحریمها
نرخ ارز و سکه پس از آن که دلار به رکورد سرسامآور بالای ۱۹هزار تومان و قیمت سکه طلا به بالای ۵میلیون تومان رسید، بهتدریج و همراه با نوساناتی پایین آمد و در هفتهٔ گذشته نرخ دلار به ۱۴هزار و ۸۰۰تومان و پس از یک هفته به زیر ۱۲هزار رسید و نرخ سکه هم تا زیر ۴میلیون تومان پایین آمد. این امر از این نظر قابل توجه است که همزمان بود با آغاز دور جدید تحریمها.
دولت روحانی مدعی است که برای پایین آمدن نرخ ارز تمهیداتی بهعمل آورده است و در این رابطه واعظی، رئیسدفتر روحانی، ۷آبان ۹۷ ادعا کرد: «ما تدبیری کردیم و هر آنچه قرار بود در ۱۳آبان به بعد اتفاق بیفتد، تمهیداتش را فراهم کردیم…». واعظی بعد اظهار اطمینان کرد که در ۱۳آبان اتفاق ویژهیی نمیافتد».
این تدابیر و تمهیدات که دولت روحانی سعی میکرد مخفی نگهدارد اساساً استفاده از اصل اساسی اقتصاد یعنی عرضه و تقاضاست.
روز یکشنبه ۱۳آبان علی لاریجانی از تصمیماتی که روز قبل از آن در نشست سران سهقوه (که به نشست شورای عالی اقتصاد معروف است) گرفته شده است یک گزارش غیرعلنی به مجلس داد.
از خبرهای پیرامون آن نشست و گزارش لاریجانی به مجلس تا حدودی میتوان دریافت که مضمون این گزارش، تدابیر دولت و بانک مرکزی برای پایین آوردن نرخ ارز بوده است. از جمله اینکه بانک مرکزی با صدور بخشنامهای از ۱۱بانک خواست تا در صورت عدم امکان حواله ارزی، نسبت به تخصیص ارز اسکناس برای تأمین نیازهای خدماتی مردم اقدام کنند.
این موارد که تعداد آنها به ۱۰فقره میرسد، از جمله شامل تأمین ارز دانشجویی، تحصیلی و تحقیقاتی، تأمین ارز درمانی، هزینه شرکتهای هواپیمایی و دفاتر خارج از کشور نهادهای دولتی است.
انتشار این خبر با این عنوان که از این پس بانکها و صرافیها به تمامی نیازهای خدماتی مردم ارز بهصورت اسکناس تخصیص میدهند، فضای روانی بازار ارز را تحت تاثیر قرار داد.
بانک مرکزی نیز در روزهای اخیر با تزریق حسابشدهٔ ارز به بازار سعی کرد نگذارد تقاضا بر عرضه پیشی بگیرد؛ بهخصوص با جو تبلیغاتی که ایجاد کرد، باعث شد که خیلی از کسانی که برای حفظ سرمایهشان، آن را به دلار و سکه و ارز خارجی تبدیل کرده بودند، از ترس کاهش نرخ ارز، ارزهای خودشان را به بازار عرضه کنند که این هم تأثیر خودش را در کاهش نرخ ارز و سکه داشت.
این بهاصطلاح تدابیر نشان میدهد که در زمانی که نرخ ارز ۳۵۰۰ و ۴۰۰۰تومان بود، دولت ضدمردمی نه تنها میتوانست جلو روند رشد صعودی قیمت ارز را بگیرد و نگذارد قیمت به ۴ و ۵برابر برسد، بلکه با بهکار گرفتن معکوس همین ترفندها تعمداً نرخ ارز را به ۴برابر و ۵برابر رساند و به همین میزان ارزش پول ملی را کاهش داد.
به این ترتیب دولت روحانی در یک دزدی آشکار و بینظیر دست در جیب و سفره مردم کرد و سهچهارم سرمایه و دارایی آنها و سهچهارم دسترنج کارگران و کارمندان را ربود و به جیب خود سرازیر کرد.
با این حال که پایین آمدن نرخ ارز را یک فتحالفتوح جلوه میدهد در حال حاضر نرخ ارز نسبت به اوایل ساری جاری یعنی نرخ ۴۲۰۰ و ۳۵۰۰تومان ۳برابر است.
با این حال با قاطعیت میتوان گفت از آنجا که جریان کاهش نرخ ارز مانند بالا رفتن آن ساختگی و کارکرد تبلیغاتی دارد، محدود و موقتی است و با شروع ظاهر شدن آثار مرگبار تحریمها، دوباره نرخ ارز رو به بالا حرکت خواهد کرد.