نقشه فقر استانهای کشور؛ مرکز مطالعات بلوچستان

به گزارش تجارت‌نیوز، چند روز پیش مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ فقر (درصد فقرا) در استان‌های مختلف کشور در سال ۱۳۹۵ را محاسبه و اعلام کرده که بر این اساس سه استان سیستان و بلوچستان، کرمان و گلستان نرخ فقر بالاتری نسبت به دیگر استان‌های کشور دارند. این نرخ در سه استان مذکور به ترتیب ۳۸٫۳۱، ۳۲٫۹۰ و ۳۰٫۳۸ درصد بوده است. درصد فقرا در سه استان چهارمحال و بختیاری، مازندران و کهگیلویه و بویراحمد نیز کمتر از دیگر استان‌های کشور محاسبه شده است. این نرخ در این سه استان به ترتیب ۱٫۸۷ درصد، ۲٫۰۹ و ۲٫۴۹ درصد بوده است. استان هرمزگان نیز با به ترتیب ٢٢٫٠٨ درصد جزو استانهای فقیر کشور است.

سیستان و بلوچستان، کرمان؛ گلستان و هرمزگان چهار استانی هستند که در آن بلوچها زندگی می کنند. اگر در این استانها نرخ فقر فقط در بین بلوچها محاسبه شود, مسلما میزان آن بالای ٧٠ درصد خواهد بود. بر طبق گزارش ایلنا در سال گذشته ۸۰ درصد مردم سیستان و بلوچستان زیرخط فقر هستند و کاری هم از مجلس ساخته نیست. خبرگزاری ایسنا نیز گزارش می دهد که بالای ٧٠ درصد مردم استان سیستان و بلوچستان زیر فقر مطلق زندگی می‌کنند.

نکته قابل توجه اینکه, در محاسبات مرکز پژوهش های مجلس میزان خط فقر مطلق سرانه در استانهای کشور بر اساس هزینه زندگی متفاوت ارزیابی شده است. بعنوان مثال در خوشه های فقیر و روستایی تهران خط قرمز معادل ماهانه حدود ۷۷۰ هزار تومان، محاسبه شده. در حالیکه خط قرمز فقر مطلق در روستاهای سیستان و بلوچستان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد معادل ماهانه حدود ۲۰۰ هزار تومان (کمترین مقدار خط فقر در خوشه‌های روستایی) محاسبه شده است. بر این اساس نرخ فقر در ایلام حدود ١٤ درصد, در کهگیلویه و بویراحمد حدود دو و نیم درصد می باشد. اما در سیستان و بلوچستان بیش از ٣٨ درصد است.

مناطق بلوچ نشین جنوب شرق ایران در بین سه استان سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان تقسیم شده اند و در هر سه این استانها نرخ فقر و بیکاری و بیسوادی در بین بلوچها بیش ازسه برابر و در برخی از نقاط استان کرمان بیش از پنج برابر است. بر طبق پژوهش های مرکز مطالعات بلوچستان در لندن, جمهوری اسلامی در طی ٤٠ سال گذشته سیاست عامدانه فقرزایی در بین بلوچهای استان سیستان و بلوچستان, هرمزگان و کرمان را با موفقیت دنبال کرده است. استان سیستان و بلوچستان كمترین و یا به عبارتی پایین ترین بودجه عمران و آبادانی را در بین تمامی استان های کشور چه از نظر مقدار حقیقی و یا درصد بودجه اختصاصی وچه ار نظر نسبت به در صد جمعیت در مقایسه با بقیه استان های كشور، دارا می باشد. بودجه عمرانی و آبادانی بلوچستان همواره كمتر از یكهزارم كل بودجه كشور بوده است. وانگهی بیش از نیمی از همین بودجه عمرانی بلوچستان صرف پروژه های امنیتی و نظامی می شود.

بر اساس گزارش خبرگزاری تسنیم در مراسم روز دانشجو در آذر ماه سال گذشته انجمن‌های علمی دانشجویان در سخنرانی که با حضور رئیس جمهور در دانشگاه سیستان و بلوچستان برگزار شد, فریاد برآوردند ” آقای رئیس‌جمهور؛ سیستان و بلوچستان را دریابید”. اما کاملا مشهود و محرز است که جمهوری اسلامی بنا به دلایل ژئواستراتژیک, ایدئولوژیک, مذهبی و قومی سیاست نهادینه شده راهبردی و دیرینه “فقرزایی” در استان را تغییر نخواهد داد.

عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
آذر ١٣٩٧