فقر و سوء تغذیه کودکان، مسأله ای مغفول مانده در ایران
اختلالات جسمی، کوتاه قدی، لاغری ، چاقی و بهره نبردن از هوش طبیعی قطعا باعث عدم اعتماد به نفس در کودک و تهدیدی برای آینده کودک و نسل آتی هر جامعه می باشد، که علت اصلی آن صرف نظر از مسائل ژنتیکی سوء تغذیه در کودکان می باشد. یکی از بدیهی ترین و پایه ای ترین حقوق کودک برای شروع یک زندگی سالم، قطعا بهره مندی از تغذیه سالم است. کوتاهی در حقوق کودکان در جمهوری اسلامی ایران غیرقابل انکار است و مساله سوء تغذیه کودکان ، آمار و ارقام گزارش شده و به روز نشده و پراکنده در ارتباط با این موضوع، عدم رسیدگی به وضع تغدیه مناطق فقیر نشین ، عدم آگاه سازی والدین نسبت به تغذیه سالم و اهمیت آن در جسم و روح کودک، مهر تاییدی بر این امر است.
کودکان بخش های محروم و حاشیه نشین، کودکان کارو کودکان زلزله زده با توجه به عدم تغذیه سالم ، شادابی و شور کودکی خود را از دست داده و به جای بازی با همسالان خود کودکانی افسرده و بی جان و بی رمق هستند که تنها بخشی از کودکان مبتلا به سوء تغذیه می باشند، حال آنکه نا آگاهی جامعه و والدین می تواند به دلیل نامناسب بودن تغذیه ، سوء تغذیه در کودکان مرفه را هم به همراه داشته باشد که خود مقوله ای قابل تأمل است.
اینک ۱۵۰ هزار کودک از سوءتغذیه رنج می برند و در وضعیت بغرنج هستند. دولت موفق شده تنها ۶۰ هزار نفر را تحت پوشش خود قراردهد این مطلب را احمد میدری معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه‌ای که با ستاد فرهنگی و اجتماعی مدیریت و ساماندهی آسیب‌های اجتماعی استان فارس برگزار شد، مطرح کرد. بدون شک در زمانی که خانواده ها قدرت خرید نداشته باشند، پادرمیانی دولت برای بهبود تغذیه کودکان، نوزادان و مادران باردار در پیوند با اقشار آسیب‌پذیر، نیازی محوری است.
حال آنکه عملکرد دولت در این رابطه در حدی ضعیف هست که آخرین آماری که سازمان جهانی بهداشت در مورد وضعیت سوءتغذیه کودکان زیر۵ سال در ایران دارد به سال ۲۰۰۴ بر می گردد. (به این دلیل ساده که هیج ارگانی خود را مسئول ثبت، ارائه و انتشار آمار در مورد سوءتغذیه کودکان نمی داند) حال آنکه دکتر محمد کاظم عطاری پزشک و محقق پزشکی اجتماعی در گفتگو با یورونیوز گفت :
سوءتغذیه در ۷۰ درصد موارد بدون علامت ظاهری است و تنها با تحقیقات، معاینات و پایش های میدانی می توان آنها را تشخیص داد. بنابراین می توانیم تصور کنیم که آمار واقعی کودکان مبتلابه سوءتغذیه تا چه میزان نگران کننده است و در بهترین حالت اگر دولت موفق گردد از مرگ و میر کودکان در رابطه با سوءتغذیه پیش‌گیری کند، بازهم عوارض ماندگار و معلولیت‌ها و بیماری‌های زیادی در تمام عمر همراه این کودکان خواهد بود. همچنین درمان این بیماری ها نیزموجب تحمیل بار مالی و هزینه بیشتر به خانواده‌ها می‌شود و در پی آن فقر بیشتر را بدنبال خواهد داشت.
ودرحالیکه فصل چهارم قانون‌اساسی اشاره دارد: اقتصاد و امور مالی ؛اصل چهل و سوم: برای تأمین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر ومحرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد، با حفظ آزادی او، اقتصادجمهوری اسلامی ایران بر اساس ضوابط زیر استوار می شود: ۱- ء تأمین نیازهای اساسی: مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت، درمان،آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه. و اما رویکرد جمهوری اسلامی ایران نسبت حقوق کودکان و تعهدات بین المللی مرتبط
انوشیروان محسنی بندپی، رییس سازمان بهزیستی، از وجود ۱۳ میلیون حاشیه نشین در کشور خبر داده است.
در ماده ۲۴ پیمان نامه حقوق کودک که در تاریخ ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ (۲۹ آبان ۱۳۶۸) به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید بر مبارزه با بیماری‌ها و سوء تغذیه، از جمله در چارچوب مراقبت‌های بهداشتی اولیه از طریق به کار بستن تکنولوژی‌های در دسترس و از طریق فراهم نمودن مواد غذایی مقوی و آب آشامیدنی سالم و در نظر گرفتن خطرات آلودگی محیط زیست تاکید شده است ، متاسفانه با توجه به اینکه مجلس ایران در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۷۲ پیمان‌نامه حقوق کودک(۱۹۸۹) را تصویب کرده و دولت جمهوری اسلامی ایران موظف به اجرای مفاد آن می باشد به گفته دکتر محمد کاظم عطاری در گفتگو با یورونیوز «به روشنی در تمامی مطالعات پراکنده‌ای که توسط جوامع دانشگاهی انجام می شود ، می توان دریافت که در دو دهه اخیر آمار سوءتغذیه در ایران رشد فزاینده‌ای یافته است و به ویژه در ده سال گذشته سوءتغذیه کودکان زیر ۶ سال در مناطق شهری از هفت و نیم درصد به حدود ۱۵ درصد رسیده است. این آمار را درمورد مناطق روستایی و محروم می توان تا دو برابر تخمین زد» .
کمترین کار برای یک دولت بر اساس پیمان نامه حقوق کودک (۱۹۸۹) پادرمیانی برای بهبود تغذیه کودکان، نوزادان و مادران باردار اقشار آسیب‌پذیرمی باشد و فعالین حقوق کودک و نوجوان خواستار ارائه آمار دقیق مبتلایان، توزیع جغرافیایی آنها و نیازهای تغذیه‌ای آنان در خبرگزاری های رسمی و اقدام به برنامه ریزی از طرف جمهوری اسلامی برای کاهش و ریشه کنی سوء تغذیه در کودکان می باشد.
ما اعضای کمیته دفاع از حقوق کودک و نوجوان، با توجه به مواد ۲۴ و ۳و ۶ و ماده ۴ وظایف دولتها درکنوانسیون حقوق کودک و هدف یکم از سند۲۰۳۰یونسکو، با پایان دادن به فقر، از دولت جمهوری اسلامی ایران خواهانیم در رفع گرسنگی و سو تغذیه کودکان مصرانه عمل کرده و از دامنه فقر و حاشیه نشینی که عامل اصلی برای سوءتغذیه کودکان به شمار میرود کاسته شود .
۱۱۰۰
کانون دفاع از حقوق بشر درایران
کمیته دفاع از حقوق کودک و نوجوان
