رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده در همان روز اول زمامداری خود، تغییرات اساسی در سیاست‌های داخلی و خارجی را به اجرا گذاشت یا از طرح‌ها و مواضعی در باره آنها سخن گفت. ترامپ گفت دسترسی ایران به درآمدهای نفتی ایران متوقف می‌شود.دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده، ساعاتی پس از مراسم تحلیف و ورود به کاخ سفید با امضای ده‌ها دستور اجرایی، یا به اصطلاح “فرامین اجرایی”، و اعلام شمار متعددی طرح و برنامه، خط مشی سیاسی خود را مشخص کرد و تصویری از آنچه که قرار است در چهار سال آینده در مناسبات داخلی و خارجی آمریکا اتفاق بیافتد به دست داد.
در فرامین و طرح‌ها و مواضعی که در روز اول دولت ترامپ امضا و ارائه شدند این نکته هم چشمگیر بود که او قصد دارد مرزبندی سفت و سختی با سلف خود، جو بایدن، داشته باشد. لغو ۷۸ فرمان اجرایی از دوران بایدن نشانه‌ای از این عزم و تصمیم تلقی شده است.
از ده‌ها فرامینی که ترامپ امضا کرد، مواضعی که گرفت و طرح‌های متعددی که از آنها سخن گفت شماری نتایج ملموسی دارند و تعدادی دیگر نمادین هستند. منتقدان می‌گویند که او به‌ویژه، در حال تخریب میراث دموکراتیک روسای جمهور پیشین آمریکا است.
بیشتر بخوانید: سخنرانی تحلیف ترامپ؛ از اخراج مهاجران غیرقانونی تا فتح مریخ
در زیر مروری کلی بر فرامین و طرح‌های ترامپ در روز اول زمامداری او آمده است:
• برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی
ترامپ در مرز جنوبی ایالات متحده وضعیت اضطراری ملی اعلام کرد. او به وزیر دفاع اختیارات لازم را داد تا با اعزام نیروهای نظامی به مرز، در جهت ایجاد این وضعیت اضطراری به وزارت امنیت داخلی آمریکا کمک کند. هدف اعلام‌شده این است که هیچ مهاجر غیرقانونی از مرز جنوبی وارد ایالات متحده نشود.
ترامپ همچنین دستور داد که دیوارهای مرزی با مکزیک گسترش یابد. او وزارت امنیت داخلی را موظف کرد تا تمام اقدامات لازم را برای اخراج مهاجران فاقد مجوز اقامت انجام دهد. مهاجران غیررسمی باید شناسایی شوند.
ترامپ همچنین حق دریافت تابعیت خودکار برای کودکان متولد شده در ایالات متحده از والدین مهاجر بدون وضعیت اقامتی را لغو کرد. او همچنین قصد دارد حق تابعیت بر اساس تولد در ایالات متحده را برای کودکانی که والدینشان به‌طور قانونی ولی به‌صورت موقت در ایالات متحده حضور دارند، لغو کند. ناظران بعید نمی‌دانند که اقدام احتمالی ترامپ در این مورد به سد دادگاه‌ها بخورد و به یک پرونده حقوقی بدل شود.
• برای پیشبرد دستور کار سیاست خارجی و طرح‌های ژئوپلتیک
ترامپ بار دیگر علاقه خود را به خرید جزیره گرینلند که متعلق به دانمارک است، ابراز کرد.
او همچنین دستور اجرایی تازه جو بایدن مبنی بر حذف نام کوبا از فهرست کشورهای حامی تروریسم را لغو کرد.
لغو تحریم‌ها علیه مهاجمین اسرائیلی که به فلسطینیان در کرانه باختری حمله کرده‌اند نیز از دیگر موارد فرامین ترامپ است.
دونالد ترامپ در بخشی از برنامه‌های روز تحلیف خود نکاتی را نیز در مورد سیاست دولتش در قبال جمهوری اسلامی عنوان کرد. او گفت “ما بازگشتیم تا ایران را پاسخگو کنیم و بهره‌برداری آن از پول نفت برای تامین مالی سازمان‌های تروریستی را متوقف کنیم”.
او خطاب به شماری از خانواده‌های گروگان‌های اسرائیلی-آمریکایی که در مراسم تحلیف شرکت کرده بودند گفت که اگر رئیس جمهور بود همچنان مانع دسترسی جمهوری اسلامی به درآمدهای نفتی و اختصاص بخشی از آنها به گروه‌هایی مانند حماس و حزب‌الله می‌شد و این گروگان‌گیری هم اتفاق نمی‌افتاد. به گفته ترامپ ایران در زمان او “ورشکسته بود و نمی‌توانست به حماس و حزب‌الله کمک کند”.
ترامپ همچنین با بیان این که “جمهوری اسلامی تضعیف شده است” انفجار پیجر‌ها در لبنان و حملات اسرائیل به سامانه‌های پدافندی ایران را از علائم و نشانه‌های آن ذکر کرد.
بیشتر بخوانید: مارک روبیو، مخالف سرسخت جمهوری اسلامی، وزیر خارجه آمریکا شد
• برای مبارزه با جرم و جنایت
برای مبارزه با جرم و جنایت فرامرزی، ترامپ قصد دارد کارتل‌هایی که نه تنها در قاچاق مواد مخدر، بلکه در قاچاق انسان و تجارت اسلحه نیز فعالیت می‌کنند، به‌عنوان سازمان‌های تروریستی خارجی معرفی کند.
• برای تقویت اقتصاد
برنامه ترامپ برای تقویت اقتصاد این است که تورم را کاهش دهد، از جمله از طریق گسترش تولید نفت و گاز، تا هزینه‌ها برای مصرف‌کنندگان و صنایع کاهش یابد.
در راستای بهبود وضعیت اقتصادی و اشتغال، بررسی پایبندی چین به توافق ۲۰۲۰ و اقدامات سخت‌گیرانه علیه این کشور در صورتی که توافق را رعایت نکرده باشد، نیز از دیگر تصمیمات ترامپ است.
توافق ۲۰۲۰ چین را ملزم می‌کرد که خرید محصولات صادراتی آمریکا را طی دو سال، ۲۰۰ میلیارد دلار افزایش دهد، حمایت‌های قانونی برای حق ثبت اختراع، علائم تجاری و حق چاپ را گسترش دهد و هرگونه فشار بر شرکت‌های خارجی جهت انتقال فناوری به شرکت‌های چینی به عنوان شرط دسترسی به بازار، صدور مجوز یا تأییدیه‌های اداری را حذف کند. عدم دستکاری در نرخ ارز با هدف افزایش صادرات نیز از دیگر تعهدات چین است.
بازنگری در توافق تجارت آزاد با مکزیک و کانادا نیز از اجزای برنامه ترامپ برای بهبود اقتصاد آمریکا است.
ترامپ از نهادهای مربوطه خواسته است شیوه‌های تجاری شرکای آمریکا را بررسی کنند تا در صورت لزوم تعرفه‌ها یا اقدامات دیگر را اعمال کنند. در مورد کانادا و مکزیک ترامپ اعلام کرد که از اول فوریه احتمالا تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر محصولات وارداتی از این کشورها اعمال خواهد کرد.
او همچنین قصد دارد علیه هزینه‌های بالای حمل و نقل کشتی‌های آمریکایی در کانال پاناما اقدام کند. ترامپ در این رابطه در سخنرانی بعد از تحلیف گفت: «ما آن (کانال) را پس خواهیم گرفت.»
رئیس جمهور جدید آمریکا اخیراَ حتی استفاده از نیروی نظامی برای کنترل دوباره کانال را رد نکرد.
• برای گسترش تولید انرژی
در زمینه گسترش تولید انرژی داخلی، ترامپ وضعیت اضطراری ملی انرژی اعلام کرد.
این اقدام قرار است استفاده از منابع طبیعی مانند نفت، گاز، اورانیوم، زغال‌سنگ و مواد خام حیاتی را ساده کرده و فرآیندهای مجوزدهی، از جمله برای ساخت خطوط لوله، را تسریع کند.
او همچنین دستور داد که بهره‌برداری و تولید منابع طبیعی مانند نفت و گاز در آلاسکا “به حداکثر” برسد و اعطای مجوز برای پروژه‌ها تسریع شود.
یک فرمان اجرایی دیگر ترامپ هم در همین رابطه ناظر بر خروج از توافقنامه پاریس در خصوص تغییرات اقلیمی بود که طبق قرارداد پس از یک سال اجرایی خواهد شد. علاوه بر این، تمامی تعهدات مالی ایالات متحده در چارچوب کنوانسیون تغییرات اقلیمی “به فوریت” متوقف یا لغو خواهد شد.
• امتیاز به هواداران و محافظه‌کارانی که پایگاه رأی او بوده‌اند
ترامپ برای برای جلب رضایت پایگاه رأی خود، تمامی بیش از هزار نفر از هواداران خود را که به دلیل حمله خشونت‌آمیز به ساختمان کنگره ایالات متحده در شش ژانویه ۲۰۲۱ محکوم شده بودند، عفو کرد. پرونده‌های باز در این مورد نیز باید متوقف شوند.
اخراج بخشی از کارکنان دوران بایدن از دوائر اداری نیز از جمله اقدامات اعلام‌شده ترامپ است. او گفت قصد دارد بیش از هزار نفر از این کارکنان را اخراج کند.
ترامپ دستور داد که سیاست‌های ایالات متحده باید بر این فرض استوار باشد که تنها دو جنس وجود دارد: مرد و زن. بدین ترتیب، او حقوق افراد ترنس را به شدت محدود کرد.
دستور دیگر او نیز ناظر بر این است که اسناد رسمی مانند گذرنامه‌ها و ویزاها باید در آینده “جنسیت بیولوژیک را دقیق و صحیح” مشخص کنند.
او همچنین اعلام کرد که نام بلندترین کوه آمریکای شمالی باید دوباره “Mount McKinley” باشد و تغییر نام آن به “Mount Denali” که توسط باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین، انجام شده بود، لغو شود.
• در راستای تحقق شعار “آمریکا اول” و صرفه‌جویی در هزینه‌های خارجی
ترامپ دستور داد که ایالات متحده از سازمان جهانی بهداشت خارج شود. در دور اول ریاست جمهوری او نیز خروج از این سازمان از اولین تصمیمات بود.
او همچنین اعلام کرد که قصد دارد خلیج مکزیک را به “خلیج آمریکا” تغییر نام دهد.
اعلام یک وقفه ۹۰ روزه در زمینه تخصیص کمک‌های توسعه‌ای جهت بازنگری آنها نیز از دیگر فرامین ترامپ بود. وزارت امور خارجه می‌تواند برخی از برنامه‌ها را از این توقف مستثنی کند.
ترامپ به اپلیکیشن ویدیویی تیک تاک مهلت داد تا ساختار مالکیتی خود را بازسازی کند. برنامه ترامپ این است که ایالات متحده ۵۰ درصد از سهام این اپلیکیشن را دریافت کند.
