سطح ‌آب رودخانه‌های آلمان بر اثر گرما و خشکسالی به قدری پایین آمده که کشتی‌های باری بر رودخانه‌های این کشور فقط تا نیمی از ظرفیت خود را می‌توانند بارگیری کنند. این وضع به گرانی بیشتر کالاها دامن زده است.خشکسالی مداوم و بارش کم، حمل و نقل کشتی‌های باری در آلمان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. این کشتی‌ها حتی برای حرکت در رودخانه‌های عظیم آلمان، مانند دانوب یا راین نیز نمی‌توانند به شکل کامل بارگیری کنند.

این وضع صنعت حمل و نقل کالا را مختل کرده است. روبرتو اسپرانزی، عضو هیئت مدیره تعاونی حمل و نقل آلمان برای آبراه‌های داخلی به آژانس خبری آلمان در دویسبورگ می‌گوید که چون عمق آب کم شده است «ما فقط اجازه داریم حدود ۵۰ درصد از ظرفیتی که می‌توانیم حمل کنیم را بار بزنیم تا کشتی‌ها وزن کمتری داشته باشند.»

ینس شوانن، مدیر عامل انجمن فدرال کشتیرانی داخلی آلمان (BDB) می‌گوید برای حمل و نقل باید محموله بین کشتی‌های بیشتری توزیع شود اما تهیه کشتی‌های بیشتر کار دشواری است. در سال گذشته نیز آلما ن با کمبود بارندگی روبرو بود و نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۱۱ درصد کالا کمتر در رودخانه های آلمان جابه‌جا شد.

آلمان با معضل کمبود انرژی نیز دست به گریبان است و این معضل در زمانی واقعا نامناسب از راه رسیده است. قرار است نیروگاه‌های زغال‌سنگ دوباره در سراسر آلمان به کار افتند تا در غیاب انرژی‌های دیگر برق تولید کنند. کشتیرانی نقش مهمی در حمل و نقل زغال سنگ دارد. اما زغال سنگ، مانند مواد شیمیایی و شن، از محموله‌های سنگینی است که کشتی‌ها را به عمق بیشتری می‌کشاند.

حمل غلات از اوکراین با مشکل روبرو شده است

علاوه بر این، برخی از کشتی‌های آبراه‌های داخلی که معمولا تنها در محدوده رودخانه‌های آلمان حرکت می‌کنند، در حال حاضر در حمل و نقل غلات اوکراین به اروپا نقش دارند.

به عنوان مثال حمل و نقل غلات از اوکراین به اتحادیه اروپا از طریق رود دانوب امکان‌پذیر است. اسپرانزی که شرکت او بیش از ۱۰۰ کشتی باری دارد، می گوید: «این وضع ظرفیت حمل و نقل در این کشور را به طور قابل توجهی کاهش داده است.»

گرانی کالاها

تقاضای بالا برای حمل و نقل، از جمله برای حمل زغال سنگ و غلات از یکسو و محدودیت به وجود آمده، موجب گرانی کالاها می‌شود. ‌زیرا حتی اگر کشتی‌ها حجم کم‌تری بارگیری کنند، معنایش این نیست که کارمزد کم‌تری هم بگیرند، اما برای مشتریان معنایش این است که برای کالاهای کم‌تر باید هزینه بیشتری متقبل شوند.

در حالی ‌که اروپا خود را برای قطع وابستگی به منابع انرژی روسیه آماده می‌کند، پوتین تهدید کرد انتقال گاز به اروپا ممکن است حتی کاملا قطع شود. همزمان کمیسیون اتحادیه اروپا قطع کامل ورادات گاز از روسیه را محتمل دانست.ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، از کاهش انتقال گاز روسیه به مشتریان اروپایی خبر داد و مقصر این اقدام را کشورهای غربی برشمرد. پوتین روز سه‌شنبه ۲۸ تیر در مصاحبه‌ای در تهران با خبرنگاران روس تهدید کرد روسیه ممکن است شیر گاز را کم‌کم روی اتحادیه اروپا ببندد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

رئیس‌جمهور روسیه که برای حضوردر هفتمین نشست صلح سوریه با شرکت سه کشور ایران، ترکیه و روسیه به تهران سفر کرده، گفت در صورتی که یکی از توربین‌های پروژه سریعا تعویض نشود، میزان گازی گه از طریق خط لوله نورد استریم روزانه به آلمان منتقل می‌شود از ۶۰ میلیون متر مکعب به ۳۰ میلیون متر مکعب کاهش می‌یابد.

روسیه توقف تحویل گاز از طریق خط لوله نورد استریم-۱ خداحافظی آلمان با گاز وارداتی “نورد استریم ۱” روسیه؟را از جمله با تاخیر در فعالیت‌های تعمیرات توربین‌ توجیه کرده بود. دولت آلمان ولی این ادعای روسیه را نپذیرفت و اعلام کرد مسکو از گاز به عنوان یک “سلاح سیاسی” استفاده می‌کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این در حالی است که دولت کانادا روز شنبه ۹ ژوئیه اعلام کرد که به شرکت “زیمنس کانادا” مجوز موقت داده تا توربین‌های تعمیر شده نورد استریم-۱ را به آلمان تحویل دهد. کانادا به‌خاطر عدم نقض تحریم‌های روسیه این توربین را به آلمان می‌دهد.

رئیس جمهور روسیه علاوه بر این به خبرنگاران گفت روسیه می‌تواند خط لوله نورد استریم-۲ را راه‌اندازی کند که در واقع یکی از راه‌های افزایش عرضه گاز روسیه به اروپاست و افزود نیمی از ظرفیت این خط لوله جوابگوی مصرف داخلی است.

پوتین هشدار داد برنامه‌های تحریمی غرب برای محدودکردن قیمت نفت روسیه به “بی ثباتی بازار نفت منجرمی‌شود و قیمت‌ها را افزایش خواهد داد.” او در بخشی از اظهارت خود گفت: «ما ایده‌های دیوانه‌واری را مبنی بر محدود کردن قیمت و حجم صادرات نفت روسیه می‌شنویم. نتیجه چنین اقداماتی افزایش قیمت‌ها خواهد بود. قیمت‌ها انفجاری خواهند شد.»

پروژه خط لوله نورد استریم ۲ که در آستانه راه‌اندازی بود بعد از تهاجم روسیه به اوکراین از طرف آلمان متوقف شد.

خیز اتحادیه اروپا برای کاهش ۱۵ درصدی مصرف گاز

همزمان با تهدیدات ولادیمیر پوتین، دفتر اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۲۹ تیر پیشنهاد کرد کشورهای عضو در ماه‌های پیش‌رو مصرف گاز خود را تا ۱۵٪ کاهش دهند.

اتحادیه اروپا با تشدید نگرانی از توقف عرضه گاز از سوی روسیه، در تلاش برای پر کردن مخازن گاز پیش از فرا رسیدن فصل زمستان در قاره سبز است.

کمیسیون اتحادیه اروپا روز چهارشنبه قطع کامل ورادات گاز از روسیه را عملی دانست و افزود اگر کشورهای عضو با انجام برنامه‌های ریاضتی ۱۵ درصد از مصرف گاز خود را ذخیره کنند، اروپا برای زمستان آماده خواهد شد.

این کمیسیون می‌گوید در صورتی که برنامه ریاضتی کافی نباشد، اتحایه اروپا به “مکانیسم اضطراری” روی خواهد آورد و “سامانه هشدار” برای کشورهای عضو فعال خواهد شد.

در صورت فعال شدن سامانه هشدار، کشوهای عضو باید بر سر ساز و کارهای حقوقی جدیدی به توافق برسند.

وزرای انرژی کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای رایزنی در یک نشست ویژه روز پنج‌شنبه در بروکسل گرد هم می آیند.

اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه گفت: «ما باید خود را برای قطع کامل ورادات گاز از روسیه آماده کنیم. توقف ورادات گاز از مسکو یک سناریوی محتمل است.»

نمایندگان پارلمان کشور بحران‌زده سریلانکا، رانیل ویکرمسینگه، نخست‌وزیر و سرپرست موقت ریاست جمهوری را به عنوان​ رئيس‌جمهور جدید این کشور انتخاب کردند. ویکرمسینگه محبوبیتی در میان معترضان ندارد.روز چهارشنبه ٢٩ تیر (٢٠ ژوئيه) پارلمان سریلانکا، رانیل ویکرمسینگه را به عنوان رئیس موقت دولت این کشور انتخاب کرد. اصلی‌ترین ماموریت او بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم و پایان دادن بە ماه‌ها ناآرامی است.

به گفتە رئیس پارلمان سریلانکا، از مجموع ٢٢۵ نماینده، رانیل ویکرمسینگه توانست ١٣۴ رای به دست بیاورد. اصلی‌ترین رقیب او، دولاس آلاهاپروما ٨٢ رای و آنورا دیسانایاکه کە جناح مارکسیست را نمایندگی می‌کرد ٣ رای به دست آوردند.

رانیل ویکرمسینگه در یک سخنرانی کوتاه در پارلمان، ضمن پذیرفتن مسئولیت ریاست‌جمهوری، از رقیب خود خواست کە بە او بپیوندد و برای خروج کشور از بحران تلاش کند.

این انتخاب در حالی است کە در ماه‌های گذشتە معترضان سریلانکایی بارها خواهان استعفای رانیل ویکرمسینگه از مقام نخست‌وزیری هم شدە بودند.

هفتە گذشتە پس از آنکه هزاران معترض وارد ساختمان ریاست‌ جمهوری سریلانکا شدند و گوتابایا راجاپاکسا، رئيس‌جمهور پیشین از کشور فرار کرد و یک روز بعد از آن متن استعفانامه خود را با ایمیل به پارلمان فرستاد، ویکرمسینگه طبق قانون اساسی به عنوان سرپرست مقام ریاست جمهوری برگزیده شد. از همان زمان از او به عنوان محتمل‌ترین گزینه برای این مقام یاد می‌شد.

دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید

ویکرمسینگه کیست؟

رانیل ویکرمسینگه به عنوان یکی از باتجربه‌ترین سیاستمداران سریلانکا شناختە می‌شود. او کە ٧٣ سال سن دارد، فعالیت سیاسی خود را از سال ١٩٧٧ به عنوان نماینده مجلس آغاز کرد.

ویکرمسینگه کە تحصیل کرده رشتە حقوق است، از خانوادەای با سابقه سیاسی می‌آید. او در طول سال‌های فعالیت خود، شش بار بە سمت نخست‌وزیر انتخاب شدە است.

چرا معترضان به ساختمان ریاست جمهوری حمله کردند؟

سریلانکا کە یک کشور جزیره‌ای است، پیشتر سیلان خوانده می‌شد. این کشور در جنوب هند قرار دارد و با جمعیت ۲۲ میلیون نفری خود، در حال حاضر عمیق‌ترین بحران سیاسی و اقتصادی از زمان استقلال از بریتانیا در سال ۱۹۴۸ را تجربه می‌کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اقتصاد سریلانکا به شدت وابسته به درآمد صنعت گردشگری است و با آغاز پاندمی کرونا بخش قابل توجهی از این درآمدها از دست رفته است.

ناظران فساد و سوءاستفاده طبقه حاکم از قدرت را عامل مهم‌تری در ورشکستگی مالی دولت و ناتوانی در بازپرداخت بدهی‌های خارجی ارزیابی می‌کنند.

دولت به دلیل بدهی‌های سنگین خارجی و سقوط شدید ارزش پول ملی قادر به واردات کالاهای اساسی مورد نیاز شهروندان نیست و افزایش شدید قیمت‌ها و کمبود مواد غذایی و دارو از بهار امسال دامنه جنبش اعتراضی را گسترده‌تر کرده است.

روز ١٨ تیر معترضان پس از هفته‌ها اعتراض به اقامتگاه رئیس‌جمهور سریلانکا هجوم بردند و در پی آن وضعیت فوق‌العاده اعلام شد و رئیس جمهور از کشور گریخت.

رسانه‌های آلمان در ارزیابی از نشست سران ایران، روسیه و ترکیه در تهران به اختلافات ‌آنها بر سر منافع منطقه‌ای و روابط پیچیده سه کشور در عرصه بین‌المللی پرداخته‌اند. مروری بر نگاه این رسانه‌ها به نشست “سران آستانه”.رسانه‌های آلمان روز چهارشنبه ۲۹ تیر (۲۰ ژوئیه) به ارزیابی از نشست موسوم به “سران آستانه” در تهران پرداختند. آنچه در بازتاب این نشست در مطبوعات آلمان به چشم می‌خورد، اشاره آنها بهاختلاف منافع منطقه‌ای میان ایران، روسیه و ترکیه است و آنچه آنها را در صحنه بین‌المللی به هم نزدیک می‌کند، سه کشوری که نمایندگانشان در برابر دوربین‌ها با لبخندی دوستانه ظاهر شدند تا تلاش کنند به غرب بگویند “بدون شما” هم اقتصاد و سیاست ما می‌گذرد.

روزنامه “نویه سوریشر” درباره این نشست می‌نویسد نشست تهران را با نگاهی به روابط پیچیده روسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه می‌توان “نشست دشمنان در قالب دوستان” نامید که بیان “روابط چندجانبه و بحرانی سه کشور با یکدیگر است”.

این روزنامه به منافع مشترک و اختلافات ترکیه و روسیه پرداخته و نوشته است که دو کشور اگرچه سال‌هاست مناسباتی “دوستانه” با یکدیگر دارند، اما این مناسبات مانع از مواجهه سخت آنها در جنگ سوریه، لیبی، و قفقاز نشده است. این واقعیت که مسکو، آنکارا و تهران “نه تنها در سوریه بلکه در اوکراین نیز منافع متفاوتی در بخش انرژی و تسلیحات دارند، مناسبات آنها را پیچیده‌تر می‌کند. یک نمونه این که ترکیه به اوکراین برای جنگ با روسیه پهپادهای “بیرقدار” می‌دهد و بنابر منابع اطلاعاتی آمریکا، روسیه می‌خواهد از ایران برای جنگ با اوکراین پهپاد بخرد.”

پوتین در انتظار اردوغان

تیتر گزارش وب‌سایت “اشپیگل” از نشست “سران آستانه” صحنه‌‌ای است که اردوغان در برابر دوربین رسانه‌ها پوتین را منتظر می‌گذارد. اشپیگل نوشته است پوتین که از زمان آغاز جنگ کشورش علیه اوکراین برای اولین بار برای شرکت در نشست تهران محدوده کشورهای شوروی سابق را ترک کرده است، مجبور شد قبل از دست دادن با اردوغان در مقابل دوربین مطبوعات بین‌المللی منتظر او بماند و “با وجود این ترکیه از او طلب حمایت در سوریه را می‌کند.”

این رسانه می‌‌افزاید پوتین در میزبانی سیاستمداران غربی با “فاصله‌ای بسیار سر میز بلند” خود گفت‌وگو کرد. اما در سفر خود به تهران و در ملاقات با رئیسی و خامنه‌ای ظاهری بسیار صمیمانه به خود گرفت.”

اشپیگل به اختلاف منافع سه کشور در سوریه پرداخته و می‌نویسد: «رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نمی خواهد از اهداف خود در سوریه عقب‌نشینی کند و انتظار دارد روسیه و ایران در این زمینه از ترکیه حمایت کنند.»

این رسانه به اقدامات ترکیه در هفته‌های اخیر در شمال سوریه و مناطقی که این کشور در آنجا به اشغال خود درآورده و هشداری که روسیه و ایران به ترکیه نسبت به حمله دیگری در این منطقه داده‌اند پرداخته است. اشپیگل به پاسخ علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی اشاره کرده که گفته است، “امنیت ترکیه و مرزهای آن را امنیت خود می‌دانیم” و به اردوغان توصیه کرده: «شما نیز امنیت سوریه را امنیت خود بدانید».

این رسانه همچنین با اشاره به خبر فروش پهپادهای ایران به روسیه نوشته که پوتین به دنبال حمایت ایران از جنگ این کشور علیه اوکراین است. ایران ظاهری “بی‌طرف” به خود گرفته اما “سپماتی رهبر ایران با روسیه کاملا مشخص است”.

متحد “تق و لق پوتین”

“فرانکورتر آلگماینه تسایتونگ” در ارزیابی خود از نشست پوتین، اردوغان و رئیسی در تهران نوشته است که این گردهمایی “ائتلاف ضدغربی نبود”. به نوشته این روزنامه منافع سه کشور برای چنین ائتلافی خیلی از هم فاصله دارد… حتی اگر پوتین به شدت به آن علاقمند باشد”.

فرانکورتر آلگماینه می‌افزاید: «ترکیه، عضو ناتو و تامین‌کننده تسلیحات اوکراین است و اردوغان تنها کسی نیست که در پی منافع خود میان اردوگاه‌های مختلف است. ایران میزبان (نشست) نیز که در واقع دشمن سرسخت ایالات متحده است، همچنان علاقه‌مند به احیای توافق هسته‌ای با غرب است. در سوریه نیز این سه کشور به دنبال منافع متفاوتی هستند. اردوغان در همان آغاز متوجه این مسئله شد؛ زمانی که رهبر مذهبی ایران علنا به او درباره یک حمله جدید به شمال سوریه هشدار داد.»

این روزنامه به نپویستن “کشورهای نوظهور و در حال توسعه” به سیاست اروپا و آمریکا در حمایت از اوکراین اشاره کرده و نوشته است: «اما این بدان معنا نیست که پوتین می‌تواند به حلقه‌ای از متحدان قابل اعتماد تکیه کند. فقط بلاروس به او وفادار است، در بقیه جهان قوانین “رئال پلیتیک” حاکم است که در مورد کرملین نیز صادق است».

فرانکفورتر آلگماینه در ادامه به تضاد منافع ایران و روسیه بر سر صارات نفت اشاره کرده است: «ایران و روسیه هر دو صادرکننده نفت هستند که آنها را به رقیبی در بازار آسیا تبدیل می‌کند، بازاری که اکنون به دلیل تحریم‌های غرب برای روسیه بسیار مهم شده است. هیچ اطمینانی وجود ندارد که پوتین بتواند در بازی بزرگ ژئوپلیتیکی که آغاز کرده است پیروز شود.»

تلاش برای نمایش مثلثی متحد

تاگس شاو (وب‌سایت کانال یک تلویزیون آلمان) برداشت خود از نشست “سران آستانه” را با تلاش پوتین برای نمایش “اتحاد در این مثلث” ‌آغاز کرده است، “اتحادی” که به نوشته این رسانه وقتی پای سوریه به میان می‌آید بلافاصله محو می‌شود.

کارین زنس، تحلیلگر این رسانه نوشته است که خیلی‌ها در غرب تصور می‌کنند این گردهمایی “سه پسر شرور” بود؛ “پوتین که به اوکراین تجاوز کرده، همتای او رئیسی و رهبرش خامنه‌ای که در پی ساخت بمب اتمی‌اند و اردوغان، متحد دشوار ناتو “، اما این که “میان آنها هماهنگی خالص وجود ندارد”، از همان ابتدا روشن بود.

این وب‌سایت نیز به اختلافات ترکیه با ایران و روسیه بر سر سوریه و سخنان خامنه‌ای در هشدار به ترکیه اشاره کرده و نوشته است که اردوغان عصر همان روز گله کرد: «ما مدام از شما دوستان می‌شنویم که به نگرانی‌های امنیتی ترکیه احترام می‌گذارید و من هم از این بابت سپاسگزارم. اما کلمات به تنهایی دردی را درمان نمی‌کنند. حفظ فاصله حداقل ۳۰ کیلومتری گروه‌های تروریستی پ.ک.ک و ی.پ.گ از مرز ترکیه شرطی است که از مدتی پیش روی توافق شده بود.»

تاگس شاو نوشته رئیس‌جمهور ترکیه با تاکید بر این شرط اصرار کرد که خود را برای حمله به شمال سوریه محق می‌داند، اما با این پاسخ پوتین روبرو شد که گفت: « من مطمئن هستم که کشورهای ما برای از بین بردن آخرین کانون‌های تروریسم بین‌المللی در خاک سوریه همکاری نزدیک‌تری خواهند داشت. حضور شبه‌نظامیان تروریستی داعش و دیگر گروه های افراطی در سوریه باید برای همیشه پایان یابد.»

با این حال برای پوتین که در میان کشورهای غربی منزوی شده، نمایش یک اتحاد در این نشست مهم بود و به همین دلیل نیز او اردوغان، یعنی عضو ناتو را “دوست محترم” خطاب کرد.

این رسانه به آنچه نشست برای ایران به همراه داشت هم پرداخته است: قراردادهای میلیاردی. تاگس شاو نوشته است: «پوتین خبر خوش سرمایه گذاری هنگفتی را برای تهران آورد. این که شرکت روسی گازپروم با ۴۰ میلیارد دلار می‌خواهد میادین گازی و نفتی ایران را توسعه دهد. اگرچه قرار است دیگر دلاری در میان نباشد. خامنه‌ای می‌خواهد پول آمریکا به آرامی از تجارت جهانی محو شود. ایران دیروز به صورت نمایشی روبل را برای دلالان ارز معرفی کرد». تحلیل تاگس شاو با این جمله به پایان می‌رسد: «پیامی که این سه تلاش کردند به غرب دهند واضح بود؛ ما بدون شما هم می‌توانیم.»

وبسایت حقوق بشری هرانا خبر داده که سه بهایی در یزد و پنج بهایی در شیراز بازداشت شده‌اند. این بازداشت‌ها در یک روز صورت گرفته است.خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران) می‌نویسد که روز سه‌شنبه ۲۸ تیر (۱۹ ژوئیه) پنج شهروند بهایی ساکن شیراز به نام‌های نیلوفر حسینی، بهیه معنوی‌پور، میثاق معنوی‌پور، الحان هاشمی و حنان هاشمی از سوی نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.

بر پایه این گزارش، ماموران در هنگام بازداشت، منزل این شهروندان را نیز تفتیش کردند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ژیلا شرفی نصرآبادی، شقایق خانه زرین و نگار ایقانی، دیگران شهروندان بهایی ساکن شیراز هستند که به تازگی، روز ۵ تیرماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. گزارش‌ها حاکی از آن است که این افراد، همچنان بلاتکلیف در بازداشتگاه اداره اطلاعات این شهر، موسوم به پلاک ۱۰۰، به‌سر می‌برند.

آنگونه که این خبرگزاری خبر داده، روز سه‌شنبه همچنین سه شهروند بهایی ساکن یزد به نام‌های نعمت‌الله شادپور، نیما شادپور و شفیق اسلامی نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و آنها هم به مکان نامعلومی منتقل شدند.

در همین خصوص، یک منبع مطلع به هرانا گفته که این شهروندان، پس از احضار به مراجع قضایی بازداشت شدند. به گفته او، ماموران امنیتی سپس منزل و محل کسب آ‌نها را تفتیش و برخی از وسایل شخصی‌شان را ضبط کردند و با خود بردند.

تا لحظه تنظیم این گزارش، اطلاعی از محل نگهداری این بازداشت‌شدگان و اتهام‌ها علیه آنها منتشر نشده است.

به تازگی، جامعه جهانی بهایی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که تنها از آغاز ماه ژوئن تاکنون، دست‌کم ۴۴ شهروند بهایی در شهرهای مختلف ایران بازداشت شده‌اند.

ادامه فشارها بر بهاییان

طبق ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۸ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، همه انسان‌ها حق دارند که از آزادی دین و تغییر دین یا اعتقاد و آزادی اظهار آن به صورت فردی یا جمعی یا به طور علنی یا در خفا برخوردار باشند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

با این حال، شهروندان بهایی ایران با محرومیت سیستماتیک از این آزادی‌ها روبرو هستند. در قانون اساسی ایران تنها اسلام، مسیحیت، یهودیت و دین زرتشت به رسمیت شناخته شده‌اند.

همچنین، مصادره اموال نیز یکی دیگر از فشارهایی است که از سوی جمهوری اسلامی بر شهروندان بهایی در ایران اعمال می‌شود. تاکنون، حکم مصادره اموال بسیاری از بهاییان در ایران، با اتهام “مشروع نبودن اموال بهاییان” صادر شده است.

اصل ۴۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دولت را موظف کرده است که ثروت‌های ناشی از “موارد غیرمشروع” را گرفته و “در صورت ‌معلوم ‌نبودن صاحب حق، به بيت‌‌المال بدهد.”

جمهوری اسلامی از سال ۱۳۵۷ تاکنون سابقه‌ای طولانی در مصادره اموال شهروندان از جمله شهروندان بهایی دارد.

برخی منابع غیررسمی شمار شهروندان بهایی ساکن ایران را بیش از ۳۰۰ هزار نفر تخمین می‌زنند.

نهادهای معتبر بین‌المللی تاکنون بارها نقض حقوق بهاییان را در ایران محکوم کرده‌ و از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته‌اند تا به آزار و اذیت بهاییان در ایران، پایان دهند.

اجلاس آستانه در تهران با حضور روسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه و با موضوع مرکزی سوریه برگزار شد. اما علی افشاری، تحلیلگر سیاسی، می‌گوید اجلاس تهران عرصه زد و بندها و معاملات ضربدری جمهوری اسلامی، روسیه و ترکیه بوده است.شاید حاشیه‌ها و مسائل جانبی اجلاس یک‌روزه آستانه در تهران از متن و خروجی آن اهمیت بیشتری داشته باشد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، دومین سفر خارجی خود بعد از انزوای ناشی از تهاجم نظامی به اوکراین را انجام داد. حضور او در روز ۲۸ تیرماه در تهران و بیان صریح علی خامنه‌ای در حمایت از جنگ اوکراین در دیدار حضوری و امضای تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای جدید برای گسترش همکاری‌های تجاری، راهبردی و امنیتی، نشانگر ابعاد ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک این رویداد بود.

این سفر همچنین با توجه به سفر اخیر جو بایدن به خاورمیانه و تلاش او برای افزایش همگرایی در کشورهای خاورمیانه علیه توسعه‌طلبی جمهوری‌اسلامی، جنبه نمادین نیز پیدا کرد. پوتین با اظهاراتش این پیام را صادر کرد که روسیه در پی تقویت روابط با حکومت ایران است؛ حکومت‌هایی که هر دو هدف تحریم‌های سنگین آمریکا هستند.

دولت ترکیه اگرچه عضو ناتو است، اما با رویکرد دوگانه خود به صورت بخشی، بعد ژئواستراتژیک این همکاری را تقویت کرد. اما سیاست موازنه‌گرایانه رجب طیب اردوغان که می‌کوشد با قرار گرفتن در میانه منازعه روسیه و آمریکا و همچنین منازعات خاورمیانه، منافع ترکیه را حداکثر کرده و امتیازات بیشتری کسب کند، مجال چندانی برای مانایی دستاوردهای ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک بقا نمی‌گذارد.

البته دولت ترکیه علی‌رغم اختلاف نظر با جمهوری اسلامی بر سر نوع مواجهه با اسرائیل، تقابل با غرب و همچنین توجه به تقویت محور سنی در منطقه و مخالفت با “هلال شیعی”، اما داشتن روابط خوب با ایران را امتیاز می‌داند و به عادی‌سازی حضور جمهوری اسلامی در صحنه بین‌المللی کمک می‌کند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در این راستا، در حاشیه اجلاس توافقات و تفاهم‌نامه‌هایی بین دولت‌های ایران و ترکیه نیز امضا شد. ابراهیم رئیسی در اظهاراتی آرزواندیشانه و بلندپروازانه خواهان افزایش سطح مبادلات تجاری ایران و ترکیه به سه برابر میزان فعلی (ده میلیارد دلار) شد! اما همانطور که خامنه‌ای در دیدار با پوتین متذکر شد، عمده توافقات انجام‌شده با دولت‌های فوق در سطح کاغد باقی مانده و به دلیل موانع مختلف اجرائی نشده است.

تشدید نیاز نظام به اتکای راهبردی به روسیه

شرایط جدید بین‌المللی بعد از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین باعث شده تا روسیه توجه بیشتری به افزایش مراودات اقتصادی با ایران نشان دهد، اما در عین حال رقابت بر سر فروش نفت، بخصوص در بازار غیررسمی، با هدف دور زدن تحریم‌ها نیز افرایش یافته است، به‌گونه‌ای که باعث کاهش چشمگیر خرید نفت تحریمی ایران از سوی چین و جایگزینی آن با نفت روسیه شده است.

از این‌رو اگرچه انتظار می‌رود مبادله مستقیم با پول‌های ملی کمکی به جمهوری اسلامی برای گریز از تحریم‌ها باشد، اما شرایط سخت کنونی اقتصاد روسیه تمایل به سرمایه‌گذاری را کاهش داده است. علاوه بر این، رقابت بر سر فروش نفت به شیوه غیرمتعارف نیز در بوته آنالیز هزینه – فایده ایجاد مزیت اقتصادی در گسترش داد و ستدها را با تردید مواجه کرده است.

اما آنچه نیاز روسیه و جمهوری اسلامی را به هم بیشتر کرده است، معادلات راهبردی و امنیتی است که باعث شده برای مقاومت در مقابل فشار غرب و امید به شکل‌گیری جهان چند قطبی با هدف تضعیف دمکراسی‌ها در دنیا از یکدیگر حمایت کنند. تغییر موضع خامنه‌ای از حمایت توأم با انتقاد از جنگ اوکراین به حمایت مطلق، با توجیه نامستند و فاقد پشتوانه “بازدارندگی در برابر حمله ناگزیر ناتو”، نشانگر تشدید نیاز نظام به اتکا راهبردی و تقویت همکاری‌های ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک با روسیه است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در این چارچوب همکاری‌های نظامی جمهوری اسلامی و روسیه افزایش یافته و می‌توان پیش‌بینی کرد که صادرات پهپاد از سوی ایران و فروش هواپیمای جنگی و دیگر تسلیحات نظامی از سوی روسیه در ماه‌های پیش‌رو انجام شود.

منافع متفاوت و گاه متضاد

اما ارزیابی نتایج اجلاس آستانه در تهران نیازمند بررسی مباحث موجود و اهداف متفاوت و بعضا متضاد سه کشور عضو آن است. برخلاف فضاسازی‌های صورت‌گرفته، حکومت‌های ایران، ترکیه و روسیه وحدت منافع کامل در سوریه ندارند. آنها ضمن برخورداری از اشتراکات اما اختلافات جدی نیز دارند. این اختلاف بین دولت‌های ایران و ترکیه به مراتب بیشتر است.

نقطه عزیمت ائتلاف تروئیکای سوریه، ناخشنودی عمیق ترکیه از همکاری آمریکا با کردهای سوریه بویژه حزب “اتحاد دموکراتیک” (پ‌ی‌د) و شاخه نظامی آن ‌”ی‌پ‌گ” بود که با چرخش در مواضع و عقب‌نشینی از لزوم برکناری بشار اسد، در کنار حکومت‌های ایران و روسیه برای ترسیم شرایط آینده سوریه قرار گرفت. اما ترکیه در ازای به رسمیت شناختن حکمرانی بشار اسد، انتظار دارد که با شروع روندهای سیاسی، سوریه امتیازاتی به مخالفان سوری متحد ترکیه بدهد.

اجلاس آستانه بعد از گذشت چهار سال اگرچه موقعیت بشار اسد را تقویت کرده است، اما نتوانسته به وضعیت نابسامان اقتصادی و امنیتی سوریه سامان ببخشد. سرزمین سوریه اکنون عملا به چهار بخش متفاوت و متعارض تقسیم شده است.

بخش اصلی را دولت سوریه با اتکا به حمایت دولت‌های روسیه و ایران در کنترل خود دارد. اما “جبهه النصره”، گروه اسلام‌گرایان جهادی سنی افراطی به همراه گروه‌های کوچک تروریستی مشابه دیگر، کنترل ادلب در شمال غرب سوریه را در دست دارند.

کردها شمال سوریه را با حمایت ۹۰۰ نظامی آمریکایی و تجهیزات جنگی سنگین آنها در کنترل خود دارند. بعد از روسیه، بیشترین محدوده به لحاظ جغرافیایی در اختیار کردها است که داعیه خودمختاری دارند.

ارتش آزاد سوریه نیز با حمایت نظامی ترکیه یک محدوده به وسعت سی کیلومتر مربع در شمال سوریه را در تملک خود دارد. هسته‌های خاموش و مخفی داعش نیز در مناطقی چون دیرالزور فعال هستند.

نمود فقدان حاکمیت ملی در سوریه

این نظام چندگانه حکمرانی در سوریه که تمامیت ارضی آن را در عمل دچار مشکل کرده است، باعث شده دولت‌های خارجی عملا این کشور را اداره کنند. تصمیم‌گیری برای سوریه در حالی که نماینده این کشور در اجلاس آستانه در تهران حضور نداشت، به خوبی فقدان حاکمیت ملی و عدم استقلال دولت سوریه را بازتاب می‌دهد. از این‌رو رقابت و اختلاف بین دولت‌های خارجی چشم‌انداز آینده سوریه را نامعلوم کرده است.

آنها حتی بر سر مصادیق تروریسم اتفاق نظر ندارند. از دید مقامات تهران، گروه‌های همسو با دولت ترکیه تروریست محسوب می‌شوند. حکومت‌های ایران و روسیه گروه‌های کرد را مشابه ترکیه تروریست نمی‌دانند. اردوغان هم به نوبه خود حساسیت جمهوری اسلامی و روسیه در برابر جبهه النصره و گروه‌های کوچک همسوی آن را ندارد.

بنابراین، چنین فضایی دستیابی به توافقاتی ماندگار را دشوار می‌کند. صرف مخالفت با حضور آمریکا که از سوی ترکیه امر مطلقی نیست، بلکه محدود به مخالفت با همکاری آمریکایی‌ها و کردهای سوریه است، نمی‌تواند ضمانتی برای تداوم همکاری‌ها باشد.

اما موضوع اصلی اجلاس آستانه راضی کردن ترکیه به امتناع از حمله نظامی جدید به مناطق کردنشین بود. ترکیه به دنبال بهره‌برداری از جنگ اوکراین برای تشدید فشار بر کردهای سوریه و جلو بردن برنامه خود است. نقطه شروع این حرکت حمله پهپادی با هدف ترور دو تن از فرماندهان “ی‌پ‌گ” در ماه آوریل امسال بود که با موففیت اجرا شد.

حال نیروهای ترکیه در تدارک هستند تا با حمله به شهرهای منبج و تل رفعت این مناطق را از کنترل حزب اتحاد دمکراتیک خارج کنند. علاوه بر این، ترکیه می‌خواهد محدوده تحت اداره متحدان سوری خود را گسترش داده و با فرستادن مهاجران عرب به آن منطقه، ترکیب جمعیتی آنجا را تغییر دهند. البته کردهای سوریه نیز متهم هستند که در جریان جنگ داخلی در این کشور و ایجاد حکمرانی خودمختار، به ضرر ساکنان عرب جابه‌جایی جمعیتی انجام داده‌اند.

بازی دوگانه اردوغان

به نظر می‌رسد اردوغان در بازی دوگانه میانجی‌گری و ایجاد موازنه با دولت‌های آمریکا و روسیه، چراغ سبزهایی دریافت کرده است. موافقت نهایی با پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو در شرایطی که آنکارا آنها را متهم به حمایت از تشکل‌های کرد مخالف دولت ترکیه می‌کرد، می‌تواند به معنای عدم تقابل آمریکا با تهاجم نظامی محتمل ترکیه باشد. البته آمریکا مخالفت خود را اعلام کرده، اما بعید است در صورت وقوع چنین اتفاقی، با ارتش ترکیه وارد درگیری نظامی شود.

مخالفت صریح خامنه‌ای با این قصد آنکارا، تمایل جمهوری اسلامی به کاهش مداخلات ترکیه در سوریه را نشان می‌دهد. اما در عین حال مقامات تهران به دنبال بهره‌برداری از تهدید ترکیه برای اقناع کردهای سوریه در راستای حضور بیشتر نیروهای نظامی و اداری دولت مرکزی سوریه در شهرهای منبج، کوبانی، تل رفعت و قامشلی هستند.

در جریان توافق سال ۲۰۱۹ نظامی‌های سوریه در این مناطق ایستگاه‌های نگهبانی ایجاد کردند. چنین اتفاقی به خواست نهایی تهران مبنی بر تسلط بشار اسد بر تمامی مناطق سوریه و تضعیف خودمختاری کردها کمک می‌کند و نیز فشار برای خروج کامل آمریکا بخصوص از مناطق نفتی را افزایش می‌دهد.

اما سخنان پوتین و تاکید بر تمام کردن کار “داعشی‌ها، افراطی‌ها و تجزیه‌طلب‌ها” وضعیت متفاوتی را نمایان می‌سازد. تجزیه‌طلب می‌تواند ناظر بر کردهای سوریه باشد. البته تا کنون روابط آنها تیره نبوده است، ولی ممکن است مصالح بزرگتر بین مسکو و آنکارا در خصوص کمک به فروش غلات اوکراین و تامین نیازمندی‌های اقتصادی روسیه، شرایط را تغییر دهد.

ایجاد تنش در روابط اسرائیل و روسیه بعد از جنگ اوکراین، حساسیت روسیه نسبت به تحرکات ضداسرائیلی جمهوری اسلامی در خاک سوریه را به صورت نسبی کاهش داده که از این زاویه کمکی برای افزایش همگرایی بین مسکو و تهران محسوب می‌شود.

به نام سوریه، به کام تروئیکا

بنابراین با توجه به نکات پیش‌گفته و منافع متقاطی که وجود دارد، اجلاس آستانه حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه و مناطق کردنشین را منتفی نکرده است. البته می‌تواند محدودیت‌هایی برای آن ایجاد کرده باشد؛ مثلا محتمل است که روسیه حمله به منبج را نپذیرد، اما نسبت به تصرف تل رفعت حساسیت زیادی از خود نشان ندهد.

جمهوری اسلامی و دولت مورد حمایتش در سوریه در شرایطی نیستند که توان بازدارندگی داشته باشند. نیاز به همکاری‌های تجاری با ترکیه و دور زدن تحریم‌ها، مخالفت جمهوری اسلامی را در سطح حرف و تحرکات سیاسی و دیپلماتیک تقلیل می‌دهد. آنها وارد تقابل با ارتش ترکیه نخواهند شد.

در عین حال این سناریو نیز محتمل است که ترکیه بدون حمله نظامی، از طریق فشار ایران و روسیه در سوریه امتیاز کمتر شدن قدرت حکومت خودمختار کردهای سوریه را به دست آورد و نفوذ دولت مرکزی سوریه در آن مناطق گسترش یابد. در این مقطع تضعیف و یا پایان دادن به حکمرانی خودمختار کردهای سوریه از نقاط پررنگ مشترک میان ترکیه، ایران و روسیه در سوریه است.

اجلاس تهران در حوزه‌های دیگر و بخصوص مساعد کردن فضا برای سرمایه‌گذاری گسترده اقتصادی در سوریه دستاورد خاصی نداشت و بیشتر مشتی شعار و وعده‌های نسیه سر داده شد. بیراه نیست اگر گفته شود که اجلاس تهران به نام سوریه بود، اما در عمل به کام داد و ستد ژئواستراتژیک حکومت‌های ایران و روسیه و معامله‌های سیاسی و اقتصادی دولت ترکیه با هر دوی آنها شد.

* این یادداشت نظر نویسنده را منعکس می‌کند و الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.

گرمای شدید هوا در پرتغال جان بیش از هزار نفر را گرفت. در مناطق اطراف لندن نیز چندین خانه و مزرعه بر اثر گرما آتش گرفتند. شدت گرما به حدی است که رکورد دمای هوا در بسیاری از شهرهای اروپا پس از سال‌ها شکسته شد.بر اثر گرمای شدید و کم‌سابقه در پرتغال تاکنون بیش از هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. یک مقام مسئول در پرتغال می‌گوید که تا روز ۱۸ ژوئن (۲۷ تیر)، ۱۰۶۳ نفر در این کشور بر اثر گرما جان باخته‌اند.

این کشور احتمالا یکی از مناطقی است که با بیشترین آسیب‌ها و صدمات ناشی از گرمای هوا مواجه شده است. با این حال، کارشناسان و منابع هواشناسی پیش‌بینی می‌کنند که این کشور باید خود را برای گرمای شدیدتری آماده کند و احتمالا روزهای داغ‌تری در انتظار پرتغالی‌ها است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در هفته گذشته، دمای هوا در بسیاری از شهرهای پرتغال به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد رسید.

این وضعیت البته تنها محدود به پرتغال نیست؛ بخش‌های وسیعی از اروپا نیز دیروز، سه‌شنبه شاهد گرمای شدیدی بوده به طوری که ساکنان خیلی از این مناطق، هرگز شاهد چنین دمایی نبودند.

آتش‌سوزی‌های ویرانگر

گرمای هوا باعث آتش‌سوزی در هزاران هکتار از جنگل‌ها در پرتغال، اسپانیا و مناطق مرزی میان این دو کشور شد. تنها در اسپانیا، هفته گذشته بیش از ۶۰ هزار هکتار جنگل دچار حریق شد. در همین خصوص، یک مقام اسپانیایی گفته که از لحاظ حوادث ناشی از آتش‌سوزی، این بدترین وضعیت اضطراری ثبت‌شده در اسپانیا است.

شدت آتش‌سوزی بویژه در مناطق مرزی اسپانیا و پرتغال، شدیدتر گزارش شده به طوری که بر اثر آتش‌سوزی، ۳۰ هزار هکتار از جنگل‌ها در این مناطق نابود شدند؛ دو نفر جان باختند و ۱۵ نفر نیز دچار آسیب شدند.

با این حال و بر اساس گزارش‌ها، شعله‌های آتش همچنان در سه جنگل بزرگ در پرتغال زبانه می‌کشند؛ آتش‌نشان‌ها و ماموران امدادی در تلاش برای اطفای آتش و نجات ساکنان در این مناطق هستند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این در حالی است که به گفته مقام‌های پرتغال، برخی از این آتش‌ها به دلیل بی‌احتیاطی و برخی دیگر نیز به عمد شعله‌ور شده‌اند. در همین خصوص، وزیر کشور پرتغال اعلام کرده که تاکنون ۵۰ نفر به ظن دست داشتن در این آتش‌سوزی‌ها بازداشت شده‌اند.

دمای بیش از ۴۰ درجه در بریتانیا

از بریتانیا نیز خبر می‌رسد که دمای هوا در لندن و شماری از شهرهای دیگر به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد رسیده است. تا پیش از این، بالاترین دمای هوای ثبت شده در لندن، ۳۸ درجه و مربوط به سال ۲۰۱۹ بوده است.

در همین خصوص، صادق خان، شهردار لندن در توییتی نوشت: «این، فقط تابستان نیست. این، یک وضعیت اضطراری آب و هوایی است.»

به دلیل گرمای شدید هوا، تردد برخی از قطارها بویژه در مناطق شرقی انگلستان مختل شده؛ مقام‌های مسئول از مردم خواستند تا برنامه سفر خود را تغییر دهند و از دیگر وسایل حمل و نقل عمومی و مسیرهای جایگزین استفاده کنند.

گرمای شدید هوا همچنین باعث شده تا چندین خانه و مزرعه در شرق لندن، دچار آتش‌سوزی شوند. آنگونه که سازمان آتش‌نشانی لندن خبر داده، حدود ۱۰۰ آتش‌نشان در این منطقه مشغول مبارزه با شعله‌های آتش هستند تا از گسترش آن به سایر نواحی، جلوگیری کنند.

آلودگی هوا در فرانسه

از فرانسه نیز خبر رسیده که گرمای شدید، باعث آلودگی هوا در این کشور شده است. این آلودگی به حدی بود که مقام‌های فرانسوی در برخی از شهرها، محدودیت‌های ترافیکی اعمال کرده‌اند.

دمای هوا در بسیاری از شهرهای فرانسه نیز به ۴۰ درجه سانتیگراد و بیشتر از این میزان رسیده و به این ترتیب، رکورد جدیدی از بیشترین دمای ثبت‌شده در این شهرها ثبت شده است. از جمله رکورد بیشترین دمای هوا در شهر نانت، پس از بیش از ۷۰ سال جا به جا شد.

وضعیت در بسیاری از دیگر کشورهای اروپایی نیز به همین ترتیب است و نیروهای امدادی، درمانی و آتش‌نشانی به حالت آماده‌باش در آمده‌اند.

نماینده ویژه آمریکا در امور ایران،‌ در واکنش به سفر پوتین به تهران می‌گوید که ایران بین وابستگی به روسیه یا بازگشت به برجام، باید یکی را برگزیند. به گفته او، پنجره توافق احیای برجام، به سرعت در حال بسته شدن است.نماینده ارشد آمریکا در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای برجام روز سه‌شنبه ۲۸ تیر (۱۹ ژوئن) در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان در واکنش به سفر ولادیمیر پوتین، رئيس‌جمهور روسیه به تهران گفت: «ایران حالا می‌تواند بین وابستگی نسبی به روسیه و بازگشت به برجام یکی را انتخاب کند.»

رابرت مالی در توضیح این دو گزینه یادآور شد که روسیه در انزوای جهانی قرار دارد اما ایران در صورت بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، موسوم به برجام، می‌تواند روابط اقتصاد طبیعی با جهان داشته باشد.

اشاره او به سفر روز گذشته رئیس‌جمهور روسیه به تهران است. ولادیمیر پوتین دیروز، سه‌شنبه به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های ایران و ترکیه به تهران سفر کرد و با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و ابراهیم رئيسی‌، رئيس‌جمهور ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

مقام‌های ایران و روسیه در جریان این دیدار بر توسعه روابط خود در زمینه‌های مختلف تاکید کردند.

رابرت مالی در ادامه این گفت‌وگو افزود که جمهوری اسلامی در صورت عدم بازگشت به مذاکرات احیای برجام با انزوای بیشتری مواجه می‌شود و هزینه فروش پهپادهای مسلح به روسیه را نیز پرداخت خواهد کرد.

مالی همچنین با اشاره به خبر فروش پهپادهای ایران به روسیه تاکید کرد که این موضوع بر خلاف ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر ”بی‌طرفی” در جنگ اوکراین است.

این مقام ارشد در دولت آمریکا هشدار داد چنانچه ایران پهپاد در اختیار روسیه قرار دهد، ایالات متحده نیز ”ابزارهایی برای تنبیه و مجازات در اختیار دارد.”

به تازگی گزارش‌های پرتعدادی منتشر شده‌اند که نشان می‌دهند ایران، پهپاد در اختیار روسیه قرار می‌دهد. از جمله آنها، کاخ سفید روز ۱۶ ژوئیه (۲۵ تیر) اعلام کرد که مقامات روسیه در روزهای ۸ ژوئن و ۱۵ ژوئیه (۱۸ خرداد و ۲۴ تیر) در فرودگاه کاشان در استان اصفهان از شماری از پهپادهای ایران بازدید کردند.

آمریکا همچنین تصاویر ماهواره‌ای از پهپادهای شاهد-۱۹۱ و شاهد-۱۲۹ را که در حال نمایش و پرواز در این فرودگاه بودند، منتشر کرد؛ در حالی که هواپیمای هیئت روسی نیز روی زمین نشسته بود.

اندکی پیشتر نیز جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته بود که دولت آمریکا به اطلاعاتی دست یافته که نشان می‌دهد ”ایران در حال آماده‌سازی چند صد پهپاد برای روسیه است.”

مذاکرات احیای برجام؛ پنجره‌ای در حال بسته شدن

رابرت مالی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا همچنان احتمال بازگشت به مذاکرات برای احیای برجام وجود دارد یا خیر گفت: «اگر ایران بخواهد به مذاکرات بازگردد، راه آسانی در پیش دارد.»

او تصریح کرد: «ایران می‌گوید که مایل است به مذاکرات بازگردد، اما این موقعیت هر روز در حال از دست رفتن است و این گزینه‌ برای همیشه در دسترس باقی نمی‌ماند.»

مذاکرات احیای توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از فروردین سال گذشته در وین آغاز و بیستم اسفند بدون رسیدن به توافق متوقف شد. آمریکا به طور غیرمستقیم در این مذاکرات مشارکت دارد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

آمریکا و متحدان اروپایی‌اش جمهوری اسلامی را به اتخاذ “تاکتیک‌های تاخیری” و ادامه فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز در زمینه غنی‌سازی اورانیوم، بسیار فراتر از حد مجاز در برجام که کمتر از چهار درصد تعیین شده، متهم می‌کنند.

مالی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آمریکا تا چه زمانی برای مذاکره با ایران و احیای مذاکرات برجام تلاش می‌کند، گفت: «آمریکا نمی‌تواند شمارش معکوسی تعیین کند اما پنجره احیای برجام به سرعت در حال بسته شدن است.»

او با اشاره به افزایش فعالیت‌های هسته‌ای ایران بعد از خروج آمریکا از برجام افزود که ایران در حال حاضر، ”تنها چند هفته با دستیابی به مواد لازم برای ساخت بمب فاصله دارد.”

در روزهای گذشته برخی مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی، از جمله کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی به صراحت گفته‌اند که، ایران توانایی فنی ساخت بمب اتمی را دارد اما تصمیمی برای این کار ندارد.

وزارت نفت از “تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری” با گازپروم خبر داده. آیا این واقعا “بزرگترین سرمایه‌گذاری خارجی تاریخ صنعت نفت ایران” است؟ مگر می‌شود برای تفاهم‌نامه ارزش تعیین کرد؟ تحلیلی از دالغا خاتین‌اوغلو، کارشناس انرژی.محسن خجسته‌مهر، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، روز سه‌شنبه ۲۸ تیرماه با تأکید بر اینکه روس‌ها ده‌ها میلیارد دلار در پروژه‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، از “تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری” با گازپروم روسیه خبر داد. این در حالی است که هرگز برای تفاهم‌نامه ارزش تعیین نمی‌کنند.

تفاهم‌نامه یعنی اظهار تمایل طرفین برای مذاکرات و مطالعات پیرامون یک پروژه، که چنانچه به نتیجه نهایی رسیدند، قرارداد امضا می‌کنند و آنگاه است که ارزش پروژه و تعهدات طرفین در آن تعیین می‌شود.

تفاهم‌نامه همچنین الزام‌آور هم نیست، یعنی این احتمال وجود دارد که یکی از طرفین حتی برای مذاکره و مطالعه پروژه یا نهایتا عقد قرارداد، اقدام نکند.

برای نمونه آقای خجسته‌مهر در اظهارات خود از امضای تفاهم‌نامه با شرکت گازپروم بر سر میادین گازی کیش و پارس شمالی خبر داده و مدعی شده که ارزش این تفاهم‌نامه ۱۰ میلیارد دلار است.

شاید هزینه لازم برای توسعه این میادین ۱۰ میلیارد دلار باشد، اما تفاهم‌نامه تنها به معنی اظهار تمایل گازپروم برای مذاکره پیرامون این دو میدان گازی ایران است، نه تعهد به سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری.

همچنین حتی اگر در آینده قرارداد توسعه این میدان نیز امضا شود، شاید گازپروم تنها متعهد شود که سهمی ۲۰ درصدی در پروژه داشته باشد و یک پنجم سرمایه را بیاورد یا اصلا سرمایه از طرف شرکت ملی نفت ایران یا نهادی ثالث تامین شود و گازپروم تنها پیمانکار پروژه باشد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

نکته دیگر اینکه شرکت روسی نامبرده شش سال پیش بر سر هر دو میدان گازی یادشده با ایران تفاهم‌نامه امضا کرده بود، اما هرگز اقدامی نکرد.

در تفاهم‌نامه جدید، توسعه میادین نفتی چنگوله، منصوری، آب‌تیمور و غیره نیز مذاکره خواهد شد.

خجسته‌مهر در بخش دیگری از سخنان خود تفاهم‌نامه یادشده را “بزرگترین سرمایه‌گذاری خارجی تاریخ صنعت نفت ایران” عنوان کرده، در حالی که بعد از برجام و در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ شرکت لوک‌اویل روسیه تفاهم‌نامه مشابهی با ایران بر سر میدان‌های منصوری و آب‌تیمور امضا کرده بود و شرکت زاروبژنفت روسیه نیز در کنار چنگوله، چندین تفاهم‌نامه نفتی دیگر با ایران امضا کرده بود.

هم شمار شرکت‌های روسی و هم تفاهم‌نامه‌های نفتی در آن زمان بیشتر از امروز بود و معلوم نیست مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بر چه اساسی تفاهم‌نامه اخیر را “بزرگترین سرمایه‌گذاری خارجی تاریخ صنعت نفت ایران” عنوان کرده است.

این در حالی است که سایت گازپروم با خبری دو پاراگرافی تنها گفته است که معاون مدیرعامل این شرکت بر سر پروژه‌های نفت و گاز ایران تفاهم‌نامه امضا کرده است. در این خبر هیچ رقم و عددی ذکر نشده است؛ چرا که تفاهم‌نامه، قرارداد نیست که ارزش آن را تعیین و اعلام ‌کنند.

ابهامات در توانایی روس‌ها

اینکه تفاهم‌نامه‌های یادشده به عقد قرارداد بینجامد یا نه، معلوم نیست، اما برخی از این تفاهم‌نامه‌ها خارج از توانایی شرکت‌های روسی هستند.

برای نمونه در این تفاهم‌نامه بر ساخت کارخانه‌های مایع‌سازی گاز (ال‌ان‌جی) اشاره شده است، در حالی که کارخانه‌های ال‌ان‌جی خود روسیه را هم شرکت‌های غربی احداث کرده‌اند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

حتی بعد از اعمال بسته پنجم تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه در اردیبهشت امسال که صادرات فناوری‌های ساخت کارخانه ال‌ان‌جی را ممنوع کرد، شرکت “تکنیپ انرژیز” فرانسه که سال ۲۰۱۹ قرارداد ۷.۶ میلیارد دلاری ساخت سه ردیف کارخانه‌ال‌ان‌جی “شمالگان ۲” با ظرفیت سالانه نزدیک به ۲۰ میلیون تن را امضا کرده بود، از پروژه کنار کشید و به تبع آن حتی شرکت‌های چینی پیمانکار این پروژه روسی نیز فعالیت‌شان را متوقف کردند.

اگر روسیه با کنار کشیدن شرکت‌های غربی قادر به توسعه پروژه‌های ال‌ان‌جی خود نیست، چگونه پروژه‌های گاز مایع ایران را توسعه خواهد داد؟!

مورد دیگر در تفاهم‌نامه که گازپروم هیچ اشاره‌ای به آن نکرده، اما آقای خجسته‌مهر بر آن تاکید داشته، پروژه فشارافزایی میدان گازی پارس جنوبی است.

قطر، شریک ایران در این میدان مشترک گازی، سال‌ها پیش با کمک شرکت‌های غول غربی، از جمله توتال فرانسه، سکوهای ۲۰ هزار تنی (۱۵ برابر سکوهای موجود در بخش ایرانی پارس جنوبی) را به همراه کمپرسورهای عظیم راه‌اندازی کرد و جلوی افت تولید گاز خود را گرفت.

بخش ایرانی این میدان از سال آینده وارد نیمه دوم عمر خود می‌شود و بنابر گزارش وزارت نفت، هر سال ۱۰ میلیارد متر مکعب از تولید آن کاسته خواهد شد.

ایران بعد از برجام قراردادی ۵ میلیارد دلاری با کنسرسیومی به رهبری شرکت توتال فرانسه و مشارکت سی‌ان‌پی‌سی چین امضا کرد و نیمی از ارزش قرارداد مربوط به ساخت و نصب سکوی ۲۰ هزار تنی همراه با دو کمپرسور عظیم بود؛ اما وقتی توتال به خاطر خروج آمریکا از برجام این پروژه را رها کرد، شرکت چینی نیز از پروژه خارج شد.

تکنولوژی ساخت این سکوها و کمپرسورها منحصر به چند شرکت بزرگ غربی است و نه چین و نه روسیه چنین توانایی را ندارند.

ابهامی در توانایی شرکت گازپروم در توسعه میادین نفت و گاز، یا احداث خط لوله وجود ندارد، اما هم تامین مالی پروژه‌ها در هاله‌ای از ابهام است و هم پروژه‌های ال‌ان‌جی و فشارافزایی پارس جنوبی خارج از توانایی شرکت‌های روسی است.

همچنین خجسته‌مهر گفته است که ایران در افق هشت ساله، قصد جذب ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه برای افزایش تولید روزانه نفت به ۵.۷ میلیون بشکه و افزایش تولید روزانه گاز به ۱.۵ میلیارد متر مکعب را دارد.

این یعنی رشد ۵۰ درصدی تولید نفت (حتی نسبت به سطح قبل از تحریم‌های آمریکا) و بیش از دو برابر شدن تولید گاز ایران.

بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، مجموع سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در پروژه‌های تولید نفت و گاز ایران از سال ۹۷ به بعد سالانه تنها ۳ میلیارد دلار بوده است و هفت برابر کردن این رقم در هشت سال پیش رو بعید به نظر می‌رسد.

از طرفی آمارهای وزارت نفت نشان می‌دهد که ۸۰ درصد از میادین فعال نفتی کشور در نیمه دوم عمر خود است و هر سال ۳۰۰ هزار بشکه در روز از تولید آنها کاسته می‌شود و ایران با روش‌های سنتی مانند تزریق آب و گاز و نیز حفر چاه‌های بیشتر، سعی در حفظ تولید دارد.

از طرف دیگر پارس جنوبی که ۷۰ درصد گاز ایران را تولید می‌کند، از سال آینده وارد نیمه دوم عمر خود شده و هر سال ۱۰ میلیارد متر مکعب از تولید آن کاسته خواهد شد و در سال‌های پیش رو حتی شتاب افت تولید آن نیز بیشتر خواهد شد.