به گزارش روزنامه فایننشال‌تایمز، دو کشتی ایرانی حامل بیش از هزار تن مواد سوخت جامد موشک، در حال انتقال محموله خود از چین به ایران هستند. طبق این گزارش قرار است این محموله در بندرعباس به سپاه پاسداران تحویل داده شود.روزنامه فایننشال‌تایمز روز چهارشنبه ۲۲ ژانویه (سوم بهمن) با انتشار گزارشی با استناد به اطلاعات امنیتی دو کشور غربی نوشت که دو کشتی با نام‌های “گلبن” و “جیران” با پرچم جمهوری اسلامی، بیش از هزار تن سدیم پرکلرات با خود حمل می‌کنند. سدیم پرکلرات یک ترکیب شیمیایی است که از آن برای تولید آمونیوم پرکلرات استفاده می‌شود که ماده اصلی پیشران جامد موشک‌ها به شمار می‌رود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
ارتش اسرائیل پس از حملات تلافی‌جویانه خود در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ (۵ آبان) به اهداف نظامی در خاک ایران، اعلام کرده بود که در جریان این عملیات، کارخانه‌های تولید سوخت جامد موشک را در حوالی تهران و نیز غرب این کشور از بین برده است.
فایننشال‌تایمز در گزارش خود به نقل از دو مقام رسمی که نام آنها فاش نشده گزارش داد که با این میزان سدیم پرکلرات می‌توان ۹۶۰ تن آمونیوم پرکلرات تولید کرد که ۷۰ درصد پیشران موشک‌های سوخت جامد را تشکیل می‌دهد.
این منابع به فایننشال‌تایمز گفتند که این مقدار آمونیوم پرکلرات قادر است ۱۳۰۰ تن پیشران تولید کند که این میزان برای تهیه سوخت ۲۶۰ موشک میان‌برد جمهوری اسلامی از جمله “خیبر شکن” یا “حاج قاسم” کافی است.
به گفته ناظران، صادرات این حجم از ماده شیمیایی سدیم پرکلرات، نگرانی‌هایی را در خصوص نقش چین در تامین ملزومات نظامی جمهوری اسلامی و نیز انتقال اقلامی با استفاده دومنظوره به ایران برانگیخته است. آمونیوم پرکلرات یکی از مواد شیمیایی است که تحت نظارت و محدودیت‌های خاص موسوم به “رژیم کنترل صادرات فناوری موشکی” قرار دارد.
دو مقام غربی به فایننشال‌تایمز گفته‌اند که در حال حاضر ۳۴ کانتینر ۲۰ فوتی (۶ متری) حاوی ماده شیمیایی مذکور در کشتی گلبن بارگیری شده است. همچنین گفته می‌شود که این کشتی روز سه‌شنبه ۲۱ ژانویه (دوم بهمن) از جزیره دایشان چین حرکت کرده و عازم ایران شده است. بر اساس این گزارش، کشتی جیران نیز طبق برنامه قرار است اوایل فوریه به همراه ۲۲ کانتینر از چین عازم ایران شود و به سپاه پاسداران تحویل داده شود.
بیشتر بخوانید: تلاش ایران برای فروش نفت بلاتکلیف خود در چین
این گزارش همچنین می‌افزاید که هر دو کشتی یاد شده در مالکیت نهادهای ایرانی قرار دارند و در جریان سفر سه‌هفته‌ای بدون توقف خود از بندر تایکانگ، در شمال شانگهای، به بندرعباس در جنوب ایران خواهند رسید.
در همین راستا داده‌های وبسایت ردیابی کشتی “مارین ترافیک” نیز نشان می‌دهند که کشتی گلبن به مدت چند روز در حوالی جزیره دایشان مستقر بوده اما روز سه‌شنبه عازم بندرعباس شده است.
بر این اساس، کشتی جیران نیز صبح روز چهارشنبه ۲۲ ژانویه (سوم بهمن) در ۷۵ کیلومتری جنوب دایشان، در حوالی شهر نینگبو در استان ژجیانگ چین مشاهده شده است.
منابع خبری به فایننشال‌تایمز گفته‌اند که قادر نیستند این موضوع را تایید کنند که آیا دولت چین از این ترانزیت دریایی آگاه است یا نه اما ایالات متحده پیش از این بارها دولت چین را به پشتیبانی از حکومت ایران و دور زدن تحریمها متهم کرده بود.
در همین راستا مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشستی خبری در پکن اعلام کرد که “از جزئیات این موضوع اطلاعی ندارد.” سخنگوی وزارت امور خارجه چین همچنین تاکید کرد که پکن “همواره به قوانین کنترل صادرات خود و نیز تعهدات بین‌المللی این کشور متعهد بوده است.” او در عین حال یادآور شد که چین “همچنان با تحریم‌های یک‌جانبه‌ای که آنها را غیرقانونی می‌داند، مخالف است.”
تحریم‌های ایالات متحده و چالشی دیپلماتیک برای چین
گزارش‌های مربوط به این نقل و انتقال بحث‌برانگیز ممکن است نهادهای چینی درگیر در این معامله را تحت تحریم‌های سخت ایالات متحده قرار دهد. این تحریمها به ویژه با در نظر گرفتن این که این دو کشتی ایرانی از قبل تحت تحریم‌های ایالات متحده قرار داشته‌اند، ممکن است به چالشی دیپلماتیک برای چین تبدیل شود.
به نظر می‌رسد روی کار آمدن دولت جدید در ایالات متحده و آغاز دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ و همچنین سیاست فشار حداکثری که از سوی مارکو روبیو، وزیر خارجه جدید این کشور نیز بر آن تاکید شده، فشارها بر پکن را برای جلوگیری از چنین اقداماتی افزایش دهد.
به گفته ناظران، آغاز به کار دولت جدید ایالات متحده و بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، کار را برای جمهوری اسلامی و متحدان منطقه‌ای آن دشوار خواهد کرد. مقامهای دولت ترامپ، جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین و کابینه او را متهم می‌کنند که با اتخاذ موضعی ضعیف در برابر ماجراجویی‌های جمهوری اسلامی در منطقه، در اعمال تحریم‌های سرسختانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی سهل‌انگاری کرده‌اند.
در همین راستا داگ جیکوبسون، وکیل متخصص در حوزه تحریمها مستقر در واشنگتن به خبرگزاری رویترز گفته است که با وجود اینکه تحریم‌های سازمان ملل متحد بر روی برنامه موشکی جمهوری اسلامی دیگر اعمال نمی‌شود، اما “نهادهای چینی درگیر در این معاملات ممکن است با تحریم‌های ایالات متحده مواجه شوند.”
بیشتر بخوانید: معاون وزارت خارجه ایران: اثرات تحریمها قابل انکار نیست
همچنین یک مقام بازنشسته ایالات متحده نیز با بیان این که موسسات چینی از دهه ۱۹۸۰ میلادی به برنامه موشکی جمهوری اسلامی کمک کرده‌اند گفت که حکومت ایران “احتمالا اکنون خود کارخانه تولید آمونیوم پرکلرات دارد، اما ممکن است به مواد اولیه برای تولید این ماده نیاز داشته باشد.”
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
وزارت امور خارجه ایالات متحده در حال حاضر به درخواست رویترز برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداده است، اما یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت که اگر موشک‌ها برای استفاده روسیه در اوکراین طراحی شده باشند، این محموله می‌تواند مشمول تحریم‌های ایالات متحده برای محدود کردن تعاملات و مبادلات با مسکو شود.
