آوریل 02
احتمال سفر پاپ به اوکراین
ولودمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌یف، رهبر کاتولیک‌های جهان را دعوت کرده‌اند. پاپ فرانسیس ۸۵ ساله بارها در سخنرانی‌های خود تهاجم به اوکراین را مورد انتقاد قرار داده و نمایندگان واتیکان را به اوکراین فرستاده است.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
به گزارش خبرگزاری کاتولیک آلمان، پاپ فرانسیس از این “تهاجم کودکانه و ویرانگر” انتقاد کرد بدون آنکه نامی از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه ببرد.
پاپ نسبت به یک “کودک‌منشی” هشدار داد که خود را در “وسوسه خودکامگی”، در امپریالیسم‌های جدید، تهاجم و ناتوانی از ایجاد پل‌های پیوند، نشان می‌دهد.
پاپ روز شنبه پس از ورود به جزیره مالت گفت، “شمار کمی از قدرت‌مداران” که در “خواسته‌های خلاف روح زمان و منافع ناسیونالیستی” خود گرفتار هستند، مناقشه‌ها را تحریک می‌کنند و به آن دامن می‌زنند.
پاپ در والتا، پایتخت مالت در برابر نمایندگانی از حوزه سیاست، دیپلماسی و جامعه مدنی افزود، جنگ در اوکراین مدت‌هاست که رو به تشدید بوده و “اندوهناک است دیدن اینکه شور و اشتیاق برای صلح در دهه‌های گذشته کم‌رنگ شده است”.
رهبر کاتولیک‌های جهان در این رابطه به دیگر مناطق جهان نیز اشاره کرد و گفت، مشکلات جهانی به راه‌حل‌های جهانی نیاز دارند.
نخستین موضع‌گیری رسمی چین در مورد تحریم‌های روسیه
از آغاز جنگ در اوکراین، چین در کنار روسیه ایستاده و این جنگ را محکوم نکرده است. پکن به تحریم‌های غرب علیه روسیه نیز نپیوسته است. احتمال داده می‌شود که رهبری چین بخواهد با دور زدن تحریم‌ها از روسیه پشتیبانی کند.
حال مقامات پکن برای نخستین بار به طور مشخص این اتهام را رد کرده‌اند. وانگ لوتونگ، مدیرکل شعبه امور مسائل اروپایی در وزارت خارجه چین گفت: «ما هیچ اقدام عامدانه در راستای دور زدن تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه انجام نمی‌دهیم.»
این مقام چینی اما اقدامات تنبیهی علیه روسیه را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «ما مخالف تحریم‌ها هستیم، و بازتاب آن می‌تواند سراسر جهان را متأثر سازد:»
وانگ لوتونگ خواستار آن شد که تجارت عادی چین با روسیه تحت تأثیر فعل و انفعالات تحریمی قرار گیرد. او تأکید کرد، به نفع اقتصاد جهانی است که “از ایجاد وقفه در زنجیره ارسال کالا و زنجیره صنایع اجتناب گردد”.
پیش از این سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه از “بی حد و مرز” بودن “همکاری چین و روسیه” سخن گفته بود. او گفت که روابط دوجانبه “در مسیری درست” حرکت می‌کند و دو کشور در برابر “سرکردگی” آمریکا مقاومت می‌کنند.
وانگ لوتونگ در سخنان خود نقش چین را در این رابطه کم‌اهمیت جلوه داد و گفت: «کلید این مسئله نه در دست چین، بلکه در دست واشنگتن و بروکسل است». او تصریح کرد: «این بستگی به اروپایی دارد که چگونه می‌خواهند مسئله را حل کنند».
اورزولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا یک بار دیگر در مورد منافع اقتصادی چین، به طور غیرمستقیم به پیامدهای ممکن برای روابط اقتصادی تنگاتنگ اروپا و چین اشاره کرد و گفت: «این کاملا واضح است که تهاجم روسیه به اوکراین نه تنها یک لحظه تعیین‌کننده برای قاره ماست، بلکه همچنین تعیین‌کننده برای روابط ما با سراسر جهان است.»
شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا نیز گفت، در صورتی که چین به طور آشکار از روسیه فاصله نگیرد، روابط تنگاتنگ با چین می‌تواند زیر سئوال برود.
چین هم‌اکنون با فاصله زیاد از دیگر کشورها، مهم‌ترین شریک تجاری اتحادیه اروپاست. روسیه حتا در لیست ۱۰ شریک تجاری مهم چین نیست. جایگاه دوم در شراکت تجاری با چین را آمریکا به خود اختصاص داده است.
به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
واشنگتن با وضوح تمام تهدید کرده است، درصورتی که چین در صدد حمایت کالایی از روسیه برآید، باید روی تحریم‌ها ایالات متحده حساب کند. این تحریم‌های تنبیهی به ویژه زمانی عملی خواهند شد که شرکت‌ها و یا بانک‌های چینی بخواهند تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را دور بزنند یا خنثی سازند.
آوریل 02
انتقال پرونده خاشقجی به عربستان؛ “روز سیاه” کارزار عدالت
کالامار در بیانیەای کە در وبسایت سازمان عفوبین‌الملل منتشر شدە گفتە کە ترکیه با انتقال پرونده قتلی که در خاک خودش انجام شده “آگاهانه و با میل” روند دادرسی قتل را به عهده کسانی می‌سپارد کە مسئول انجام آن هستند.
او در ادامه نظام قضایی عربستان را متهم کرده کە بارها در همکاری با دادستان ترکیه کوتاهی کرده و گفتە کە واضح است، اجرای عدالت برای قوه قضائیه سعودی موضوعیت ندارد.
عفو بین‌الملل در پایان بیانیه خود تاکید دارد که محاکمه غیابی عاملان قتل خاشقچی در ترکیه را کاملاَ مطلوب و عاری از نگرانی نمی‌داند، ولی تحویل پرونده به عربستان را گشودن مسیری برای عدم مجازات مجرمان و اعمال بی‌عدالتی تلقی می‌کند. بیانیه می‌گوید که هنوز هم دیر نشده و چه بهتر که تصمیم نسنجیده قوه قضائیه ترکیه بازنگری شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
درخواستی بحث‌انگیز و غیرمنتظره
روز پنج‌شنبه ۱۱ فروردین (۳۱ مارس) دادستانی ترکیه در تصمیمی غیرمنتظره خواستار تعلیق دادرسی و ارسال پرونده متهمان به قتل جمال خاشقچی، به دادستانی عربستان شد.
این تصمیم از آن رو غیرمنتظره است که تاکنون مقام‌های آنکارا تاکید داشتند، متهمان باید در ترکیه محاکمه شوند، زیرا قتل در این کشور رخ داده است.
دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل همچنین خطاب به آنکارا می‌گوید: «ترکیه متعهد شدە بود کە این پرونده، قربانی بازی‌های سیاسی نخواهد شد و در مورد این قتل هولناک عدالت باید برقرار شود، پس تعهدتان کجاست؟»
خدیجه چنگیز، نامزد جمال خاشقجی هم در واکنش به این تصمیم دادستانی استانبول گفته: «این تصمیم خلاف فطرت انسانی است.»
خاشقجی که بود؟
جمال خاشقجی، ستون‌نویس روزنامه آمریکایی واشینگتن‌پست و منتقد حکومت عربستان، روز دوم اکتبر ۲۰۱۸ با هدف دریافت مدارک لازم برای ازدواج با نامزدش که شهروند ترکیه است وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد اما هرگز از این کنسولگری خارج نشد.
او چندی پیش از مرگش در یادداشتی به شدت از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی انتقاد کرده بود.
یک گزارش سازمان اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا، محمد بن سلمان را متهم کرد کە شخصا ترور جمال خاشقجی را تایید کرده است. اما او بارها هرگونه دست داشتن در این ماجرا را رد کرد.
در ابتدای سال ٢٠١٩، دادگاه جنایی ریاض پنج نفر را به اتهام قتل خاشقجی به اعدام و سه نفر را به حبس محکوم کرد.
شعلان الشلعان معاون دادستان کل عربستان آن زمان گفت: «در آغاز این ماموریت، هیچ قصد قبلی برای کشتن وجود نداشت».
فعالین حقوق بشر این ادعا را “سیاسی” می‌خوانند.
روابط ترکیه و عربستان در مسیر عادی سازی
کارشناسان تصمیم دولت ترکیه برای انتقال پرونده خاشقجی به عربستان را تلاشی برای عادی‌سازی مناسبات آنکارا با ریاض می‌دانند که هدف از آن دسترسی به امکانات بیشتر برای عبور ترکیه از بحران اقتصادی است.
روابط ترکیه و عربستان سعودی هم‌زمان با “بهار عربی” و بە دنبال جهت‌گیری‌‌های متفاوت این دو کشور به سردی گرایید. با قتل خاشقجی روابط دو کشور وارد دوره پرتنش‌تری شد و به سرعت رو به وخامت رفت.
اما از مدتی قبل ترکیه تلاش‌های خود برای عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی را آغاز کرد. رجب طیب اردوغان در ٢١ نوامبر ٢٠٢٠ در یک گفت‌وگوی تلفنی با ملک سلمان توافق کرد که به منظور بهبود روابط دوجانبه و حل مشکلات، کانال‌های گفتگو باز بمانند.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه نیز پس از چهار سال در ماه می ٢٠٢١ به عربستان سعودی سفر کرد. در میانه این سفر دادستان عربستان خواستار انتقال پرونده خاشقجی شد.
چاووش اوغلو در آن زمان گفته بود :«همکاری قضایی بین ما به مرحله بهتری رسیده است.»
تاثیر قتل خاشقجی بر روابط دو کشور
به گفته ناظران و کارشناسان سیاست خارجی، ریاض پرونده خاشقجی را بزرگترین مانع برای عادی‌سازی روابط ترکیه و عربستان سعودی می‌دانست.
اویتون اورهان، کارشناس مرکز مطالعات خاورمیانه (ORSAM) در این‌بارە به بخش ترکی دویچه وله گفتە که قتل خاشقجی نقش مهمی در وخامت روابط دو کشور داشت.
ترکیه و عربستان سعودی در گذشته سیاست‌های متفاوتی را علیه حماس و اخوان المسلمین دنبال کرده بودند. اورهان در این‌بارە می‌گوید: «در دوران دوقطبی شدن فضا در منطقه، امارات و عربستان سعودی، اخوان‌المسلمین را یک سازمان تروریستی اعلام کردند و از رویکرد معتدل ترکیه راضی نبودند.»
آیا بحران اقتصادی در ترکیه جدی است؟
گفته می‌شود در کنار عوامل منطقه‌ای، تلاش برای عبور از بحران اقتصادی کنونی و انتظار سرمایه‌گذاری کلان عربستان در ترکیه، به انگیزه مهمی در عادی‌سازی روابط بین دو کشور تبدیل شدە است.
بر اساس اطلاعات دویچه وله، آنکارا انتظار دارد پس از انتقال پرونده خاشقجی به عربستان، سرمایه‌گذاران سعودی روانه ترکیه شوند.
تیموتی اش، استراتژیست ارشد بازارهای مدیریت دارایی بلوبای، با تاکید بر اینکه اردوغان در آستانه انتخابات آتی ترکیه با یک وضعیت اقتصادی چالش برانگیز مواجه است، به دویچه وله گفت: «من فکر می‌کنم انگیزه اردوغان روشن است. ترکیه با کسری بودجە بالا روبرو است و بحران اوکراین این موضوع را تشدید کردە است.»
اش در ادامه می‌گوید: «من فکر می‌کنم عربستان سعودی نیز می‌خواهد روابط خود را با ترکیه بهبود بخشد. شاید آنها در حال برنامه‌ریزی فراتر از دوره اردوغان هستند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
از تنش تا عادی سازی در روابط
اورهان، کارشناس ORSAM نیز معتقد است پس از سال‌ها تشتت و جبهه‌بندی کشورها، منطقه به طور کلی در وضعیت «فرسودگی» قرار دارد.
او می‌گوید: «بیش از ١٠ سال است که طرفین راه خود را جداگانه می‌روند. در زمینه‌های مختلف مانند لیبی، یمن و سوریه از طریق نیروهای نیابتی عمل می‌کردند. اما این یک مدل رابطه باخت و باخت است. این روابط سودی برای کسی نداشت. همه مجبور بودند انرژی صرف کنند. در پایان این ١٠ سال، یک حالت فرسودگی رخ داده است و طرفین اکنون ترجیح می‌دهند به یک رابطه برد برد روی بیاورند.»
آوریل 02
در پی اعتراضات گسترده در سریلانکا وضعیت فوق‌العاده اعلام شد
این تصمیم یک روز بعد از آن گرفته شد که در شهرهای مختلف سریلانکا تظاهرات گسترده‌ای علیه شرایط اقتصادی این کشور برپا شد و بسیاری از معترضان، خواستار استعفای راجاپاکسا و سایر اعضای خانواده او از سمت‌های کلیدی در دولت سریلانکا شدند.
دو برادر گوتابایا راجاپاکسا، نخست وزیر و وزیر دارایی سریلانکا هستند و شمار دیگری از اعضای خانواده راجاپاکسا از جمله برادرزاده او، در سمت‌های کلیدی دولت سریلانکا حضور دارند.
به کانال دویچه وله فارسی در اینستاگرام بپیوندید
بر اساس برخی از گزارش‌ها، پنج‌شنبه شب حدود سه هزار نفر از معترضان به سمت محل اقامت رئیس جمهور سریلانکا حرکت کردند که با مقاومت پلیس مواجه شدند. این تظاهرات به خشونت کشیده شد و پلیس و نیروهای امنیتی سریلانکا برای متفرق کردن معترضان، از گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش استفاده کردند.
معترضان، دو اتوبوس نظامی و یک اتومبیل پلیس را به آتش کشیدند و با آتش زدن لاستیک‌ها، شماری از خیابان‌ها را مسدود کردند. شماری از معترضان نیز به سوی پلیس، آجر پرتاب کردند.
این در حالی است که به نوشته برخی از منابع، راجاپاکسا در زمان برگزاری این اعتراض‌ها در محل اقامت خود حضور نداشت.
بر اساس گزارش‌ها و در جریان این اعتراض‌ها، حداقل ۵۳ نفر از معترضان بازداشت و ۵۰ نفر نیز زخمی شدند.
رئیس جمهور سریلانکا همچنین در بیانیه خود، معترضان را به تلاش برای راه‌اندازی ”بهار عربی” در سریلانکا متهم کرد و نوشت: «تظاهرات پنج‌شنبه شب توسط نیروهای افراطی رهبری شد که خواستار بهار عربی برای ایجاد بی‌ثباتی در کشور ما بودند».
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
”بهار عربی” مجموعه‌ای از اعتراض‌های سیاسی پردامنه در شماری از کشورهای عربی همچون تونس، مصر، لیبی، الجزایر و بحرین در سال ۲۰۱۱ میلادی است که در برخی از این کشورها به سقوط دولت حاکم انجامید.
دلیل اعتراض‌ها در سریلانکا
سریلانکا با بحران شدید اقتصادی و کمبود مواد غذایی اساسی روبرو است و ارزش پول ملی این کشور نیز به شدت کاهش یافته است. گرانی فزاینده و قطعی مکرر برق نیز از دیگر مشکلات اساسی مردم این کشور است. طبق برخی از گزارش‌ها و در پی قطع طولانی‌مدت برق در سریلانکا، خدمات ضروری پزشکی در شماری از بیمارستان‌های این کشور به شدت کاهش یافته است.
به گفته شماری از کارشناسان، این بدترین بحران اقتصادی سریلانکا از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۴۸ تاکنون است. این بحران اقتصادی باعث شده تا دولت برای تامین سوخت مصرفی نیز با مشکلات فراوانی مواجه شود.
از سوی دیگر، شیوع ویروس کرونا در سال‌های اخیر نیز باعث شده تا درآمدهای سریلانکا از صنعت گردشگری، تامین نشود.
شماری از کارشناسان بر این باور هستند که بحران اقتصادی کنونی در سریلانکا به دلیل سوء مدیریت دولت و سال‌ها استقراض انباشته، تشدید شده است. در سوی مقابل، دولت سریلانکا امیدوار به دریافت کمک مالی از صندوق بین‌المللی پول و دریافت وام از دیگر کشورها بویژه از هند و چین است.
